Επέτειος του ΟΧΙ: Πλούσιο υλικό για εκπαιδευτικούς και μαθητές για την 28η Οκτωβρίου

Ένα αφιέρωμα με πλούσιο υλικό που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει σχολικές γιορτές εκπαιδευτικών, χρονικά, δραστηριότητες, ποιήματα, πεζά, ταινίες που αφορούν το μεγάλο αντιφασιστικό αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στον ιταλικό φασισμό και το γερμανικό ναζισμό (1940 – 1944), ετοίμασε ο Α’ Σύλλογος Αθηνών ΠΕ, για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.

Το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οργάνωση σχολικών γιορτών, για την καλύτερη οργάνωση της διδασκαλίας που αφορά τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και για την καλύτερη ενημέρωση των εκπαιδευτικών για τα γεγονότα της εποχής.

Το αφιέρωμα για την 28η Οκτωβρίου εμπλουτίζεται, διορθώνεται και ανανεώνεται, όποτε βρίσκουμε κάτι καινούριο να προσθέσουμε, με καινούριο υλικό (το οποίο θα μπαίνει στις επί μέρους ενότητες).

Α. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΑΦΙΣΕΣ, ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ  ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, μέσα από ελληνικές και ξένες φωτογραφίες, εφημερίδες, αφίσες και γελοιογραφίες της εποχής.

ΚΛΙΚ εδώ, για να κατεβάσετε τα αρχεία στον υπολογιστή σας:

Β. ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ

α) Κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ 1943 1945 – Όλα τα φιλμ

Πρόκειται για το σύνολο της παραγωγής σε φιλμ από το κινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ, (ή ορθότερα, το φωτοκινηματογραφικό συνεργείο του ΕΛΑΣ), που έχει διασωθεί. Κάτι λιγότερο από 11 λεπτά.

Δόθηκαν στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας από την Ολυμπία και τον Κώστα Παπαδούκα, αδελφό του Θανάση Παπαδούκα, (οπερατέρ του κινηματογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ, από το φθινόπωρο του 1944 μέχρι λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας).

Πριν από τον Θανάση Παπαδούκα, την δουλειά αυτή έκανε ο οπερατέρ Ιωάννης Νισυρίου, με μία μηχανή που είχαν βρει «σε κάτι κιβώτια γερμανικά μαζί με φιλμ, τραβηγμένα και ατράβηχτα», όπως διηγείται ο ίδιος ο Θανάσης Παπαδούκας.

Πληροφορίες για όσα περιγράφει η κάθε σκηνή δείτε από ΕΔΩ!

β) Ιταλογερμανική εισβολή, Κατοχή, Απελευθέρωση

Κινηματογραφικά αποσπάσματα μικρής διάρκειας.

γ) Ντοκουμέντα της Κατοχής

Φιλμ του ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Άγγελου Παπαναστασίου, στα οποία κάνει μία καταγραφή της καθημερινότητας και των δεινών που υφίσταντο οι Αθηναίοι εξαιτίας της γερμανικής Κατοχής.

δ) Άουσβιτς

Μικρό εικονογραφημένο μουσικό αφιέρωμα στο κολαστήριο του Άουσβιτς, στην Πολωνία.

ε) Άρης Βελουχιώτης: Το δίλημμα (Ντοκυμαντέρ)

Μέσα από την ιστορία του Άρη Βελουχιώτη, η ταινία αφηγείται τον αγώνα του EAM και του EΛAΣ κατά την γερμανική κατοχή αλλά και μετά την Συμφωνία της Bάρκιζας.

ζ) «Ζωγράφοι στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας, 1941-1945», Ντοκυμαντέρ της Ρένας Χριστάκη (ΕΡΤ, 1983)

Οδοιπορικό στα βουνά, που έζησαν και πολέμησαν οι Αντάρτες, μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών του Αγώνα, ζωγράφων και φωτογράφων.

Γ. ΤΑΙΝΙΕΣ

α) «Η Ζωή Είναι Ωραία», του Ρομπέρτο Μπενίνι

Παρά την τραγική «ανακρίβειά» της στο τέλος, όπου την κατάληψη του Βερολίνου (και το τέλος του αντιφασιστικού πολέμου που αυτή σηματοδοτεί) την αποδίδει στους Αμερικανούς και όχι στους Σοβιετικούς (όπως είναι η πραγματικότητα), η αριστουργηματική αυτή ταινία είναι μια ωδή στην ελπίδα της ζωής απέναντι στην φρίκη του Ολοκαυτώματος.

(Επειδή δεν μπορεί λόγω πνευματικών δικαιωμάτων να ανέβει στο You Tube, κατεβάστε την στον υπολογιστή σας για ιδιωτική προβολή (στο σπίτι ή στο σχολείο).

Είναι χωρισμένη σε δύο μέρη.

β) «Ο Μεγάλος Δικτάτορας«, του Τσάρλι Τσάπλιν

Από τις σημαντικότερες ταινίες του Τσάρλυ Τσάπλιν.

γ) Ο Ντούτσε αφηγείται πώς …κατέκτησε την Ελλάδα, του σκιτσογράφου Σταμάτη Πολενάκη.

Εξαιρετική ταινία μικρού μήκους (και η πρώτη κινούμενων σχεδίων που φτιάχτηκε στην Ελλάδα – τύπου «Μίκυ-Μάους» όπως γράφει ο σκηνοθέτης).
Μέσα σε 6,5 λεπτά ξετυλίγεται ο απόλυτος εξευτελισμός του Μουσολίνι και της φασιστικής εκστρατείας του εναντίον της χώρας μας.

δ) «Education for Death – The making of the Nazi» (ελληνικός τίτλος: «Εκπαίδευση για θάνατο – Η δημιουργία ενός Ναζί», του Gregor Ziemer

10λεπτο φιλμ κινουμένων σχεδίων (Walt Disney, 1943), που βασίζεται στο βιβλίο του Gregor Ziemer: «EDUCATION FOR DEATH: The Making of the Nazi».
Η ταινία παρουσιάζει την πλύση εγκεφάλου που υπέστη ο μικρός Χανς (που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη ναζιστική Γερμανία) ώστε να «μεταλλαχθεί» από ένα φυσιολογικό παιδί σε έναν ναζί στρατιώτη.

ε) «Ψηλά τα χέρια Χίτλερ», του Ροβύρου Μανθούλη

Αντιπολεμική ταινία του 1962, με τον Θανάση Βέγγο και τον Ανέστη Διαμαντόπουλο.

στ) «Ο ουρανός», του Τάκη Κανελλόπουλου (παραγωγής 1962)

Μία από τις κορυφαίες αντιπολεμικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Βασίστηκε σε διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον πόλεμο του ’40.

(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η ταινία είναι χωρισμένη σε 9 (περίπου δεκάλεπτα) μέρη, τα οποία όμως διαδέχονται το ένα το άλλο αυτόματα, χωρίς να χρειαστεί να κάνετε άλλη ενέργεια πέρα από την επιλογή αναπαραγωγής στο πρώτο βίντεο.

Δ. ΔΙΑΦΟΡΑ

α) Εικονική αναπαράσταση των πολεμικών επιχειρήσεων του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, σε μορφή PowerPoint

ΚΛΙΚ εδώ, για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο (Μην ξεχάσετε να ανοίξετε τον ήχο!):

Αν θέλετε να το δείτε σε συνεχόμενη προβολή, πατήστε ΕΔΩ!

β) Ρεμπέτικα «πολεμικά» τραγούδια

Συνεισφορά των ρεμπετών (Βαμβακάρης, Χατζηχρήστος, κλπ.) στην εμψύχωση του λαού στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, με γνωστά τους -κυρίως- τραγούδια, τραγουδισμένα με επίκαιρους πολεμικούς στίχους.

ΚΛΙΚ εδώ, για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο:

Αν θέλετε περισσότερα ρεμπέτικα, πατήστε ΕΔΩ!

δ) Πειραιώτικες μνήμες

Τα κείμενα είναι επιλογή από το βιβλίο του Τάκη Μπενά: «Της Κατοχής – μνήμες μικρές σαν χρέος» και αφορούν στις διηγήσεις εκείνες που διαδραματίζονται στον Πειραιά. Η επιμέλεια είναι της συναδέλφου Κλεάνθης Σιφνιού.

Ε. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΟΡΤΗΣ – ΧΡΟΝΙΚΑ – ΘΕΑΤΡΙΚΑ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

(Σημείωση: Τα κείμενα παρατίθενται όπως έχουν αποσταλεί από τους συντάκτες τους, χωρίς άλλη επεξεργασία από εμάς.)

Πατήστε πάνω στους τίτλους, για να κατεβάσετε τα αρχεία στον υπολογιστή σας.

α) Μικροί Ήρωες στον αγώνα για την Ελευθερία του Δημήτρη Μαριόλη

Θεατρική διασκευή από τον «Μικρό Ήρωα» του Στέλιου Ανεμοδουρά και το διήγημα του Δ. Ψαθά «Οι πιτσιρίκοι»

β) Ψηλά τα χέρια Χίτλερ! του Δημήτρη Μαριόλη

Θεατρική παράσταση για τη γιορτή της 28ης Οκτώβρη

γ) Γιορτή 28 Οκτώβρη της Ρούλας Καρανίκα

δ) «Καλησπέρα σας κύριε Δικτάτορα» από την Ρούλα Καρανίκα

ε) Δυο φυλλάδια με δραστηριότητες σχετικές με τα μυθιστορήματα της Άλκης Ζέη «Το καπλάνι της βιτρίνας» και «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» (Για τις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού)

Για να κατεβάσετε τα φυλλάδια, πατήστε εδώ:

«Το καπλάνι της βιτρίνας»

«Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου»

(Διαβάστε on-line ένα κεφάλαιο του βιβλίου από ΕΔΩ)

στ) i. Το χρονικό της εποποιίας του ’40

ii. Ανθολογία κειμένων – ποιημάτων

iii. «Tο αγόρι με τις ριγέ πιτζάμες» – Δραστηριότητες στην τάξη της Ελένης Παπαποστόλου

ζ) Τα σκληρά χρόνια της Κατοχής μέσα από τα μάτια των παιδιών

Χρονικό, ποιήματα και κείμενα για την εποχή, μαζί με διασκευασμένα αποσπάσματα από το μυθιστόρημα «Ο Μεγάλος Περίπατος του Πέτρου» της Άλκης Ζέη.

Συνοδεύονται από προβολή παρουσίασης.

Επιμέλεια: Λαμπρινή Σκέρλου

Κατεβάστε το κείμενο και την προβολή παρουσίασης από ΕΔΩ!

η) Η ΙΤΑΛΙΑ ΜΑΣ ΚΗΡΥΞΕ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

…(κι εμείς πήγαμε στο υπόγειο)

Θεατρική παράσταση για τη σχολική γιορτή της 28ης Οκτώβρη βασισμένη σε κείμενα του Κυριάκου Ντελόπουλου

Διασκευή: Δημήτρης Μαριόλης

ΣΤ. ΚΕΙΜΕΝΑ

α) Κώστας Βάρναλης: Η βουβή επέτειος

Χρονογράφημα του Κ. Βάρναλη στον “Ρίζο της Δευτέρας” στις 28/10/1947, για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, πιο επίκαιρο από ποτέ…

β) Γ. Μαργαρίτης: Η Ελλάδα και οι Έλληνες του ’40

γ) Νίκος Ποταμιάνος: Για την 28η Οκτωβρίου

Σκοπός του παρακάτω κειμένου είναι να λειτουργήσει ως στήριγμα για όποιους εκπαιδευτικούς θα ήθελαν να συνδέσουν την γιορτή της 28ης Οκτωβρίου με μια αντιφασιστική στάση, η οποία δυστυχώς αποκτά στις μέρες μας νέα επικαιρότητα.
(Το είδαμε εδώ)

δ) Γιάννης Σκαλιδάκης: Λαϊκή και αντιλαϊκή αυτοδιοίκηση στην Κατοχή και τον Εμφύλιο

ε) Η Αθήνα της Κατοχής

Αφιέρωμα στην καθημερινή ζωή της κατοχικής Αθήνας, από το ένθετο περιοδικό «7 ΗΜΕΡΕΣ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (25/4/1999)

στ) Η Μαύρη Αγορά και οι ακίνητες περιουσίες που άλλαξαν χέρια την περίοδο της Κατοχής (1941-1944)

Έρευνα του Παν. Σάμιου

ζ) 6 Απριλίου 1941: Η γερμανική επίθεση

Αφιέρωμα στον φοβερό Απρίλη του ’41, από το ένθετο περιοδικό «7 ΗΜΕΡΕΣ» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (7/4/2002)

η) «Το αυγό του φιδιού: Ο φασισμός και ο ναζισμός στην Ευρώπη»

Αφιέρωμα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) διαρθρωμένο σε 3 ενότητες:

i. η ερμηνεία του φασιστικού-ναζιστικού καθεστώτος και το ιστορικό του πλαίσιο,
ii. ο φασισμός-ναζισμός στην καθημερινή ζωή,
iii. φασισμός-ναζισμός και τέχνη.

θ) «Το ημερολόγιο ενός αντιφασίστα«

Κείμενο του Αντιφασιστικού Μετώπου Μαθητών Ηλιούπολης

Πηγή: Α΄ Σύλλογος Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε. / Alfavita