Πως κλαδεύουμε την ντομάτα για να δέσουν καλύτερα οι καρποί!
Του Θανάση Αργυρόπουλου
Πολλοί δεν ξέρουν ότι και η τομάτα χρειάζεται κλάδεμα ή αμελούν αυτή την εργασία, που στην πραγματικότητα είναι υπεύθυνη για την ποιότητα των καρπών.
Έξι καλοί λόγοι για να κλαδέψετε και να κορυφολογήσετε τις ντομάτες είναι:
-
Για να είναι ο καρπός την ντομάτας πιο γευστικός.
-
Για να έχουν οι καρποί μεγαλύτερο μέγεθος.
-
Για να αξιοποιήσετε το 100% την ανάπτυξής της όλη τη σεζόν.
-
Για να διατηρήσετε φύλλα τους καρπούς και το στέλεχος του φυτού που βρίσκεται κοντά στο έδαφος απαλλαγμένο από παράσιτα, έντομα και ασθένειες από μύκητες.
-
Για να διατηρήσετε το σχήμα των φυτών ομοιόμορφο και εύκολα διαχειρίσιμο.
-
Για να επιτρέψετε τις ντομάτες που θα αναπτυχθούν στο τέλος της σεζόν να ωριμάσουν πριν πιάσουν τα πρώτα κρύα.
Το κλάδεμα στην ντομάτα έχει να κάνει με την αφαίρεση βλαστικών τμημάτων που μας είναι αχρείαστα. Τέτοια βλαστικά μέρη του φυτού μερικές φορές ονομάζεται λαίμαργα, επειδή καταναλώνουν τους χυμούς του φυτού για την ανάπτυξή τους. Αυτοί οι λαίμαργοι βλαστοί βρίσκονται στην μασχάλη του σύνθετου φύλλου (στο σημείο που κάνει σχήμα V με το κύριο στέλεχος) και αναπτύσσονται πλευρικά.
Το κόψιμο ή ο περιορισμός της ανάπτυξης αυτών των βλαστικών τμημάτων επιτρέπει σε ένα φυτό τομάτας να επικεντρώσει την ενέργειά και την κατανάλωση των θρεπτικών συστατικών του στην ανάπτυξη των καρπών και όχι για νέο φύλλωμα και νέους βλαστούς. Τα φυτικά σάκχαρα που θα καταναλώνονταν για τους νέους βλαστούς θα χρησιμοποιηθούν να βελτιώσουν τη γεύση και το μέγεθος των καρπών της ντομάτας.
Δεν χρειάζονται όλες οι ντομάτες αυτού του είδους το κλάδεμα. Υπάρχουν μερικές ποικιλίες που έχουν καθορισμένο σχήμα θαμνοειδές και δεν μεγαλώνουν περαιτέρω. Τέτοιες ποικιλίες δεν έχουν ανάγκη από κλάδεμα.
Αντιθέτως οι αναρριχώμενες ποικιλίες που αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα σχηματίζουν πλευρικούς βλαστούς που τις βοηθούν να αναρριχηθούν. Τέτοιες ποικιλίες παράγουν συνεχώς βλάστηση και καρπούς μέχρι οι συνθήκες του περιβάλλοντος να προκαλέσουν το μαρασμό του φυτού.
Οι βλαστοί που αναπτύσσονται στη μασχάλη των σύνθετων φύλλων σε αυτές τις ποικιλίες δεν θα σχηματίσουν καρπούς. Οι καρποί σχηματίζονται στο βλαστικό στέλεχος καθώς το φυτό συνεχίζει να αυξάνεται. Στο βασικό στέλεχος σχηματίζονται συνεχώς άνθη και καρπούς σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης του φυτού και σε όλο το βιολογικό του κύκλο. Έτσι το κλάδεμα είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε τον έλεγχο του φυτού και καλύτερη παραγωγή.
Πότε Πρέπει να Κλαδέψω Ένα Φυτό Τομάτας;
Μπορείτε να κλαδέψετε μια ντομάτα, ανά πάσα στιγμή. Και στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής της και όταν έχει αυξηθεί αρκετά. Αρχίστε να κλαδεύετε το φυτό όταν έχει ύψος 30 με 45 εκατοστά.
Στόχοι του Κλαδέματος:
-
Κλαδέψτε για να δημιουργήσετε ένα έως τέσσερα κύρια στελέχη.
-
Κλαδέψτε ώστε κάθε στέλεχος να έχει περίπου το ίδιο μήκος.
-
Κλαδέψτε για να κρατήσετε το σχήμα του φυτού σε ένα μέγεθος που θα μπορείτε να το διαχειρίζεστε εύκολα.
-
Κλαδέψτε για να κρατήσετε τα φύλλα και τους βλαστούς του φυτού πάνω και μακριά από το έδαφος αφαιρώντας τα φύλλα και τους βλαστούς κάτω από την πρώτη σειρά των φρούτων.
-
Κλαδέψτε τα έτσι ώστε τα ανώτερα φύλλα να μην κρύβουν το φως του ήλιου και ρίχνουν σκιά στα κατώτερα. (Οι ακτίνες του ήλιου πρέπει να βλέπουν όλα τα φύλλα για να υπάρξει φωτοσύνθεση. Η φωτοσύνθεση είναι αναγκαία για την παραγωγή φυτικών σακχάρων που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την παραγωγή των καρπών.)
-
Αποφύγετε να κλαδεύετε μεγάλα φύλλα που βρίσκονται ακριβώς πάνω από τους καρπούς. Αυτά τα φύλλα προστατεύουν τους καρπούς και το κύριο στέλεχος από τα ηλιακά εγκαύματα.
-
Κλαδέψτε με τρόπο που να επιτρέπει την κυκλοφορία του αέρα στο εσωτερικό του φυτού. Η κυκλοφορία του αέρα βοηθά να αποτραπούν ασθένειες και παρασιτισμοί από έντομα.
Το Κλάδεμα της Τομάτας Βήμα Προς Βήμα:
Ξεκινήστε να κλαδεύετε τις τομάτες σας όταν αυτές είναι καλά εγκατεστημένες και αναπτύσσονται φυσιολογικά.
1. Όταν το φυτό φτάσει σε ύψος τα 30 με 45 εκατοστά, αφήστε την κορυφαία ταξιανθία να ανθίσει και κόψτε όλες τις άλλες που σχηματίστηκαν κάτω από αυτήν. Η κορυφαία ταξιανθία ή αλλιώς δέσμη ανθέων θα δώσει τους πρώτους καρπούς του φυτού.
2. Κόψτε όλα των φύλλα και τους βλαστούς κάτω από την πρώτη ταξιανθία, αφού αναπτυχθεί το κύριο στέλεχος.
3. Αποφασίστε αν θέλετε να αφήσετε έναν κύριο βλαστό ή περισσότερους. Οι μονοστέλεχες ντομάτες δεν απαιτούν πολύ χώρο και μπορούν να καλλιεργηθούν σε μικρότερες αποστάσεις. Ωστόσο, παράγουν λιγότερους καρπούς από τα φυτά που έχουν περισσότερα κύρια στελέχη. (Οι περισσότερες ποικιλίες τομάτας επιτρέπουν την ανάπτυξη δύο ή τριών και μερικές φορές τεσσάρων στελεχών).
4. Για ένα δεύτερο στέλεχος, επιτρέψτε στον βλαστό που βρίσκεται στη μασχάλη του σύνθετου φύλλου ακριβώς πάνω από την πρώτη ταξιανθία να αναπτυχθεί. Αυτό θα είναι το δεύτερο κύριο στέλεχος.
5. Για ένα τρίτο στέλεχος, επιτρέψτε στον βλαστό που βρίσκεται στη μασχάλη του σύνθετου φύλλου ακριβώς πάνω από το δεύτερο στέλεχος να αναπτυχθεί. Τα κύρια στελέχη της καλλιέργειας δεν θα πρέπει να απέχουν περισσότερο από έναν κόμβο μεταξύ τους. Αυτό θα διασφαλίσει ότι το φυτό αναπτύσσεται ισχυρά από τη βάση του.
6. Όταν αποφασίσετε να αφαιρέσετε τους πλευρικούς βλαστούς στις μασχάλες των φύλων μην το κάνετε όταν η ανάπτυξή τους είναι μικρή. Επιτρέψτε σε δύο σειρές φύλλων να αναπτυχθούν σε ένα τέτοιο λαίμαργο βλαστό και κόψτε τον βλαστό πάνω από τα δύο σύνθετα φύλλα που σχηματίστηκαν. Αυτά τα φύλλα θα προστατεύσουν τους καρπούς και το στέλεχος από τα ηλιοεγκαύματα.
7. Ελέγξτε το φυτό μία φορά την εβδομάδα για να κόβετε με τον παραπάνω τρόπο κάθε ανεπιθύμητη τέτοια βλάστηση.
8. Όταν το φυτό φτάσει στο επιθυμητό ύψος, συνήθως όχι ψηλότερα από το υποστήριγμα του, 1,5 με 2 μέτρα από το έδαφος, αφαιρέστε κάθε νέο αυξανόμενο βλαστό και τον κορυφαίο. Γρήγορα, το φυτό θα εγκαταλείψει την προσπάθεια να αυξηθεί σε ύψος και θα επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των βλαστών που επιθυμείτε στο ενδιάμεσο τμήμα και των καρπών. Συνεχίστε να αφαιρείτε οποιοδήποτε νέο βλαστό που δεν θέλετε. Έτσι έχετε τον έλεγχο της οριζόντιας ανάπτυξης τους φυτού και του δίνεται ένα πιο συμπαγές σχήμα ώστε να υπάρξουν περισσότερα άνθη και καλύτερης ποιότητας καρποί σε ολόκληρο το ύψος του.
9. Όποτε έχετε αμφιβολίες, για το αν θα πρέπει να κλαδέψετε κάποιο βλαστό, μην τον αφαιρείτε. Με τον καιρό, όταν θα αποκτήσετε περισσότερη εμπειρία το κλάδεμα θα σας φανεί πιο εύκολο και θα το κάνετε πιο διαισθητικά.
Προσέξτε, για να είμαι ξεκάθαρος, οι πλάγιοι βλαστοί δεν έχουν καμία σχέση με τον κορυφαίο οφθαλμό που αναπτύσσει το κύριο στέλεχος του φυτού. Οι πλάγιοι βλαστοί αναπτύσσονται στη μασχάλη των φύλλων και σχηματίζουν διακλαδώσεις με τον κύριο βλαστό. Αυτές τις διακλαδώσεις πρέπει να αφαιρέσετε από τον κύριο βλαστό στα πρώτα 7 βήματα του παραπάνω οδηγού.
Θανάσης Αργυρόπουλος (Γεωπόνος ΑΠΘ)