Η έλλειψη σε 2 βιταμίνες μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη

Ελένη Μπορμπόλη

.

Η κατάθλιψη είναι μια αρκετά συχνή, αλλά σοβαρή διαταραχή της διάθεσης, η οποία επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο που ο ασθενής νιώθει, σκέφτεται, πράττει και αντιλαμβάνεται τον κόσμο.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης

Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) της Μεγάλης Βρετανίας, μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι τα παρακάτω:

• Αίσθημα απελπισίας
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Αίσθημα τύψεων
• Ενόχληση όταν συναναστρέφεστε με άλλους ανθρώπους
• Έλλειψη διάθεσης και ενδιαφέροντος για οποιαδήποτε δραστηριότητα
• Αλλαγές στην όρεξη και στο βάρος (απότομη αύξηση ή μείωση βάρους)
• Έλλειψη ενέργειας
• Απώλεια σεξουαλικής διάθεσης
• Προβλήματα με τον ύπνο (π.χ.: έχετε αϋπνία, ή ξυπνάτε στη μέση της νύχτας)
• Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων
• Αδυναμία να αντλήσετε χαρά από πράγματα που στο παρελθόν απολαμβάνατε
• Αίσθημα ανησυχίας και στρες
• Αυτοκτονικοί ιδεασμοί

Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους που πάσχουν από κατάθλιψη να γνωρίζουν πως δεν είναι μόνοι, αλλά και ότι υπάρχουν πολλές επιλογές για θεραπεία. Εάν υποψιάζεστε ότι υποφέρετε από κατάθλιψη ή κάποιο άλλο ψυχικό νόσημα, ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να αξιολογήσει την κατάστασή σας και να σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες, ανάλογα με τις ανάγκες σας.

Τα αίτια της κατάθλιψης

Τα αίτια της κατάθλιψης είναι πολλά και πολλές φορές ένας συνδυασμός παραγόντων είναι εκείνος που οδηγεί στην κατάθλιψη. Δείτε παρακάτω μερικά από τα πιο συχνά αίτια:

• Δυσάρεστα γεγονότα: Ένας χωρισμός, ένας θάνατος ενός αγαπημένου ανθρώπου ή κάποιο πρόβλημα υγείας μπορούν να αποτελέσουν τον καταλύτη για την εμφάνιση της κατάθλιψης.
• Προσωπικότητα: Ορισμένα χαρακτηριστικά όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η έντονη αυτοκριτική μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο της κατάθλιψης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ορισμένα στοιχεία της προσωπικότητας των ασθενών τους κάνουν πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη, είτε λόγω γονιδίων είτε λόγω εμπειριών κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.
• Οικογενειακό ιστορικό: Εάν ένα άτομο από την οικογένειά σας (π.χ.: γονείς ή αδέλφια) είχαν κατάθλιψη, τότε είναι πιο πιθανό να την αναπτύξετε και εσείς στο μέλλον. Σε ένα βαθμό, η κατάθλιψη θεωρείται κληρονομική.
• Εγκυμοσύνη και γέννα: Οι ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν από την εγκυμοσύνη, σε συνδυασμό με τις αυξημένες υποχρεώσεις που έχει μια νέα μητέρα, μπορεί να οδηγήσουν σε επιλόχειο κατάθλιψη ή και σε προγεννητική κατάθλιψη.
• Μοναξιά: Η μοναξιά είναι ένας από τους παράγοντες που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της κατάθλιψης και μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ανθρώπων.
• Αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες: Το αλκοόλ και οι ναρκωτικές ουσίες επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, αυξάνοντας το ρίσκο της κατάθλιψης. Το ρίσκο αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο όταν ο ασθενής χρησιμοποιεί τις ουσίες αυτές προκειμένου να διαχειριστεί τα δυσάρεστα συναισθήματά του και τις δυσκολίες της ζωής του.
• Προβλήματα υγείας: Πολλά προβλήματα υγείας, όπως είναι ο καρκίνος ή άλλα χρόνια νοσήματα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, ιδίως στις περιπτώσεις που τα νοσήματα αυτά προκαλούν και πόνο.

Οι δύο βιταμίνες που δεν πρέπει να έχετε έλλειψη για να μειώσετε τον κίνδυνο κατάθλιψης

Εκτός από τα παραπάνω, ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να αυξήσει το ρίσκο εμφάνισης κατάθλιψης είναι και η έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών, όπως αναφέρει πρόσφατο δημοσίευμα του Web MD.

Αξίζει να τονίσουμε ότι, σε περίπτωση που υποπτεύεστε ότι έχετε έλλειψη σε κάποιο θρεπτικό συστατικό, είναι σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό σας, ο οποίος θα σας κατευθύνει όσον αφορά τις εξετάσεις που θα πρέπει να κάνετε. Δεν συνιστούμε να λάβετε από μόνοι σας κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, χωρίς πρώτα να έχει επιβεβαιωθεί ότι έχετε ανεπάρκεια ή έλλειψη, ιδίως εάν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας ή λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή.

Βιταμίνη D

Ο ανθρώπινος οργανισμός προσλαμβάνει τη βιταμίνη αυτή με 3 τρόπους: μέσω της διατροφής, των συμπληρωμάτων ή μέσω της έκθεσης του δέρματος στην ηλιακή ακτινοβολία.

Αν και η Ελλάδα, όμως, είναι μια από τις πιο ηλιόλουστες χώρες του κόσμου, έρευνα του 2022 είχε ανακαλύψει ότι όχι μόνο οι νέοι αλλά και οι Έλληνες όλων των ηλικιών, σε ποσοστό 72,7% εμφανίζουν ανεπάρκεια ή έλλειψη.

Η έλλειψη σε βιταμίνη D έχει συνδεθεί με κατάθλιψη και άλλες διαταραχές της διάθεσης, καθώς η συγκεκριμένη βιταμίνη χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Τα κυριότερα συμπτώματα της ανεπάρκειας ή της έλλειψης σε βιταμίνη D περιλαμβάνουν:

• Πόνους στα οστά
• Συχνά κατάγματα ή ραγίσματα στα οστά
• Κόπωση
• Αλλαγές στη διάθεση, κατάθλιψη
• Μυϊκούς Πόνους
• Συχνή αίσθηση μουδιάσματος στα πόδια ή τα χέρια «σαν να σας τρυπάνε βελόνες»
• Αδυναμία στο πάνω μέρος των μπράτσων ή των μηρών

Εάν θέλετε να προσλαμβάνετε περισσότερη βιταμίνη D μέσω της διατροφής σας, είναι σημαντικό να καταναλώνετε σε εβδομαδιαία βάση λιπαρά ψάρια (τόνο, σκουμπρί, σολομό, σαρδέλες), αυγά (κρόκος κυρίως) και μανιτάρια. Το κόκκινο κρέας και το συκώτι είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνη D, ωστόσο δε συστήνεται να τα καταναλώνετε καθημερινά, εκτός και εάν σάς δώσει σχετική εντολή ο γιατρός σας.

Ο έλεγχος των επιπέδων βιταμίνης D καλό είναι να γίνεται μαζί με τις ετήσιες γενικές εξετάσεις αίματος, μια φορά το χρόνο. Εάν εσείς ή το παιδί σας έχετε ανεπάρκεια ή έλλειψη, είναι πιθανόν ο γιατρός σας να συστήσει τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής.

Βιταμίνη B12

Η βιταμίνη B12 περιέχεται μόνο σε προϊόντα ζωικής προέλευσης, επομένως τα άτομα που ακολουθούν χορτοφαγική ή βίγκαν διατροφή, είναι πιθανό να χρειαστεί να λάβουν συμπληρώματα. Επιπλέον, πολλοί ηλικιωμένοι άνθρωποι δεν παράγουν αρκετές ποσότητες του στομαχικού οξέος που απαιτείται για να απελευθερωθεί και ως εκ τούτου να απορροφηθεί η βιταμίνη B12, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν έλλειψη.

Η βιταμίνη B12 είναι ιδιαίτερα σημαντική για την σωματική και την ψυχική μας υγεία, καθώς αποτελεί βασικό παράγοντα στη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη μεταφορά του οξυγόνου στο αίμα, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε προβλήματα όπως η κατάθλιψη, η μανία, η σύγχυση και οι αλλαγές στη διάθεση.

Δείτε παρακάτω τα πιο συχνά συμπτώματα της έλλειψης ή της ανεπάρκειας στη βιταμίνη B12:

• Κόπωση
• Μυϊκή αδυναμία
• Μούδιασμα σε χέρια και πόδια
• Ναυτία
• Μειωμένη όρεξη
• Ευερεθιστότητα
• Πονοκέφαλοι
• Αρρυθμίες
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αλλαγές στην διάθεση, κατάθλιψη

Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Β12:

• Ψάρια
• Αυγά
• Κρέας
• Ψάρια