Βραδιά μνήμης και συγκινησιακής φόρτισης στη Βέροια, αφιερωμένη στον οραματιστή δάσκαλο Χρίστο Τσολάκη

Δήμητρα Σμυρνή

Με τη μορφή του δασκάλου και οραματιστή Χρίστου Τσολάκη να δεσπόζει στην οθόνη της Δημόσιας Βιβλιοθήκης της Βέροιας, οι διοργανωτές του αφιερώματος στη μνήμη του αλλά και στον αγώνα του να στήσει στην πόλη μας ένα Εθνικό Μουσείο Εκπαίδευσης, που τα κομμάτια του συγκέντρωσε ο ίδιος και της τα χάρισε, κατέθεσαν με σεβασμό, εκτίμηση, θαυμασμό και πάθος, τις μνήμες και τις εικόνες που είχαν από κείνον, αλλά προπαντός το όραμα που σ’ αυτό απλόχερα τους έκανε κοινωνούς.

Διοργανωτές ο Σύλλογος Φίλων του Μουσείου Εκπαίδευσης «Χρίστος Τσολάκης» και ο Σύλλογος Αποφοίτων Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. «ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ», με την υποστήριξη της ΕΛΜΕ Ημαθίας και του Συλλόγου εκπαιδευτικών Π.Ε. Ημαθίας.

Γεμάτη η Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας από κόσμο κι από συγκίνηση, καθώς ακουγόταν η φωνή του να λέει «Τρία πράγματα χρειάζεται ο δάσκαλος, γνώση, αγάπη και παιδεία. Πάνω απ’ όλα αγάπη για τους μαθητές του…»

Ο Γιάννης Παντερμαράκης, μέλος του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Εκπαίδευσης, είπε προλογίζοντας: «Η αποψινή εκδήλωση είναι εκδήλωση χρέους απέναντι στον Χρίστο Τσολάκη. Εμείς που είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε πήραμε πολλά και του χρωστάμε περισσότερα.»

Και η Πρόεδρος του Συλλόγου, Έλση Κορδονίδου, πρόσθεσε γι αυτόν μια ακόμη πινελιά συγκίνησης λέγοντας: «Ο δάσκαλος της καρδιάς μας, αυτός που όλοι θέλουμε να του μοιάσουμε.»

Η Αντιπρόεδρος του Συλλόγου, Δρ Κατερίνα Παπαγεωργίου, εκφράζοντας τις θέσεις του Συλλόγου, χωρίς ν’ αφήσει την προσωπικότητα του δασκάλου να περάσει σε δεύτερη μοίρα, φώτισε με ρεαλισμό και πάθος το θέμα του Μουσείου Εκπαίδευσης «Χρίστος Τσολάκης», μέσα από την εμπειρία του Συλλόγου, που αγωνίζεται για τη στέγαση και τη λειτουργία του Μουσείου, όπως του αξίζει, λέγοντας:

«To όνομα του Χρίστου Τσολάκη συνδέθηκε στην πόλη μας με ένα όμορφο παραμύθι, από αυτά που τροφοδοτούν την ελπίδα ότι κάτι καλό μπορεί να συμβεί, ότι μια περιπέτεια ζωής θα έχει αίσιο τέλος. Όταν ο χρόνος αμβλύνει τον πόνο της απώλειας, η ματιά εστιάζει στην κληρονομιά και παρακαταθήκη που αφήνει ο εκλιπών.

Για σαράντα και πλέον χρόνια ο Χρίστος Τσολάκης συγκέντρωνε το υλικό του, γραφική ύλη και βιβλία, από κάθε γωνιά της χώρας και από ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού με απώτερο στόχο την ίδρυση ενός μουσείου εκπαίδευσης, που θα αποτελεί ένα πνευματικό εργαστήρι και μια «αποθήκη ωφελίμων γνώσεων», στο οποίο οι επισκέπτες του θα διαλέγονται με το εκπαιδευτικό παρελθόν του ανθρώπου.»

Κάνοντας αναδρομή στα γεγονότα από την ίδρυση του Μουσείου μέχρι και σήμερα, αναδεικνύοντας τη σημασία που θα είχε για την πόλη αλλά και για τη χώρα εξαιτίας της μοναδικότητάς του, επεσήμανε τα προβλήματα που αντιμετώπισε ως προς τη στέγασή του και τις ανάγκες του -που δεν τέθηκαν σε προτεραιότητα από τη διοίκησή του-  ως προς τους κινδύνους που εγκυμονεί η έλλειψη φύλαξής του, αλλά και τα προβλήματα που προκύπτουν ως προς τη γενικότερη λειτουργία του.

«Η σημερινή εκδήλωση έχει στόχο να υπενθυμίσει στους πολίτες της Βέροιας την προσφορά του Χρίστου Τσολάκη, να προκαλέσει αναστοχασμό, να προτρέψει στην ανάληψη ευθυνών και δράσεων από τους δημοτικούς άρχοντες και την εκπαιδευτική κοινότητα. Γιατί, όπως και στα παραμύθια που υφαίνουν τη σοφία των λαών, το επιμύθιο διδάσκει ότι το ατομικό συμφέρον αντλεί το όφελός του από το κοινό συμφέρον. Είναι προς το συμφέρον της πόλης μας να εργαστούμε για τη λειτουργία και την ανάδειξη του Μουσείου Εκπαίδευσης. Αποτελεί ευθύνη και χρέος προς το πρόσωπο που τιμούμε απόψε, το δάσκαλο Χρίστο Τσολάκη» κατέληξε.

Ο Δήμαρχος της Βέροιας Κώστας Βοργιαζίδης, διευκρίνισε πως από τη μεριά του Δήμου έγιναν πολλές προσπάθειες γύρω από το θέμα του Μουσείου, οι οποίες δεν ευοδώθηκαν ακόμα λόγω αλλαγής του Υπουργού. «Θέλω ν’ αποκαταστήσω την αλήθεια, όσον αφορά εμένα» κατέληξε.

Ο   Δρ Γιάννης Τζανής, Πρόεδρος του Συλλόγου «ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ», ξεκίνησε την εισήγησή του λέγοντας για τον Χρίστο Τσολάκη: «Ο θάνατός του μας ορφάνεψε και φτώχυνε τον πολιτισμό μας.»

Προχωρώντας σ’ ένα βιογραφικό του δασκάλου, όπου φάνηκε ο πλούτος της προσφοράς του στα θέματα της Παιδείας, της Εκπαίδευσης, και του Πολιτισμού,  πέρασε σε προσωπικές του αναμνήσεις από κείνον, που φώτισαν σε βάθος την προσωπικότητά του.

«Ο Χρίστος Τσολάκης ήταν ο δάσκαλος της Παιδείας και όχι της αγκυλωμένης γνώσης. Ήταν δάσκαλος χωρίς σύνορα» κατέληξε.

Η Δρ Κάτια Κιλεσοπούλου, Ιστορικός της Τέχνης,  επικεντρώνοντας το λόγο της όχι μόνο στην προσωπικότητά του Τσολάκη, αλλά και στην απήχηση που είχε η προσωπικότητα αυτή και στους πιο απλούς ανθρώπους, που τον γνώριζαν μέσα από το λόγο του, κατέληξε λέγοντας: «Η αγωνιστικότητά σας να συνεχιστεί, ώστε το Μουσείο να μη μείνει άστεγο και το όραμα του ουμανιστή αυτού δασκάλου να πραγματωθεί.»

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Μπλιάτκας ξεκίνησε με μια φράση κλειδί, που αφορούσε το δάσκαλο, τον οποίο γνώριζε καλά, λέγοντας: «Η πολιτική είναι μικρή για να χωρέσει τον αναστεναγμό…»

Επικεντρώνοντας το λόγο του στο Χρίστο Τσολάκη, που εγκαινίασε τις εκπομπές Παιδείας, κάτι ανύπαρκτο μέχρι τότε, θυμήθηκε τα λόγια του «Άλλαξαν πολλά. Η τηλεόραση και οι νέοι τρόποι ζωής τα τίναξαν όλα στον αέρα» επισημαίνοντας: «Ήταν ένας πολύτιμος ανατροπέας της τηλεοπτικής χυδαιότητας». « Ο Χρίστος Τσολάκης λείπει, όμως το πνεύμα του είναι εδώ. Ας βρούμε το δρόμο αχαρτογράφητα, όπως αυτός ήξερε να τον βρίσκει» πρόσθεσε.

Με λόγο γεμάτο συγκρατημένη συγκίνηση, η σύντροφός του στη ζωή και στην κοινή εκπαιδευτική τους πορεία, η Βεροιώτισσα Στάσα Βαγουρδή-Τσολάκη, μίλησε για το όραμα του δασκάλου να στηθεί το Μουσείο στη Βέροια, την οποία αγαπούσε από τα πρώτα χρόνια που δούλευε εδώ, και για την πικρία του, όταν κατάλαβε ότι  η πραγμάτωσή του αντιμετώπιζε εμπόδια, τα οποία ο ίδιος δεν είχε φανταστεί.

Μιλώντας για τον αγώνα του Συλλόγου φίλων του Μουσείου, στον οποίο τάχθηκε και η ίδια παρά το πένθος της, μόλις ιδρύθηκε, είπε για τον Δήμαρχο της Βέροιας χαρακτηριστικά: «Σας είδα, κουβεντιάσαμε, δεν μου υποσχεθήκατε τίποτα αλλά κατάλαβα πως δεν με κοροϊδεύατε. Άλλωστε η σιωπή σας μετουσιώθηκε σε πράξη. Η σιωπή σας έγινε πράξη και έτσι ελπίζω. Όσο για μένα ‘ξαναγυρίζω στη σιωπή μου’, όπως είπε κι ο Σεφέρης…»

Η βραδιά έκλεισε χωρίς την προγραμματισμένη συζήτηση που είχε ανακοινωθεί  πως θα γίνει, αφήνοντας σε όλους, ακόμη και σ’ αυτούς που δεν είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν, την αίσθηση της επαφής με μια  μεγάλη προσωπικότητα, που σημάδεψε με την παρουσία της τον τόσο ευαίσθητο χώρο της Παιδείας.