Σύλλογος Βλάχων Βέροιας
Sutsata armânjilor di Veria
Κυκλοφόρησε και φέτος το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2025 του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας για το νέο έτος. Ο Σύλλογος Βλάχων Βέροιας διαρκώς δημιουργεί και εκπλήσσει ευχάριστα. Τα καλαίσθητα και χρηστικά Ημερολόγια σαράντα και πάνω χρόνων, σε σχήμα τα τελευταία χρόνια πολυσέλιδου βιβλίου, σε μορφή περιοδικού, ντοκουμέντα όλων των πτυχών της βλάχικης ζωής, συμπληρώνονται με τη φετινή έκδοση, αποτέλεσμα επισταμένης και προσεγμένης δουλειάς, με το πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο θέμα που αφορά στο Δημήτριο/Τάκη Ντέμου , γλύπτη από την Κουμαριά με παγκόσμια ακτινοβολία, άγνωστο όμως στον τόπο μας.
Σκοπός του ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ αυτού είναι να γίνει γνωστός και στη γενέτειρά του στην Ελλάδα ο Δημήτριος/Τάκης Ντέμου , ένας γλύπτης γνωστός στις πολιτιστικές πρωτεύουσες του κόσμου, με εκθέσεις γλυπτών στο Βουκουρέστι, στην Αγία Πετρούπολη, στη Βαρσοβία, στη Μόσχα, στο Ελσίνκι, στο Παρίσι, στην Οσάκα, στη Νέα Υόρκη και σε πολλές άλλες χώρες , με βραβεύσεις και αναφορές από έγκριτους κριτικούς της Τέχνης και του οποίου το μουσείο αποτελεί Εθνικό Μουσείο της Βενεζουέλας.
Το εξώφυλλο κοσμεί φωτογραφία του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης που φέρει το όνομα του γλύπτη Δημητρίου Ντέμου ‘‘ CASA MUSEO ESCULPTOR DIMITRIOS DEMU’’ στη Lecheria στο Anzoategui, στη Βαρκελώνη της Βενεζουέλας, που άρχισε να κτίζεται το 1993 και εγκαινιάστηκε το 1999, για να στεγάσει την καλλιτεχνική παραγωγή του Δημήτριου Ντέμου. Το κτήριο, που σχεδιάστηκε σαν ένα γιγάντιο διαστημόπλοιο στον ελιγμό προσγείωσης, βαφτίστηκε από τον ίδιο τον γλύπτη ως «El Ojo de Dios/Το Μάτι του Θεού» και χρηματοδοτήθηκε πλήρως από την περιουσία του αδερφού του, του επιχειρηματία Νίκου Ντέμου, και το κόστος του ανήλθε σε εκατομμύρια δολάρια και ήταν εκείνη την εποχή το μεγαλύτερο που επενδύθηκε στη Βενεζουέλα από ιδιώτη επιχειρηματία σε ένα μη κερδοσκοπικό πολιτιστικό έργο. Τα εγκαίνια του Μουσείου, to 1999, αποτέλεσαν πολιτιστικό γεγονός παγκόσμιας ακτινοβολίας. Παρέστησαν πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες όχι μόνο από τη Βενεζουέλα αλλά και από τις πολιτιστικές πρωτεύουσες του κόσμου. Από την Ελλάδα κλήθηκαν επισήμως και παραβρέθηκαν οι στενοί συγγενείς του Γιάννης(Άκης) Πάσχος και Πέτρος Πράπας, Βεργιάνοι Βλάχοι.
Στις εσωτερικές σελίδες του Ημερολογίου καταγράφεται η τοπογραφία της περιοχής ‘‘Ντέμου/Demu’’ στο Σέλι, που με τόσες μνήμες είναι συνδεδεμένη! Μια εκτεταμένη χορτολιβαδική έκταση, στις παρυφές του Σελίου στην κατεύθυνση προς το Ξηρολίβαδο, μέγιστου φυσικού κάλλους, σε υψόμετρο 1600 μέτρα περίπου, με την ομώνυμη βρύση της οικογένειας Ντέμου, τοπόσημο για την περιοχή. Στη συνέχεια αναφέρεται αναλυτικά η γενεαλογία της οικογένειας Ντέμου από τη μετακίνησή τους από την Πινδική εστία τους, την Αβδέλα, στο Βέρμιο και η μετανάστευσή τους στη Ρουμανία το 1928, όταν ο Δημήτριος Ντέμου ήταν οκτώ (8) ετών και ο αδελφός του Νίκος πέντε (5). Ο μικρότερος αδελφός, ο Τραγιάνης, γεννήθηκε στη Ρουμανία.
Ακολούθως, γίνεται λόγος για τις σπουδές του Δημήτριου Ντέμου στη Ρουμανία: στην Καβάρνα, στην περιοχή του Καντριλατέρ, έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Από το 1932 ως το 1937 τον βρίσκουμε στο Μπρασόβ, στις Τρανσυλβανικές Άλπεις, να φοιτά στο γνωστό τότε για την ποιότητά του Λύκειο Andres Saguna, με έναν από τους δασκάλους του τον ρουμανογάλλο φιλόσοφο Emil Cioran. Το 1938, ο Δημήτριος/Τάκης Ντέμου , ακολουθώντας την επιθυμία της μητέρας του, αρχίζει σπουδές στη Νομική Σχολή του Βουκουρεστίου. Παράλληλα εγγράφεται και παρακολουθεί μαθήματα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στο Βουκουρέστι, στο τμήμα Γλυπτικής, και το 1944 παίρνει το δίπλωμά του.
Και έκτοτε αρχίζει η σταδιοδρομία του Δημήτρη Ντέμου ως γλύπτη με τη συμμετοχή του σε διάφορες εκθέσεις στο Βουκουρέστι με αποκορύφωμα το Πρώτο Βραβείο για την προτομή του ποιητή Αλέξανδρου Πούσκιν. Το γλυπτό κοσμεί το Μουσείο Πούσκιν, στην Αγία Πετρούπολη. Η αναγνώρισή του είναι πια γεγονός. Συμμετέχει σε εκθέσεις στη Βαρσοβία, το Ελσίνκι και τη Μόσχα.
Το 1964 τελειώνει η πρώτη περίοδος της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η ρουμανική περίοδος, του γλύπτη Δημήτριου Ντέμου. Είναι η χρονιά που μαζί με τη μητέρα φεύγει από τη Ρουμανία και επανασυνδέεται με την ευρύτερη οικογένειά του στην Ελλάδα. Στη φυγή του βοήθησε πολύ με τις γνωριμίες του και την επιρροή του στην κυβέρνηση της Βενεζουέλας ο αδελφός του Νίκος που πρώτος από τα τρία αδέλφια Ντέμου έφυγε για τη Βενεζουέλα, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο πετρελαίου και βιομηχανικές επιχειρήσεις και χάρη στην άοκνη εργατικότητά του και την επιχειρηματικότητά του έγινε και έζησε βαθύπλουτος.
Ο Δημήτριος/Τάκης Demu στη Ρουμανία κάτω από τον εναγκαλισμό της Τέχνης από το καθεστώς και την πίεση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, όσο και αν συγκαλυμμένα τον απέφευγε, δεν μπορούσε να αναπνεύσει και να δημιουργήσει ελεύθερα. Στη Βενεζουέλα, όπου κατέληξε με πρώτο σταθμό στην Ελλάδα όπου έμεινε δύο χρόνια στη Βέροια και με ενδιάμεσο σταθμό το Παρίσι, ξεκίνησε μια καινούρια ζωή, την πιο παραγωγική περίοδο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας που τον κάνει γνωστό σε όλο τον κόσμο.
Παράλληλα, στο Ημερολόγιο πλούσιο φωτογραφικό υλικό από την περιοχή Ντέμου, από την οικογένειά του, από τα παιδικά του χρόνια και την περίοδο των σπουδών του, αλλά κυρίως από γλυπτά έργα του που τον ανέδειξαν παγκοσμίως πλαισιώνει, αισθητοποιεί και τεκμηριώνει τα κείμενα. Τα πιο σπουδαία από τα έργα του που συμπεριλαμβάνονται στο Ημερολόγιο 2025 είναι: Ο Ίκαρος και η μοίρα του, Ο Τροπικός Ήλιος, Το Επτάεδρο του Ουρανού, Fuente de Genesis/Η Πηγή της Γένεσης, Η Πεταλούδα, Το Σιντριβάνι των πουλιών, Οι τρεις μοίρες κατά τη γέννηση του βρέφους, η Σειρήνα και άλλα.
Τα κείμενα του Τάκη Γκαλαΐτση είναι αποτέλεσμα συστηματικής έρευνας και κατά κύριο λόγο στηρίζονται σε γραπτές πηγές, σε αναφορές από διάφορους κριτικούς της Τέχνης και σε Λεξικά Τέχνης, σε προφορικές μαρτυρίες από συγγενείς του Ντέμου πρώτου βαθμού, σε συμβολαιογραφικές πράξεις για την Κουμαριά και το Σέλι, στο Αρχείο (ανέκδοτο) Αντώνη Τσιάνου (για το γενεαλογικό της οικογένειας Ντέμου.
Το φωτογραφικό υλικό αντλήθηκε από το Prospectus CASA MUSEO ESCULTOR DIMITRIOS DEMU που διανεμήθηκε την ημέρα των Εγκαινίων του Μουσείου, από το Αρχείο του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας και από το Διαδίκτυο.
Η χιλιοειπωμένη φράση «Οι Βλάχοι πρώτοι στα γρόσια, στις τέχνες και στα γράμματα» βρίσκει πλήρη εφαρμογή στους αδελφούς Ντέμου: Ο Νίκος στην επιχειρηματικότητα, ο Δημήτριος/Τάκης στη γλυπτική και ο Τραγιάνης στη ΝΑΣΑ.
Η εκτύπωση του Ημερολογίου 2025 είναι ευγενική χορηγία των εκδόσεων Super Course και των Κέντρων Ξένων Γλωσσών/Κ.Ξ.Γ «Λέξις». Ευχαριστούμε θερμά τον ιδρυτή τους κ. Γεράσιμο Καλλιγά. Το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2025 πρέπει να μη λείψει από κανένα σπίτι της Βέροιας και όχι μόνο, και να κοσμεί κάθε βιβλιοθήκη. Μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα Γραφεία του Συλλόγου, ή τηλεφωνώντας στους :
- Πίσκο Δημήτρη : 6982351675 (Πρόεδρο)
- Ντέλα Στέριο: 6979293570 (Αντιπρόεδρο Α)
- Κύρτσιο Γιάννη: 6987366249 (Αντιπρόεδρο Β)
- Τσίρη Γιώργο : 6972236410 ( Γενικό Γραμματέα)
- Αναστασίου Τασούλα: 6975605904 (Ταμία)
- Πίσκου Τασούλα : 6988286199 (Υπεύθυνη Γυναικών)
Από το Γραφείο Τύπου του Συλλόγου