Ο Δημήτρης Ψαριανός έφυγε από τη ζωή, η φωνή του μένει ζωντανή στα τραγούδια του “Μεγάλου Ερωτικού”
Έφυγε χθες στα 72 του χρόνια ο Δημήτρης Ψαριανός, που όλοι συνειρμικά τον έχουμε συνδέσει με μια από τις καλύτερες δημιουργίες του Μάνου Χατζιδάκι, τον «Μεγάλο Ερωτικό».
Μπορεί ο Ψαριανός να τραγούδησε κι άλλα τραγούδια, άλλων συνθετών, μετά τον δίσκο-σταθμό του Χατζιδάκι, το κοινό όμως τον ταύτισε κυριολεκτικά μ’ εκείνον.
Φωνή βαθιά ερωτική, με τη δροσιά της νιότης και το κρυμμένο πάθος, φωνή λυγμική, όταν το χρώμα του τραγουδιού το απαιτούσε, έδεσε αρμονικά με την ιδιαίτερη φωνή της Φλέρης Νταντωνάκη, κάνοντας τον δίσκο συναρπαστικό.
Γιατί στις επόμενες συνεργασίες του ο Ψαριανός δεν ευτύχησε; Όταν στο ξεκίνημα σε ανακαλύπτει ένας Χατζιδάκις και σου εμπιστεύεται μια τόσο σύνθετη δουλειά υψηλών απαιτήσεων, πώς να συγκριθούν οι επόμενες συνεργασίες μ’ αυτήν την πρώτη;
Όταν το 1972 ο Χατζιδάκις επιστρέφει από την Αμερική και γράφει τον «Ερωτικό», πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν για τη σίγουρη αποτυχία του δίσκου, αφού είναι εκτός κλίματος. Η Ελλάδα ζει μέσα στη Δικτατορία κι ένας ερωτικός δίσκος κάθε άλλο παρά εκφράζει τις αγωνίες του πάσχοντος λαού.
Ο Χατζιδάκις όμως θεωρεί τον έρωτα ύψιστη έκφραση της ανθρώπινης ζωής και κάνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο και σαν σύλληψη και σαν εκτέλεση. Λέει ο ίδιος για τα τραγούδια του:
«Μια σειρά από λαϊκά τραγούδια», «απλά, αλλ’ όχι κι εύκολα» – τα οποία ιδίως «δεν είναι αισθησιακά», ξεκαθαρίζει στο κάλυμμα του δίσκου. «Λειτουργούν πέρα απ’ την πράξη, στο βαθύ αίσθημα που χαρακτηρίζει οποιαδήποτε σχέση, κάθε μορφής, αρκεί να περιέχει τις προϋποθέσεις γι’ ανθρώπινη επικοινωνία».
Μελοποιεί με πλήθος ηχοχρωμάτων ποίηση από την αιολικη και την αττική διάλεκτο, τη βυζαντινή γλώσσα και την κρητική διάλεκτο μέχρι το δημοτικό τραγούδι .
Λέξεις και ήχοι πλέκονται αξεδιάλυτα σ’ ένα τελικό αποτέλεσμα που γοητεύει σήμερα και θα γοητεύει και αύριο, αγγίζοντας την έννοια του κλασικού.
Η Σαπφώ, ο Ευριπίδης, ο Σολομώντας, ο Βιτσέντζος Κορνάρος, ο Σολωμός, η Μυρτιώτισσα, ο δημοτικός τραγουδιστής, ο Καβάφης, ο Οδυσσέας Ελύτης, ταξιδεύουν με τις φωνές του Ψαριανού και της Νταντωνάκη, μέσα σ’ έναν μουσικό κύκλο άφατου λυρισμού.
Ο Δημήτρης Ψαριανός και η Φλέρη Νταντωνάκη έφυγαν. Οι φωνές τους μένουν και θα μας ταξιδεύουν με τον «Μεγάλο Ερωτικό».
