Την τετραετία της ακρίβειας διανύουν τα ελληνικά νοικοκυριά αφού οι ανατιμήσεις στα είδη διατροφής – και όχι μόνο – έχουν ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και οι τιμές συνεχίζουν ασυγκράτητες την άνοδό τους από το 2021 έως και τον Οκτώβριο του 2025.
Μάλιστα η ακρίβεια από τον προηγούμενο μήνα έως και σήμερα έχει σπάσει κάθε ρεκόρ, παρά την έντονη αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην Ελλάδα σύμφωνα με την Eurostat για τον Σεπτέμβριο.
Ειδικότερα τον περασμένο μήνα ο πληθωρισμός στη χώρα μας επιβράδυνε έντονα σε ετήσιο ρυθμό, κλείνοντας στο 1,8%, μετά το 3,1% του Αυγούστου (και το 3,7% του Ιουλίου). Πρόκειται δε για τον χαμηλότερο ρυθμό πληθωρισμού στη χώρα από τον Δεκέμβριο του 2021 (1,2%).
Πιο συγκεκριμένα, η άνοδος των τιμών στα τρόφιμα επιβράδυνε στο 1,4% από το 2,4%, στις υπηρεσίες στο 3,4% από το 4,9%, και στην ενέργεια μειώθηκε με ρυθμό 3,7% μετά τη μείωση με 1,9%. Και εδώ σταματούν τα καλά νέα.
Η άρση των αντιπληθωριστικών μέτρων του υπουργείου Ανάπτυξης, η διατήρηση υψηλών διεθνών τιμών πρώτων υλών και οι νέες πιέσεις από δασμούς συνεχίζουν να πιέζουν τους καταναλωτές, ενώ προμηνύεται δύσκολη και η συνέχεια παρά τα υψηλά πρόστιμα με τα οποία «απειλεί» την αγορά το υπουργείο Ανάπτυξης και τη δέσμευση (θεωρητικά τουλάχιστον) ιδιοκτητών σούπερ μάρκετ και βιομηχανιών τροφίμων στον Τάκη Θεοδωρικάκο για μειώσεις τιμών σε 1.000 βασικά είδη, ενώ η λίστα με τους κωδικούς των προϊόντων θα δοθεί στη δημοσιότητα μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου.
Υποσχέσεις στο κενό
Προς ώρας πάντως οι δεσμεύσεις αυτές φαίνεται να πέφτουν στο κενό αφού οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ συνεχίζουν να ανεβαίνουν, πλήττοντας τα νοικοκυριά. Μάλιστα η ακρίβεια στα σούπερ μάρκετ έχει αυξήσει σε ιστορικά υψηλά την τιμή του μοσχαριού, φτάνοντας ή και ξεπερνώντας τα 20 ευρώ το κιλό, επηρεάζοντας σοβαρά τα νοικοκυριά και καθιστώντας το κρέας πολυτέλεια. Η ανοδική πορεία των τιμών οφείλεται σε παράγοντες όπως το αυξημένο ενεργειακό κόστος, ασθένειες που επηρεάζουν την κτηνοτροφία και η διεθνής τιμή του μοσχαριού.
Αιτίες της ακρίβειας στο μοσχάρι
● Αυξημένο ενεργειακό κόστος: Επιβαρύνει το κόστος παραγωγής και μεταφοράς του κρέατος.
● Ασθένειες στα ζώα: Η εμφάνιση ασθενειών στην κτηνοτροφία μειώνει την παραγωγή και αυξάνει το κόστος.
● Διεθνής τιμή μοσχαριού: Η παγκόσμια ζήτηση και τιμή του μοσχαριού επηρεάζει και τις εγχώριες τιμές.
● Έλλειψη προσιτής επιλογής: Οι καταναλωτές αναγκάζονται σε περικοπές δαπανών, καθώς το κρέας γίνεται όλο και πιο απρόσιτο.
Επιπτώσεις στην αγορά
● Μείωση της κατανάλωσης: Το μοσχάρι καθίσταται πολυτέλεια για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
● Αναγκαστικές περικοπές: Τα νοικοκυριά αναγκάζονται να μειώσουν τις αγορές ακόμα και βασικών αγαθών.
● Μακροπρόθεσμες προβλέψεις: Παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι η κατάσταση θα είναι δύσκολη και τον χειμώνα που έρχεται.
Σήμερα, κατά μέσον όρο, κοστίζουν ανά κιλό:
● Μοσχάρι 17 ευρώ.
● Αρνί – κατσίκι 16 ευρώ.
● Χοιρινό 7 – 9 ευρώ.
● Κοτόπουλο 4 – 7 ευρώ.
Όπως είναι φυσικό, τα γαλακτοκομικά ακολουθούν την ίδια ανοδική πορεία και γίνονται πολυτέλεια για ένα μέσο νοικοκυριό. Σήμερα οι τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων κυμαίνονται:
● Γάλα 1,70 – 1,90 ευρώ το λίτρο.
● Γιαούρτι 2,60 – 6 ευρώ το κιλό.
● Τυρί φέτα 12,30 – 15 ευρώ το κιλό.
● Γραβιέρα 15 – 25 ευρώ το κιλό.
Και ακόμη οι τιμές δεν έχουν ολοκληρώσει την ανοδική τους πορεία. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει τους καταναλωτές σε αιματηρές περικοπές ακόμη και των απαραίτητων αγαθών.
Πανάκριβα και τα… κινέζικα
Ο χειμώνας που έρχεται ήδη έχει φανεί ότι θα είναι ακόμα πιο δύσκολος, ενώ παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι οι συγκρατημένες ανατιμήσεις της περασμένης χρονιάς ήταν μια ανάπαυλα πριν από τη μεγάλη νέα επίθεση της ακρίβειας.
Όπως είναι φανερό, η τιμή στο μοσχαράκι έχει πετάξει πάνω από 50% στο μοσχαρίσιο κρέας μεταξύ 2021 και 2025… Την ίδια ώρα όμως και τα εισαγωγής καταγράφουν ιδιαίτερα αυξημένες τιμές.
Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησης της χώρας μας από εισαγωγές, όποτε η ξαφνική αύξηση της ζήτησης για μοσχάρι (απότοκο της μεγέθυνσης της οικονομικής ανάπτυξης) από μεγάλες ασιατικές αγορές και χώρες που δεν τρώνε χοιρινό για θρησκευτικούς λόγους (όπως η Σαουδική Αραβία) και η μείωση της παραγωγής κρέατος λόγω των επιλογών της Ε.Ε. που στράφηκε σε εισαγωγές, οδήγησαν από την άνοιξη και έπειτα σε άνοδο της τιμής του μοσχαρίσιου κρέατος στα κρεοπωλεία τουλάχιστον 10%, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μειώνουν δραματικά τις ποσότητες που αγοράζουν.
Μάλιστα ακόμη και το μοσχάρι από Κίνα και Ινδία είναι πανάκριβο! Οι λόγοι, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι οι πανδημίες κρεάτων, η αύξηση του ενεργειακού κόστους και η διαταραχή της προσφοράς, οι οποίες πλέον καθιστούν σχεδόν… απρόσιτη την αγορά του κρέατος!
Θυμίζουμε ότι η Ευρώπη τα προηγούμενα χρόνια έδωσε έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη, αφήνοντας την παραγωγή κρέατος σε άλλες αγορές, όπως π.χ. στα χέρια των Νοτιοαμερικανών (συμφωνίες Mercosur), με αποτέλεσμα να πληρώνει πανάκριβα σήμερα τις επιλογές της.
Ανατίμηση 41% από το 2021
Στο πλαίσιο αυτό, το κρέας καθίσταται είδος πολυτελείας για πολλά ελληνικά νοικοκυριά σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία. Ειδικότερα η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει ότι το κρέας γενικά έχει ανατιμηθεί από το 2021 περίπου 41%. Βέβαια η μεγαλύτερη αύξηση (57%) καταγράφεται στο αιγοπρόβειο κρέας και ακολουθεί η αύξηση της τιμής του μοσχαρίσιου κατά 54%. Μικρότερη είναι η αύξηση στο χοιρινό (+32%) και στα πουλερικά (+31), αν και όλες οι ανατιμήσεις λειτουργούν σωρευτικά, σφίγγοντας περαιτέρω το ζωνάρι στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει είδος κρέατος που δεν έχει ανατιμηθεί στη χώρα μας λιγότερο από 20% τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Οι μεγάλες αυξήσεις τιμών «χτύπησαν» μέσα στο 2024 – 2025. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η χονδρική τιμή του βοδινού έχει ανατιμηθεί μόνο τον τελευταίο χρόνο κατά 30%. Μικρότερη είναι η αύξηση της χονδρικής τιμή του αιγοπρόβειου, της τάξης του 10%, ενώ σχετικά ανέπαφη παραμένει η τιμή του χοιρινού.
Έτσι λοιπόν, όπως είναι λογικό στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται ξανά είδος πολυτελείας το κρέας για πολλά ελληνικά νοικοκυριά.
