Λία Μάγειρα “Οδοιπορικό στη Βόρεια Πίνδο – Mηλιά Μετσόβου, στους Ξυλογλύπτες της Οξιάς”(8)
Έπειτα είναι και κείνοι που λαξεύουν το ξύλο κατά πως την ψυχή τους.
Αναζητούν τη μορφή που κρύβεται στο κούτσουρο και στις φλέβες.
Αφουγκράζονται τον επερχόμενο στεναγμό της γέννησης.
Τον κρυμμένο άνεμο στις κορφές των δένδρων.
Κρατάνε σφικτά στις χούφτες τους τα πρόσφορα, το σμιλεμένο ξύλο και την καρδιά τους.
Τ. Κουράκης
Bλέποντας τους στοιβαγμένους κορμούς στην άκρη του δρόμου, καταλαβαίνουμε πως φτάνουμε στη Μηλιά. Στα 1250 μ. υψόμετρο, το ιστορικό βλαχοχώρι, κάηκε το 1944 από τους Γερμανούς, οι οποίοι φρόντισαν λίγο πριν φύγουν να πυρπολήσουν 15 κατοίκους μέσα στην εκκλησία.
Οι Μηλιώτες υλοτομούν τα πλούσια δάση της Πίνδου και επεξεργάζονται την οξιά, την καστανιά και τη δρυ. Εκμεταλλεύονται τη μαύρη πεύκη για τη δημιουργία κολόνων της ΔΕΗ και την οξιά για τη λαϊκή τέχνη. Περίφημοι ξυλογλύπτες δημιουργούν γαβάθες, κουτάλες, πιρούνες, βαρέλια, καρδάρες, σκάφες, κρεμάστρες, καθρέπτες, γκλίτσες, διακοσμητικά, παιχνίδια, μεταφέροντας την τέχνη τους από πατέρα σε γιο.
Στην πλατεία του χωριού, την «πιάτσα», απολαμβάνουμε τον καφέ μας. Δίπλα μας οι ηλικιωμένοι συνεννοούνται στα βλάχικα στηριζόμενοι στις σκαλισμένες γκλίτσες τους. Σε τούτη την κόχη της Πίνδου, σμιλεύουν το ξύλο σαν και τη ψυχή τους: Να αντέχει.
Κείμενο-Φωτογραφίες: Λία Μάγειρα
