“Ο Αείμνηστος Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης Αλέξανδρος Δηλανάς” γράφει ο Αλέξανδρος Τρομπούκης

(Αφιέρωμα επ’ ευκαιρία της συμ­πλη­ρώσεως εκατόν σαράντα ετών από τη γέννησή του και εξήντα από την κοίμησή του).

Αλέξανδρος Τρομπούκης

Επιστολικό δελτάριο του μακαριστού Μητροπολίτου

Γεννήθηκε στο Μαραθόκαμπο της Σάμου το 1878. Ο πατέρας του Δημήτριος, έμπορος έχαιρε εκτίμησης για την ευθύτητα του χαρακτήρα και την εντιμότητά του. Η σεμνή και θεοσεβούμενη μητέρα του μεγάλωσε τον κατά κόσμον Θρασύβουλο με χριστιανικά και πατριωτικά πρότυπα. Τα πρώτα του γράμματα τα μαθαίνει στο Μαραθόκαμπο και φοιτά στο Πυθαγόρειο Γυμνάσιο. Γρήγορα διακρίνεται μεταξύ των συμμαθητών του και χαίρει μεγάλης εκτίμησης από τους καθηγητές του. Αποφοιτά με διακρίσεις και έχει στροφή προς την ιεροσύνη. Το έτος 1899 φοιτά στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1902 αποσπά με διατριβή του εγκωμιαστικά σχόλια από τους καθηγητές του. Χειροτονείται μοναχός στο μοναστήρι της Μεγάλης Παναγίας  από τον μεγάλο Μακεδονομάχο, αγωνιστή του 1901, τον Μητροπολίτη Αθανάσιο Καπουράλη και αργότερα διάκονος από τον ίδιο στη Μεγάλη Παναγία. Ο Σύλλογος των Μικρασιατών ‘’Ανατολή’’ με απόφασή του του δίνει τη διεύθυνση του Ιεροδιδασκαλείου της Πάτμου σε ηλικία μόλις 25 ετών. Στο θρησκευτικό αυτό θώκο δε μένει για πολύ. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο που παρακολουθεί τη ζωή του τον καλεί στη Μικρά Ασία. Στα Σώκια χειροτονείται ιερέας και αναχωρεί αμέσως ως επίτροπος του Μητροπολίτη στο Αδραμύττιο, όπου άνθιζε ο Ελληνισμός. Σε ηλικία 32 ετών εκλέγεται επίσκοπος της επαρχίας Εφέσου υπό τον ψιλό τίτλο του Μυρίνης. Όπου υπάρχουν έστω και δύο παιδιά χτίζει σχολείο. Επισκέπτεται όλους τους Έλληνες και οργανώνει δίκτυα πληροφοριών και αντίστασης.

Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος είναι σε εξέλιξη και οι Τούρκοι αρχίζουν διωγμούς. Αμέσως μετά την εκλογή του ως Μητροπολίτης συλλαμβάνεται και οδηγείται στα ενδότερα της Μικράς Ασίας. Κρατείται εξόριστος μέχρι το 1918. Οι αγώνες του είναι παράλληλοι με τον εθνομάρτυρα Χρυσόστομο Σμύρνης , αλλά ο Αλέξανδρος φτάνει με τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής στον Πειραιά. Το 1934 βρίσκεται στη Ζίχνη Δράμας ως Μητροπολίτης.

Το 1943 τοποθετείται στη Μητρόπολη Βεροίας και Ναούσης. Καθοριστική ήταν ἡ στάση του και στην ταραγμένη περίοδο του εμφυλίου πολέμου, πού επακολούθησε μετά την αποχώρηση των Γερμανών και την απελευθέρωση της Ελλάδος από τις κατοχικές δυνάμεις. Κίνητρο των ενεργειών του μακαριστού Μητροπολίτου ήταν ὁ γνήσιος πατριωτισμός του και ἡ αγάπη του προς το ποίμνιό του πού κινδύνευε από τις αιμα­τηρές συγκρούσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών του αδελφο­κτό­νου εμφυλίου πολέμου. Επί αρχιερατείας του πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις για τα 1900 χρόνια από την επίσκεψη του Αποστόλου Παύλου στη Βέροια (1951) και η θεμελίωση του Μητροπολιτικού μεγάρου, το οποίο δεν πρόλαβε να εγκαινιάσει, λόγω του θανάτου του (1958). Τον Αύγουστο του 1951 έρχεται η εικόνα της Παναγίας Σουμελά που μέχρι τότε παρέμενε στη Θεσσαλονίκη μέχρι να τελειώσει η μονή και βρει τη θέση της μεταξύ των Ποντίων.

Ο Αλέξανδρος Δηλανάς, αυτή η εξέχουσα και σεβαστή προσωπικότητα άφησε μεγάλο έργο σε δύσκολους καιρούς. Υπήρξε ακούραστα ανιδιοτελής και φιλόπονος. Ο Αλέξανδρος Μυρίνης, Ανέων Περγάμου, Ζιχνών , Βεροίας και Ναούσης, εκοιμήθει σε ηλικία 80 ετών και ετάφη στη Βέροια, στη Μακεδονία που αγάπησε, στη δεύτερη πατρίδα του, κοντά σε ένα ποίμνιο που τον λάτρεψε. Στη σορό του αποδόθηκαν τιμές αρχηγού  κράτους. Το ποίμνιό του τον συνόδεψε με κατήφεια κρατώντας άσπρες λαμπάδες.

Υ.Γ

α. Θερμές ευχαριστίες για την διάθεση βιογραφικών στοιχείων, στον Σαμιώτη Αρχιμανδρίτη π. Ευλόγιο Τσαλαπατάνη.

β. Οι φωτογραφίες ανήκουν στη προσωπική συλλογή του γράφοντα.