Κώστας Μπορδόκας
Η μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκαλεί η εν εξέλιξη αυτές τις ημέρες εκτεταμένη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή της Βαρυμπόμπης, φέρνει στην επιφάνεια μια παρόμοια περιπέτεια της περιοχής πριν 105 καλοκαίρια. Τότε που για να σωθεί η βασιλική οικογένεια και τα έπιπλα των ανακτόρων στο Τατόι, χρειάζεται να καούν δεκάδες άνθρωποι και ένα ολόκληρο οικοσύστημα.
Η φωτιά ξεκινά στις 30 Ιουνίου 1916 από την κορυφή της ανατολικής Πάρνηθας (βόρεια Βαρυμπόμπης και Τατοΐου), και γίνεται ορατή από τον υπουργό Στρατιωτικών Κωνσταντίνο Καλλάρη που βρίσκεται εκεί για να συναντήσει τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Αφού τον ενημερώνει, ο Καλλάρης διατάζει την άμεση αποστολή στρατιωτών για την κατάσβεσή της. Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι άτυχοι στρατιώτες που στέλνονται στην πρώτη γραμμή του πυρός, δεν έχουν ούτε γνώσεις πυρόσβεσης, ούτε μέσα αντιμετώπισης της φωτιάς. Τι έχουν; Άγνοια κινδύνου, σπάθες, κάποια λάστιχα νερού, αξίνες και φτυάρια, ενώ πολλοί υποχρεώνονται να φέρουν μαζί οπλισμό με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό εκείνες τις ώρες :«Οι στρατιώτες ηναγκάζοντο να προχωρούν και να υποχωρούν κινδυνεύοντες να καούν από στιγμής εις στιγμήν…».
Ο καύσωνας των τελευταίων ημερών, το πευκόφυτο δάσος, καθώς και οι ισχυροί άνεμοι γιγαντώνουν τις φλόγες με το μέτωπο της πυρκαγιάς ν’ αρχίζει να κυκλώνει τα θερινά ανάκτορα. Ο Καλλάρης προσπαθώντας να διασώσει τη βασιλική οικογένεια και τις εγκαταστάσεις, δίνει εντολή να ριχτούν στις φλόγες δύο συντάγματα πεζικού και 500 ναύτες. Κανονική μάχη δηλαδή μόνο που εδώ οι πολεμιστές δεν διαθέτουν όπλα αντιμετώπισης του πύρινου αντιπάλου. Ο Κωνσταντίνος έντρομος στο παλάτι απαιτεί νέες ενισχύσεις με αποτέλεσμα να φτάσει ένα ολόκληρο Σύνταγμα Μηχανικού. Τελικά, μέχρι τη νύχτα στο Τατόι βρίσκονται, κατά τις εφημερίδες, 6-8 χιλιάδες φαντάροι… Η βασιλική οικογένεια εγκαταλείπει το Τατόι αλλά ζητά να πάρει μαζί της έπιπλα και τιμαλφή με αποτέλεσμα πολλοί φαντάροι να αφήσουν την πυρόσβεση για να κουβαλήσουν σε 20 οχήματα έπιπλα και πολύτιμα αντικείμενα της βασιλικής οικογένειας. Τα περισσότερα εξ αυτών μεταφέρονται στην έπαυλη του πρίγκιπα Νικολάου στη Κηφισιά και τα υπόλοιπα στην Αθήνα.
Ο Κωνσταντίνος αρχικά παραμένει εκεί για να συντονίσει τις προσπάθειες, αλλά όταν αποφασίζει να φύγει με τη συνοδεία του είναι ήδη αργά. Οι φλόγες τους κυκλώνουν και στον μοναδικό δρόμο διαφυγής που υπάρχει εξελίσσονται τραγικές στιγμές. Όλοι προσπαθούν να σώσουν τον βασιλιά αλλά ο βασιλιάς προσπαθεί να σώσει μόνο τον εαυτό του… Ρεπορτάζ εφημερίδας :«Αι φλόγες κυκλώνουν τον Βασιλέα. Ο κ. Καλλίνσκης εξορκίζει το Βασιλέα να εγκαταλείψει το αυτοκίνητο. Το αυτοκίνητο εγκαταλείπεται και μετ’ ολίγον αρπάζει φωτιά η βενζίνη εκρήγνυται και καίγεται. Ο Βασιλιάς ορμά να σωθεί δια της μικρής χαράδρας. Αγωνιά και πνίγεται. Ολισθαίνει δια της χαράδρας και πίπτει λιπόθυμος. Τον ανεγείρει εις τας αγκάλας του εις λοχίας των ευζώνων και τον σώζει λιπόθυμον δια μέσου των φλογών».
Οι συνοδοί όμως που προσπαθούν να τον σώσουν με κίνδυνο της ζωής τους δεν τα καταφέρνουν. Οι σοφέρ, τέσσερις χωροφύλακες και δύο εύζωνοι της προεδρικής φρουράς απανθρακώνονται δίπλα στο βασιλικό αυτοκίνητο :«Οι σοφέρ Γιαννούλης και Κατωμέρης ευρέθησαν εντελώς απανθρακωμένοι εναγκαλισμένοι πλησίον του κατεστραμμένου αυτοκινήτου».
Το ξημέρωμα της 1ης Ιουλίου ο απολογισμός είναι τραγικός. Η προσπάθεια να σωθεί ο Κωνσταντίνος και τα ανάκτορα στοιχίζει τη ζωή σε τρεις αξιωματικούς, επτά στρατιώτες της φρουράς των ανακτόρων και είκοσι τρεις στρατιώτες, ενώ άγνωστος αριθμός στρατιωτών έχει υποστεί σοβαρά εγκαύματα ή έχει αναπνευστικά προβλήματα. Αυτά είναι τα επίσημα νούμερα, γιατί τα τηλέφωνα των εφημερίδων σπάνε από γονείς που αγωνιούν για τα παιδιά τους θεωρώντας ότι ο τελικός αριθμός θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος. Παράλληλα το πανέμορφο δάσος της περιοχής έχει υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά, σοβαρές καταστροφές υπάρχουν και σε αρκετά σημεία των βασιλικών ανακτόρων, ενώ το συνολικό κόστος των ζημιών ξεπερνά τα 20 εκατ. δρχ. ποσό τεράστιο για την εποχή.
Παρά την εθνική τραγωδία, οι φιλομοναρχικές εφημερίδες αφιερώνουν πολλές στήλες για την κατάσταση υγείας του διασωθέντα βασιλιά (η μασαζοθεραπεία στα πόδια αποδίδει, θερμοκρασία σώματος 36.3 σφυγμοί 94), με την ψυχολογική του φόρτιση να μην του επιτρέπει να παραστεί στις κηδείες των ανθρώπων που έδωσαν τη ζωή τους για να τον σώσουν. Αντίθετα πηγαίνει στο Τατόι για να δει την κατάσταση του καμένου αυτοκινήτου του… Πιστή αντιγραφή από εφημερίδα των ημερών: «Πλησιάζει προς αυτό αμίλητος. Το εξετάζει προσεκτικά με το βλέμμα Του και μια ισχυρά συνοφρύωσις του προσώπου Του εκφράζει την λύπην Του δια τον προσφιλήν αυτόν σύντροφον»…
