Κυβίστηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου: “Ναι” σε ανεμογεννήτριες στη μαρτυρική Γυάρο! – Γεμίζουν τα νησιά “αιολικά πάρκα”

Η αιτιολογία της απαράδεκτης από κάθε άποψη γνωμοδότησης είναι ότι οι θαλάσσιες ανεμογεννήτριες δεν θα βρίσκονται σε οπτική επαφή ούτε με τον αρχαιολογικό χώρο της Ζάκρου ούτε με το στρατόπεδο των κρατούμενων στον ιστορικό τόπο της Γυάρου…. Αν είναι δυνατόν!

Μάλιστα, οι ανεμογεννήτριες έγιναν “αόρατες”, αν και στην απόφαση που είχε λάβει ΚΑΣ στις 10/7/2024 ήταν ορατές! Τι ήταν άραγε αυτό ξαφνικά τις εξαφάνισε από το οπτικό τους πεδίο. Μήπως κάποιο θαύμα;

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αυτό που έκανε ήταν να αναθεωρήσει προηγούμενη και μάλιστα ομόφωνη γνωμοδότησή του (συνεδρίαση αρ.28 στις 10/7/ 2024,) με την οποία είχε μπλοκάρει τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) στη θαλάσσια περιοχή απέναντι από την Κάτω Ζάκρο, στο θαλάσσιο τμήμα ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος που βρίσκεται σε εγγύτητα με τη νησίδα Σπιναλόγκα και στη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου. (ΑΔΑ:ΕΖΗΞ46ΝΚΟΤ-ΒΞΞ αναρτήθηκε στη Διαύγεια στις 2/8/2024) “για λόγους προστασίας μνημείων και θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος”.

Απόφαση που δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτή από τους “επενδυτές” στους οποίους ο κυβερνητικός σχεδιασμός έχει τάξει τα θαλάσσια οικόπεδα – φιλέτα που προορίζονται για ενεργειακή εκμετάλλευση.  Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέλαβε αμέσως δράση αποστέλλοντας στο Υπουργείο Πολιτισμού αίτημα θεραπείας της απόφασης ώστε να καμφθούν οι αντιρρήσεις.

Έτσι, στην τελευταία του συνεδρίαση το ΚΑΣ (4/8/2024) έκανε ομόφωνα δεκτή την  αίτηση θεραπείας του ΥΠΕΝ επιτρέποντας τη  δημιουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων απέναντι στον αρχαιολογικό χώρο του μινωικού ανακτόρου της Ζάκρου και στη Γυάρο. Είναι δε εντυπωσιακό ότι δεν υπήρξε ούτε μία γνώμη από μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου που να υπερασπίζεται την προηγούμενη αρνητική γνωμοδότησή, δηλαδή την προηγούμενη άποψή του!

Στην μελέτη που αρχικά εξετάσθηκε από το ΚΑΣ στις 10.07.2024 εγκρίνονταν 16 περιοχές χωροθέτησης οργανωμένης ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ενώ δεν εγκρίθηκαν 3 θέσεις «για λόγους προστασίας των εγκείμενων μνημείων και θέσεων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος»: 

«1. Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 1, επειδή η προτεινόμενη εν δυνάμει Περιοχή Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιου Αιολικού Πάρκου (ΠΟΑΥΑΠ) χωροθετείται απέναντι από την Κάτω Ζάκρο και υπάρχει άμεση οπτική επαφή  με τον αρχαιολογικό χώρο και το Μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, το οποίο είναι υποψήφιο προς ένταξη στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

2. Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β, το τμήμα των ΠΟΑΥΑΠ  Κρήτη  2α και 2β ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος, καθώς οι προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ περιβάλλουν το ακρωτήριο και βρίσκονται σε εγγύτητα με την οχυρή νησίδα Σπιναλόγκα και τη χερσόνησο Νησί ή Κολοκύθα, οι οποίες είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, προκαλώντας οπτική όχληση και έμμεση βλάβη στα μνημεία.

 3. Στη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου, επειδή η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ βόρεια, δυτικά και νότια της νήσου βρίσκεται σε άμεση οπτική επαφή με τον κηρυγμένο Ιστορικό Τόπο της Γυάρου και δεν συνάδει με τον ιστορικό της χαρακτήρα».

Δύο μήνες αργότερα οι ορατές ανεμογεννήτριες έγιναν… αόρατες διότι όπως εκτίμησαν τα μέλη του ΚΑΣ “«οι ανεμογεννήτριες θα φαίνονται πολύ μικρές στον ορίζοντα σε ύψος 2,5-3 εκατοστά” (!) αποδεχόμενοι τους ισχυρισμούς των παρισταμένων στη συνεδρίαση εκπροσώπων της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων), οι οποίοι είπαν ότι οι ανεμογεννήτριες θα τοποθετηθούν πιο μακριά από την ακτή, δηλαδή στα 9 χλμ μέσα στη θάλασσα στην Κάτω Ζάκρο και στα 10 χλμ στη Γυάρο.

Η ακατοίκητη Γυάρος (ή Γιούρα), από τόπος μαρτυρίου και  θανάτου για τους πολιτικούς κρατουμένους, στοχοποιήθηκε ως φιλέτο από τις εταιρείες των αιολικών εξαιτίας του αιολικού δυναμικού που διαθέτει και της σχετικά μικρής απόστασης από την ηπειρωτική Ελλάδα, κάτι που μειώνει το κόστος της διασύνδεσης και μαζί τη διαχρονική προθυμία του κράτους να τα δίνει όλα στουςεπενδυτές.

Αν και το νησί ήταν κάποτε κηρυγμένο ολόκληρο ως τόπος ιστορικός, το μεγαλύτερο μέρος του αποχαρακτηρίστηκε, καθώς έγινε… αναοριοθέτηση της ιστορικότητάς του, έπειτα από σχετική πρόταση που έκαναν στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού εκπρόσωποι επιχειρηματικών φορέων.

Ετσι, τον Μάιο του 2011 το υπουργείο Πολιτισμού υπό τον Παύλο Γερουλάνο και επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου προχώρησε στον ιστορικό αποχαρακτηρισμό του μεγαλύτερου τμήματος του νησιού, παρ’ όλες τις αντιδράσεις του ΚΚΕ, του Συνδέσμου Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων 1967-1974 και του Συλλόγου «Γυάρος – Ιστορική Μνήμη», που ζητούσαν να μην αλλάξει ο νόμος του 2001 –επί υπουργίας Ευάγγελου Βενιζέλου– ο οποίος χαρακτήριζε «ιστορικό τόπο» ολόκληρο το νησί.

 «Πράσινο φως» για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων «επειδή δεν προκαλείται άμεση ή έμμεση βλάβη σε χερσαίες, παράκτιες και ενάλιες θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και στα εγκείμενα προστατευόμενα μνημεία» ανάβει και σε 16 ακόμα περιοχές, ενώ «γλύτωσε» μόνο η Σπιναλόγκα, καθώς η αίτηση θεραπείας δεν περιελάμβανε «βελτιώσεις» στο ανατολικό και νότιο σημείο του ακρωτηρίου Αφορεσμένος.

Συγκεκριμένα: 

1. στη θαλάσσια περιοχή των Διαποντίων Νήσων,

2. στη θαλάσσια περιοχή της Χίου,

3. στη θαλάσσια περιοχή των Ψαρών,

4. στη θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας (δύο θέσεις Ικαρία 1, Ικαρία 2)

5. στη θαλάσσια περιοχή των Αγ. Αποστόλων (Ανατολικά της Νότιας Εύβοιας)

6.  στη θαλάσσια περιοχή της Κύμης,

7. στη θαλάσσια περιοχή του Αγ. Ευστρατίου (τρεις θέσεις Ευστράτιος 1α , Αγ. Ευστράτιος 1β, Αγ. Ευστράτιος 2),

8. στη θαλάσσια περιοχή της Δονούσας (δύο θέσεις Δονούσα 1, Δονούσα 2),

9. στη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου,

10.  στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου,

11.  στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου,

12.  στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων,

13.  στη θαλάσσια περιοχή Κρήτη 2β, Κρήτη 3, Κρήτη 4,

14.  στη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου,

15.  στις δύο θαλάσσιες περιοχές χωροθέτησης πιλοτικών έργων Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, νοτίως της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και βορείως – βορειοανατολικώς της Σαμοθράκης.