Σύμφωνα με διεθνή έρευνα -στο πλαίσιο της οποίας αναλύθηκαν στοιχεία για 284.400 άτομα, άνω των 18 ετών από 149 χώρες- η εμπιστοσύνη των πολιτών στους εμβολιασμούς διαφέρει από χώρα σε χώρα. Η μεγαλύτερη –μέχρι σήμερα- διεθνής μελέτη του είδους δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» και τα επιστημονικά συμπεράσματα που εξάγονται από αυτήν αφορούν τη χρονική περίοδο από το 2015 ως το 2020.
Όπως προκύπτει από τις αναλύσεις των ειδικών, στην Ευρώπη η εμπιστοσύνη στα εμβόλια φαίνεται να παρουσιάζει αύξηση κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 2015-2019, παρόλο που σημειώνονται διακυμάνσεις ως προς αυτό το στοιχείο, καθώς το ποσοστό των ανθρώπων που στις αρχές του 2020 (προτού ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού) θεωρούσαν τα εμβόλια ασφαλή κυμαινόταν από 66% στη Φινλανδία μέχρι 19% στη Λιθουανία. Και μπορεί στις αρχές του 2020 οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να παρουσίαζαν αυξημένη εμπιστοσύνη στα εμβόλια, συγκριτικά με ό,τι συνέβαινε πριν από μια πενταετία, εντούτοις η εμπιστοσύνη των πολιτών της Ευρώπης στους εμβολιασμούς εξακολουθεί να είναι –σε γενικές γραμμές- χαμηλή.
Κατά το χρονικό διάστημα 2015-2019, η κατάσταση στη χώρα μας παρουσιάζει μια μεικτή εικόνα, δεδομένου ότι η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στην ασφάλεια και στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων φαίνεται να αυξήθηκε, αλλά από την άλλη παρατηρήθηκε πτώση στην αντίληψη των πολιτών αναφορικά με τη σημασία του εμβολιασμού. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των ανθρώπων που «συμφωνούν πολύ» ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή, αυξήθηκε σημαντικά, από 26% στο τέλος του 2015 σε 62% στο τέλος του 2019. Αντίθετα, το ποσοστό εκείνων που έχουν αντίθετη άποψη μειώθηκε, από 6,3% σε 4,3% αντίστοιχα.
Το 2019, το ποσοστό των Ελλήνων που θεωρούσαν τα εμβόλια «πολύ αποτελεσματικά» ήταν 37% έναντι 36% το 2015, ενώ το 2,1% των πολιτών στη χώρα μας τα θεωρούσαν αναποτελεσματικά το 2019 έναντι του 4,6% το 2015. Ωστόσο, στην ερώτηση για τη σημασία των εμβολίων συμφωνούσε ότι είναι «πολύ σημαντικά» το 52% του πληθυσμού το 2019 έναντι του 58% το 2015. Ως προς το ίδιο θέμα, στο τέλος του 2019, διαφωνούσε το 3% των πολιτών έναντι περίπου του 4% στο τέλος του 2015.
Όσοι συμμετείχαν στη διεθνή μελέτη, κατέθεσαν τις απόψεις τους σχετικά με το πόσο ασφαλή, αποτελεσματικά και σημαντικά είναι τα εμβόλια ως προς την προστασία της υγείας. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι παράγοντες που επηρεάζουν τις απόψεις των πολιτών, αναφορικά με τα παραπάνω ερωτήματα, είναι πολλοί. Η εξάπλωση της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο και στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, η πολιτική αστάθεια και ο θρησκευτικός εξτρεμισμός ευθύνονται –σύμφωνα με τους ειδικούς- για τις μεταβολές και τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των πολιτών ανά τον κόσμο, σε ό,τι αφορά το πώς αξιολογούν τη σημασία και την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών. Στο εν λόγω γεγονός χρειάζεται να δοθεί έμφαση, ιδιαίτερα κατά τη χρονική περίοδο που διανύουμε, ενόψει και της έλευσης των νέων εμβολίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Η επιφυλακτική στάση των πολιτών απέναντι στον εμβολιασμό αποτελεί μια από τις δέκα κυριότερες απειλές για τη δημόσια υγεία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Από τα στοιχεία της έρευνας διαπιστώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι οι περισσότερο δύσπιστοι απέναντι στα εμβόλια είναι άνδρες, άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, όσοι ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες και όσοι εμπιστεύονται περισσότερο την οικογένεια, τους φίλους τους και άλλες «μη ιατρικές» πηγές και πρακτικές προστασίας της υγείας.
Όπως αναφέρει η Heidi J Larson, καθηγήτρια στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, επικεφαλής της μελέτης, «είναι σημαντικό, όταν υπάρχουν νέες απειλές ασθενειών όπως η πανδημία Covid-19, να παρακολουθούμε τακτικά τις απόψεις του κοινού, ώστε να εντοπίζουμε γρήγορα τις χώρες και τις ομάδες με μειωμένη εμπιστοσύνη στους εμβολιασμούς προκειμένου, όπου χρειάζεται, να χτίζουμε έγκαιρα αυτή την εμπιστοσύνη στα σωτήρια νέα εμβόλια».
Σε σχέση με τα παραπάνω, τα δεδομένα της διεθνούς μελέτης αποκαλύπτουν ότι στην Πολωνία, όπου έχει δημιουργηθεί ένα οργανωμένο αντι-εμβολιαστικό κίνημα, η εμπιστοσύνη στα εμβόλια παρουσίασε μείωση, από το 64% του πληθυσμού το 2018, στο 53% στο τέλος του 2019. Αντίθετα, στις χώρες όπου υπήρχε μεγάλο ποσοστό δύσπιστων, όπως η Γαλλία, η απόλυτη εμπιστοσύνη αυξήθηκε από 22% το 2018 σε 30% το 2019.
Σύμφωνα με την έρευνα, σε χώρες όπως οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, η Ινδονησία και η Ν.Κορέα, η εμπιστοσύνη στην ασφάλεια και στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων παρουσίασε μείωση κατά το χρονικό διάστημα από το 2015 ως το 2019. Για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, στην Αλβανία αντιστοιχεί το χαμηλότερο ποσοστό πολιτών (26%) που «συμφωνούσαν πολύ» ότι είναι σημαντικό τα παιδιά να εμβολιάζονται. Το μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών (95%) καταγράφηκε στο Ιράκ.
Δείτε εδώ τη δημοσίευση της μελέτης.
