Η προσπάθεια της εταιρείας να επιβάλει αλλαγή στη σχέση εργασίας με εργαζομένους της πυροδότησε ένα άνευ προηγουμένου κίνημα «ψηφιακού ακτιβισμού», καθώς χιλιάδες χρήστες της πλατφόρμας – και όχι μόνο – κυριολεκτικά «μαύρισαν» με τις αρνητικές «ψήφους» τους τις αξιολογήσεις της εταιρείας στο διαδίκτυο με αποτέλεσμα αυτή να χάσει σχεδόν 30% του τζίρου της μέσα σε λίγες μέρες.
Είναι ενδεικτικό ότι το rating της εταιρείας από το «πολύ καλό» 4,6 που ήταν πριν να ξεσπάσει το σκάνδαλο πήγε αρχικά στο 2,1 και κατέληξε στο «πολύ κακό» 1,1 σχεδόν σε μία μέρα.
Μάλιστα το μεγάλο κύμα συμπαράστασης που ξέσπασε στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας υπέρ των διανομέων, με αφορμή την υπόθεση της e-food, συνεχώς φουσκώνει, με πανελλαδικές κινητοποιήσεις εργαζομένων όχι μόνο από τον συγκεκριμένο τομέα «delivery – courier», αλλά και από συγγενείς κλάδους του επισιτιστικού και τουριστικού κλάδου.
Παράλληλα έχει εξελιχθεί και σε κεντρικό ζήτημα πολιτικής αντιπαράθεσης εξαιτίας της συσχέτισής του με τον αντεργατικό νόμο του Κ. Χατζηδάκη.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Οι κινητοποιήσεις έρχονται σε συνέχεια του μηνύματος που έστειλε την περασμένη εβδομάδα η Online Delivery, η εταιρεία πίσω από την εφαρμογή e-food, σε διανομείς της. Με εκείνο το πρώτο μήνυμα η e-food ενημέρωνε 115 διανομείς της, επί συνόλου 3.000, ότι δεν σκοπεύει να ανανεώσει τις τρίμηνες συμβάσεις εργασίας και αντ’ αυτού τους πρότεινε να γίνουν, εάν το επιθυμούν, freelancers.
Το γεγονός προκάλεσε σάλο μεταξύ των διανομέων, αφού εξελήφθη ως μία πρώτη κίνηση προσπάθειας επιδείνωσης των εργασιακών τους σχέσεων. Από το μοντέλο μισθωτής εργασίας – έστω με «νοικιασμένους» από τη Manpower διανομείς – το οποίο χρησιμοποίησε για να κόψει τον δρόμο στην ανταγωνίστριά της, τη Wolt, που πρόσφερε αποκλειστικά συνεργασία στους δικούς της διανομείς, σε ένα μοντέλο επαγγελματικής συνεργασίας.
Μπροστά στον σάλο η εταιρεία επιχείρησε να τα «μαζέψει». Πρώτα εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας πως επρόκειτο για «λανθασμένη διατύπωση της πρόσφατης επικοινωνίας που έγινε προς 115 διανομείς, των οποίων η σύμβαση λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2021». Μία «λανθασμένη διατύπωση» που «δεν εκφράζει τη φιλοσοφία και την κουλτούρα της εταιρείας» και ως εκ τούτου την αποδοκιμάζει.
Όργιο εργασιακών παραβάσεων
Παράλληλα η υπόθεση έβαλε ολόκληρο τον κλάδο κούριερ στο «μικροσκόπιο» των φορολογικών και εργασιακών ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, όπως το ΣΕΠΕ, το οποίο ανακοίνωσε ότι θα επιδοθεί σε «σαφάρι ελέγχων» για την τήρηση του νόμου για την προστασία της εργασίας.
Ήδη από τα πρώτα στοιχεία των ελέγχων αποδείχθηκε ότι στον κλάδο υπάρχουν πολύ μεγάλα ποσοστά παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΣΕΠΕ, κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 διενεργήθηκαν πανελλαδικά 2.458 έλεγχοι, που αφορούσαν τους όρους εργασίας 4.411 διανομέων.
Κατά τους ελέγχους αυτούς διαπιστώθηκαν 307 παραβάσεις διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, εκ των οποίων οι 189 αφορούσαν τη μη καταβολή του 15% που προβλέπει ο νόμος ως πρόσθετης μηνιαίας αποζημίωσης χρήσης και συντήρησης του οχήματος. Μέχρι στιγμής έχουν επιβληθεί διοικητικά πρόστιμα συνολικού ύψους 293.800 ευρώ.
Σημειώνεται ότι οι προαναφερθέντες έλεγχοι διενεργήθηκαν στους κλάδους δραστηριότητας εστίασης (2.005 έλεγχοι), χονδρικού εμπορίου (47 έλεγχοι), λιανικού εμπορίου (175 έλεγχοι), υπηρεσιών ειδικών ταχυδρομείων (courier, 141 έλεγχοι) και λοιπούς κλάδους (90 έλεγχοι).
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του 2020, με έμφαση στο διάστημα ισχύος των έκτακτων και προσωρινών μέτρων για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού (1.4.2020 – 30.11.2020), στις τοπικές Επιθεωρήσεις υποβλήθηκαν συνολικά 44 καταγγελίες και 107 αιτήσεις για συζήτηση εργατικών διαφορών κατά εταιρειών που απασχολούν εργαζόμενους για τη διανομή προϊόντων και αντικειμένων.
Πανελλαδικά πραγματοποιήθηκαν 1.848 επιτόπιοι έλεγχοι σε τέτοιου είδους εταιρείες, σε 233 από τους οποίους διαπιστώθηκαν παραβάσεις, μεταξύ άλλων για αδήλωτη εργασία, χρονικά όρια, μη χορήγηση εβδομαδιαίας ανάπαυσης και μη καταβολή μισθοδοσίας μέσω τράπεζας. Οι 65 από αυτές τις παραβάσεις αφορούσαν τη μη καταβολή του 15% ως πρόσθετης αποζημίωσης. Σε συνέχεια αυτών, επιβλήθηκαν 163 διοικητικά πρόστιμα συνολικού ύψους 636.824 ευρώ.
Πακτωλός κερδών μέσα στην πανδημία
Υπενθυμίζεται ότι η Online Delivery κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας είδε τον κύκλο εργασιών της να «εκτοξεύεται» κατά 49%, στα 64,4 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2019. Παράλληλα είδε τα καθαρά κέρδη της να αυξάνονται κατά 26,7%, στα 23,7 εκατ. ευρώ, και το 2020 σε 31,6 εκατ. ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό της ανάπτυξης μέσα στην κρίση της Covid-19 ότι η εταιρεία έφτασε από 4,8 εκατ. ευρώ κέρδη το 2017 στα 31,6 εκατ. ευρώ το 2020.
Δηλαδή σε ημερήσια βάση η e-food έφτασε να έχει κέρδη 86.575 ευρώ και σήμερα, αντί για «ευχαριστώ» προς τους εργαζομένους της, θέλει να τους κόψει τα… 10 ευρώ της ασφαλιστικής τους κάλυψης, τον 13ο και 14ο μισθό και τις αναρρωτικές άδειες.
Από τα συνολικά κέρδη, ένα πολύ μεγάλο τμήμα, τα 20 εκατ. ευρώ, θα δοθούν ως μέρισμα στη «μαμά εταιρεία», τη γερμανική πολυεθνική Delivery Hero.
