Βουλή: Πρόσω ολοταχώς για νέο μνημόνιο
Του Νίκου Τσιμπίδα
Αποκαλυπτική για την κατάσταση, την πορεία και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας είναι η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.
Η έκθεση προβλέπει νέο μνημόνιο σύντομα, τάσσεται κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού αλλά ζητά την απομάκρυνση όσων διαφωνούν με το ΤΑΪΠΕΔ για τις ιδιωτικοποιήσεις, διαπιστώνει ότι η φοροδοτική ικανότητα εξαντλήθηκε, ότι πολλοί φόροι επιβλήθηκαν χωρίς σχέδιο, δηλώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να προχωρήσουν χωρίς συμβιβασμούς και υποστηρίζει ότι οι ξένοι επενδυτές δεν έρχονται στην Ελλάδα επειδή δεν έχουν…μέσο!
Η έκθεση καλύπτει το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2014 και τα συμπεράσματα της θα προβληματίσουν πολλούς, κυρίως στο κυβερνητικό στρατόπεδο.
ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΕΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Η ανάπτυξη δεν έρχεται και η ανάκαμψη αργεί υποστηρίζει η έκθεση και η εποπτεία θα είναι διαρκής και στο διηνεκές, είτε με τρόϊκα είτε χωρίς.
«Η δυναμική της ανάκαμψης είναι ακόμα ασθενής παρά την ανάσχεση της ύφεσης. Πρέπει να τονισθεί ότι ακόμα και χωρίς «μνημόνιο» η χώρα θα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό εποπτεία –τη φορά τούτη των αγορών που θα αντικαταστήσουν την τρόικα- αν δεχθούμε ότι δεν θα προσφύγει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ΕΜΣ).
Έτσι θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να ζητήσει νέα δανεικά και μάλιστα αρκετά σύντομα και οι δανειστές θα μας επιβάλλουν νέο μνημόνιο
«Αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα προσφεύγει για δάνεια σε αυτόν [σ.σ τον ΕΜΣ] ή σε κάποιο ad hoc διακρατικό «όχημα». Στην περίπτωση αυτή θα υπάρξουν νέες συμβατικές δεσμεύσεις. Η ΕΕ υπολογίζει ότι την διετία 2014-2015, οι επιπρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες (additional financing requirements) της Ελλάδας θα ανέλθουν σε € 14,9 δισ. (€ 2,6 δισ. για το 2014 και € 12,3 δισ. για το 2015).5
Αν επιβεβαιωθεί, η Ελλάδα θα πρέπει ή να συνεχίσει να δανείζεται από τις διεθνείς αγορές (πράγμα που ήδη συναντά δυσκολίες) ή να προσφύγει στον ΕΜΣ που συνεπάγεται νέο πρόγραμμα προσαρμογής (και σχετική σύμβαση) σύμφωνα με τους κανόνες του μηχανισμού.»
Τα πράγματα γίνονται χειρότερα λόγω της συνεχιζόμενης υποχώρησης των επενδύσεων αλλά και «Τις δυσκολίες της επίτευξης μιας διατηρήσιμης ανάπτυξης δείχνει ανάμεσα σε άλλα η εξαγωγική άπνοια παρά τη μείωση του εργασιακού κόστους.», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά.
ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ = ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Ή έκθεση επισημαίνει ακόμα και τον κίνδυνο, οι προβλέψεις των δανειστών μας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας να διαψευστούν κι αυτό λόγω του μεγέθους και της δυναμικής του δημοσίου χρέους.
«Απειλητική παραμένει και η δυναμική του δημοσίου χρέους. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Bruegel, οι προβλέψεις του ΔΝΤ για την εξέλιξη του λόγου χρέους προς ΑΕΠ για την Ελλάδα στηρίζονται σε παραδοχές που μπορεί να διαψευσθούν. Στην περίπτωση ακόμη και μικρών αποκλίσεων από τα πλεονάσματα ή επιτόκια δανεισμού, θα επερχόταν μια καταστροφική έκρηξη του λόγου χρέους.»
ΣΤΑ ΘΕΤΙΚΑ Η ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ
Η έκθεση αναγνωρίζει ότι υπήρξε πρόοδος σε κάποιους τομείς και μάλιστα εμφανής. Κυρίως την εντοπίζει στη δημοσιονομική διαχείριση και την χαρακτηρίζει εντυπωσιακή σε σύγκριση με την περίοδο 2009 – 2010.
«Στην δημοσιονομική διαχείριση η κυβέρνηση πέτυχε την εμφανέστερη πρόοδο με τα πρωτογενή πλεονάσματα. Η απόσταση από την ακαταστασία του 2009-2010 είναι εντυπωσιακή. Ήδη το 2013 επιβεβαιώθηκε ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης 0,7% του ΑΕΠ.»
Η ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΑΣΕ ΠΑΤΟ
Οι ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές των πολιτών ανέρχονται σε πάνω από € 67,2 δισ. Αναφέρει η έκθεση επικαλούμενη τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και προβλέπει πως, «λόγω της εξάντλησης της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο αναμένεται να επιταχυνθεί τους επόμενους μήνες, καθώς θα αρχίσουν σταδιακά να εκπνέουν οι προθεσμίες για την καταβολή άλλων πέντε φόρων το τρέχον έτος.»
ΕΠΙΒΟΛΗ ΦΟΡΩΝ ΧΩΡΙΣ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟ
Οι συντάκτες της έκθεσης δεν παραλείπουν να αναφερθούν και σε φόρους που…δεν βγάζουν νόημα.
«διάφορα μέτρα (με τυπικό παράδειγμα τον φόρο πετρελαίου θέρμανσης) αποφασίσθηκαν χωρίς μελέτη ή έστω σαφή εικόνα των πιθανών επιπτώσεών τους και μάλλον ad hoc, δηλαδή χωρίς να είναι ενταγμένα σε κάποιο συνεκτικό συνολικό σχέδιο.»
ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΜΕ ΚΑΘΕ ΚΟΣΤΟΣ (;)
Την πρωτοφανή προτροπή, έστω και πλαγίως, περι αντικατάστασης όσων μελών οργανισμών διαφωνούν με το ΤΑΙΠΕΔ, διατυπώνει η έκθεση στη σελίδα 12 θεωρώντας ότι στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων, «γενικά δεν τηρείται το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα.».
«Ας σημειωθεί ακόμα ότι πάσχει και η θεσμική-οργανωτική υποδομή για το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων. Π.χ. δεν τηρήθηκε η δέσμευση της κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα άτυπο διυπουργικό όργανο για τον συντονισμό των ενεργειών στον τομέα αυτόν, ώστε να ξεμπλοκάρονται σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις ζητήματα, ούτε αντικαταστάθηκαν μέλη των διοικητικών συμβουλίων δημοσίων επιχειρήσεων που αντιδρούν στη στρατηγική του ΤΑΙΠΕΔ.»
«ΣΩΣΤΕ ΤΟ ΝΕΡΟ» ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
Παρολ’αυτά στην έκθεση αναφέρεται ως θετική εξέλιξη το «πάγωμα» του ξεπουλήματος της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.
«ορισμένες αποφάσεις τροποποιούνται επί το θετικότερο. Π.χ. η κυβέρνηση αναθεώρησε τα σχέδια για πλήρη ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών ύδρευσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ) και ανήγγειλε ότι ναι μεν θα επιδιώξει την είσοδο στρατηγικών επενδυτών σε αυτές, αλλά θα διατηρήσει πλειοψηφικό πακέτο και, συνεπώς, τον δημόσιο έλεγχό τους.
Γεγονός είναι ότι οι πλήρεις ιδιωτικοποιήσεις μονοπωλίων είναι θεωρητικά αμφισβητούμενες, ενώ οι εμπειρίες που είχαν άλλες χώρες ειδικά με τις πωλήσεις εταιρειών ύδρευσης πόλεων ήταν μάλλον κακές.»
ΟΙ (ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΕΣ) ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΝ
Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής υποστηρίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν έχουν πιάσει τους στόχους τους και «ψέγει» την κυβέρνηση για αναζήτηση τρόπων ελαχιστοποίησης του πολιτικού κόστους μέσω συμβιβασμών. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρει το νόμο για το γάλα η οποία είχε προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων.
Το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής θεωρεί ότι θα έπρεπε να είχε επιβληθεί η πιο «σκληρή γραμμή» την οποία εξέφραζε ο υπουργός Ανάπτυξης, Κωστής Χατζηδάκης.
«Οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν έως τώρα υπολείπονται του στόχου τους ο οποίος είναι να επηρεάσουν θετικά και αισθητά την οικονομία. [Η Κυβέρνηση] επιζήτησε να ανακτήσει πολιτικό έδαφος τροποποιώντας διάφορα ή κάνοντας
διάφορους συμβιβασμούς, που αποδυνάμωναν ορισμένες μεταρρυθμίσεις ή έκαναν αβέβαιη την αποτελεσματικότητά τους.
Όπως δήλωσε πρόσφατα και ο πρώην υπουργός ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης αναφερόμενος ενδεικτικά στη ρύθμιση για το γάλα, «η ρύθμιση που πέρασε τελικά δεν ήταν η δική μας πρόταση, ήταν ρύθμιση που υποστηρίχθηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και την ομάδα των βουλευτών που αντιδρούσε. Από τότε είχα επισημάνει ότι η ρύθμιση αυτή μπορεί να μη λειτουργούσε…» .
Γενικά, ο τρόπος με τον οποίο κατατίθενται πάσης φύσης τροπολογίες σε διάφορα νομοσχέδια δείχνει πως τελικά νοθεύονται πολλές μεταρρυθμίσεις.»
ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Το επιστημονικό επιτελείου που συνέταξε την έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί και στη δικαιοσύνη και μάλιστα σε πολύ αυστηρούς τόνους.
«Η ελληνική δικαιοσύνη πάσχει κυρίως όχι μόνο στην αργοπορία απονομής της δικαιοσύνης γεγονός που κλονίζει το περί δικαίου αίσθημα των πολιτών αλλά και γιατί αποτελεί και σημαντικό ανασχετικό παράγοντα των επενδύσεων, της επιχειρηματικότητας, των κοινωνικών σχέσεων και γενικότερα της οικονομικής ανάπτυξης.»
ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟ ΑΠΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Δικαιώνονται πολλοί από τα δικαστήρια και αυτό μπορεί να «ρίξει έξω» τον προϋπολογισμό, αναφέρει η έκθεση.
«Στον τομέα της δημοσιονομικής διαχείρισης δεν έχουν εξαλειφθεί οι κίνδυνοι οπισθοδρόμησης: Είναι φανερό ότι οι αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων που δικαιώνουν πολλούς από τους προσφεύγοντες σε αυτά, είναι ικανές να ανοίξουν νέες τρύπες στον προϋπολογισμό.»
ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ…ΜΕΣΟ
Την παραδοχή ότι οι ξένοι επενδυτές, πέραν όλων των υπολοίπων εμποδίων που αντιμετωπίζουν, επιπλέον δεν είναι καλά…δικτυωμένοι ώστε να παρακάμπτουν τα «εμπόδια του νομικού συστήματος», διατυπώνει με απροκάλυπτο τρόπο η έκθεση.
«Η έλλειψη των καλά προστατευμένων δικαιωμάτων των επενδυτών, η αργή δικαστική διαδικασία, η αστάθεια των δικαστικών αποφάσεων είναι τα βασικά εμπόδια για τους ξένους επενδυτές οι οποίο συνήθως δεν διαθέτουν τις απαραίτητες ή άλλες διασυνδέσεις για να παρακάμψουν τα εμπόδια του νομικού συστήματος.»
Τίθεται υπέρ των φαστ τρακ διαδικασιών στις επενδύσεις, κάνοντας λόγο για παραχωρήσεις της κυβέρνησης προς τους λεγόμενους επενδυτές οι οποίοι όμως δεν έρχονται να επενδύσουν (παρά την περι του αντιθέτου επικοινωνιακή προπαγάνδα της κυβέρνησης) λόγω της οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας.
«Οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να προσελκύσει μεγάλης κλίμακας άμεσες ξένες επενδύσεις μέσω μιας διαδικασίας fast track ενώ είναι σαφώς προς την σωστή κατεύθυνση δεν θα αποφέρει πολλά αν δεν συνοδεύεται από μια σημαντική αναδιάρθρωση του νομικού συστήματος.
Η απροθυμία των Κινεζικών και Αραβικών κεφαλαίων να επενδύσουν σε μεγάλα έργα παρά τις παραχωρήσεις της ελληνικής κυβέρνησης δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές αντιμετωπίζουν σημαντικά νομικά εμπόδια και αβεβαιότητα.»
Η δημοσιοποίηση της έκθεσης δίνει μια ενδιαφέρουσα τροπή στη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου – σκούπα που αναμένεται να έρθει στη Βουλή και πρόκειται να περιλαμβάνει εκατοντάδες ρυθμίσεις που θεωρούνται προαπαιτούμενα για τη χορήγηση της επόμενης δόσης. Θέτει ένα πλαίσιο το οποίο τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση θα προσπαθήσουν να το αξιοποιήσουν στο έπακρο προκειμένου να υποστηρίξουν την υιοθέτηση ή την απόρριψη πολλών από τα μέτρα για τα οποία πιέζουν οι δανειστές μας.
Πηγή: http://www.stokokkino.gr
