Η ΠΕΦ για την αντικατάσταση κειμένου με αναφορά στη 2η Ιντιφάντα με άλλο της… ΤΝ!

Σχετικά με την αντικατάσταση του κειμένου με τίτλο «Μια γενιά που της έκλεψαν το χαμόγελο», με αναφορά στη δεύτερη η Ιντιφάντα, από προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης με τίτλο: «Τα παιδιά μπορεί να μεγαλώνουν διαφορετικά»

Ανάμεσα στις αλλαγές στις οποίες προχώρησε το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής σε σχολικά βιβλία για το επόμενο σχολικό έτος, στο βιβλίο της Γλώσσας της Γ’ Γυμνασίου απαλείφεται κείμενο που είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα Καθημερινή το 2003, με τίτλο «Μια γενιά που της έκλεψαν το χαμόγελο» και με αναφορά στη δεύτερη  Ιντιφάντα! Το παραπάνω αντικαθίσταται από κείμενο που δημιουργήθηκε από εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης και έχει προσαρμόσει το προηγούμενο κείμενο, κάνοντας γενικές αναφορές στα παιδιά σε εμπόλεμες ζώνες, με τίτλο «Τα παιδιά μπορεί να μεγαλώνουν διαφορετικά».

Στο νέο κείμενο-προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης, κάποιος ψυχολόγος (αδιευκρίνιστο ποιος, πότε, πού και γιατί) αντιστρέφει το περιεχόμενο των ανησυχιών που εκφράζει ο αρθρογράφος του πρώτου κειμένου (με τις οποίες κανείς μπορεί κάλλιστα να συμφωνεί ή να διαφωνεί σε πολλά σημεία, γεγονός εύλογο και θεμιτό) και καταλήγει να δίνει μια «αμπελοφιλοσοφική» απάντηση σε ένα σοβαρό ζήτημα που αφορά τις συνθήκες διαβίωσης και τους αξιακούς κώδικες που θα υιοθετήσουν τα παιδιά σε συνθήκες πολέμου. Αξίζει να σημειωθεί πως στο αντικατεστημένο κείμενο η λέξη Ιντιφάντα ορίζεται ευκρινώς στο εγχειρίδιο ως «η αντίσταση των Παλαιστινίων ενάντια στην κατοχή της πατρίδας τους από το Ισραήλ. Η δεύτερη Ιντιφάντα άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2000», ενώ στο καινούργιο κείμενο απουσιάζει οποιαδήποτε απολύτως αναφορά. Μαζί με την εξαφάνιση της Ιντιφάντα έχει εξαφανιστεί και το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού να αντιστέκεται απέναντι στο κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ.

Ας ξεκινήσουμε από το Υπουργείο Παιδείας, που κατά τα άλλα κόπτεται για την δημιουργική γραφή και κλίνει σε όλες τις πτώσεις την «πενία» προφορικού και γραπτού λόγου των μαθητών, οργανώνει επιμορφώσεις επί επιμορφώσεων για τους εκπαιδευτικούς με στόχο να στηρίξουν την ανάπτυξη προφορικού και γραπτού λόγου στους μαθητές.  Είναι το ίδιο που πρώτο αντικαθιστά κείμενο δημοσιευμένο στον Τύπο από προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης, χωρίς  «φύλλο συκής».

Πέρα φυσικά από τις εξόφθαλμες παιδαγωγικές διαστάσεις και φαινομενικές αντινομίες της επιλογής του Υπουργείου, η αντικατάσταση του συγγραφέα από το εργαλείο εγείρει σοβαρά ζητήματα νομικής και όχι μόνο υφής. Την ίδια ώρα δηλαδή που χιλιάδες συγγραφείς ανησυχούν και αγωνίζονται να μην προωθηθεί η  γραφή από μηχανές Τεχνητής Νοημοσύνης στην παραγωγή βιβλίων, άρθρων κ.ά. (για μικρότερο εμπορικό κόστος, μεγαλύτερη ταχύτητα, αλλά και σαφείς περιορισμούς), γιατί θα θίξει τα εναπομείναντα δικαιώματα των δημιουργών, το Υπουργείο Παιδείας αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πολύ αποτελεσματικό στο να «σκέφτεται επιχειρηματικά» και στέκεται απέναντι στον δημιουργό, στον συγγραφέα, στον ίδιο τον εκπαιδευτικό που καλείται να υποστηρίξει την παραγωγή λόγου στους μαθητές του.

Αν κοιτάξει βέβαια κανείς λίγο πιο προσεκτικά θα διαπιστώσει πως δεν πρόκειται για μια αντίφαση, μα για την κατά γράμμα υλοποίηση των στοχεύσεων του χάρτη της ΕΕ για την εκπαίδευση.

Πρόκειται για μία πολιτική που υπαγορεύει την υποκατάσταση της γνώσης από την πληροφορία, ακόμα και την ανώνυμη, την ανεξακρίβωτη, καθιστώντας αδιάφορο αν διαθέτει επιστημονική βάση ή αν εκτίθεται στη δημόσια σφαίρα και στην κριτική. Μια στρατηγική στον χώρο της εκπαίδευσης που αποβλέπει στον περιορισμό της κριτικής σκέψης, στη συγκέντρωση πληροφορίας αλλά όχι γνώσης. Μια στρατηγική που θέλει τον εκπαιδευτικό στην τάξη ουσιαστικά αχρείαστο, αφού όλα «λύνονται» με την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Είναι η ίδια στρατηγική για ένα σχολείο στο οποίο δεν χωρά η ριζοσπαστική σκέψη και  τιμωρούνται ως ποινικές ενέργειες οι διεκδικήσεις μαθητών και εκπαιδευτικών. Εξάλλου, στις αρχές της προηγούμενης σχολικής χρονιάς, με παρέμβαση διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μια εκπαιδευτικός κλήθηκε σε έγγραφη απολογία, επειδή ανάρτησε στον χώρο του σχολείου της εικαστική δημιουργία μαθητών της για την ειρήνη, όπου μεταξύ άλλων αναφερόταν και το αίτημα για λευτεριά στην Παλαιστίνη. Στις σημερινές συνθήκες κλιμάκωσης των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και γενίκευσης του πολέμου, φιμώνονται οι φωνές πέρα από την κυρίαρχη λογική της «εθνικής ενότητας», των κυρίαρχων αφηγημάτων που αντιστρέφουν την πραγματικότητα. Αποσιωπάται, επίσης, η αντικειμενική προσέγγιση του παλαιστινιακού ζητήματος μέσω του κειμένου που είναι γραμμένο το 2003, ώστε να αναρωτηθούν οι μαθητές για την αφετηρία της γενοκτονίας του παλαιστινιακού λαού.

Πιστεύουμε ότι αποτελεί καθήκον των εκπαιδευτικών να διδάξουν την αλήθεια για τη γενοκτονία στη Γάζα, να μιλήσουν για τις διαχρονικές ευθύνες των πολιτικών  παραγόντων, να παρουσιάσουν την αλήθεια για τα παιδιά που χάνουν τη ζωή τους σε βομβαρδισμούς. Είμαστε βέβαιοι ότι, στις δύσκολες στιγμές που ζούμε, οι εκπαιδευτικοί θα σταθούν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, με τον λαό της Παλαιστίνης και τα παιδιά του.

Το Δ.Σ.

Φαρέτρα