Δε θα μπορούσε να κλείσει κανείς το έργο του Μπρεχτ σε λίγες γραμμές, επειδή ο Μπρεχτ ήταν ένας ποταμός που τον διεκδικούσε και το Θέατρο και η Ποίηση και ο φιλοσοφικός στοχασμός, ένας στοχασμός, όμως, που εκλαϊκευόταν και υπηρετούσε τον ίδιο τον άνθρωπο.
Γεννημένος στη Βαυαρία το 1898 ζει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, (επιστρατεύεται και υπηρετεί ως νοσοκόμος, λόγω των ιατρικών σπουδών του στο Μόναχο), ζώντας οδυνηρά αργότερα την επικράτηση του Ναζισμού στη Γερμανία, που τον κάνει να αυτοεξοριστεί μέχρι το 1948.
Ήδη οι σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο το Μονάχου και οι σπουδές στην Ιατρική, παρόλο που δεν ολοκληρώθηκαν έχουν διαμορφώσει την κοσμοθεωρία του και έχουν σταθεροποιήσει την εμφανή κλίση του προς την Τέχνη.
Η ενασχόλησή του με το Θέατρο, κυρίως συγγραφικά, έδωσε έργα όπως τα περίφημα “Όπερα της πεντάρας”, “Ο κύκλος με την κιμωλία” ή το “Μάνα κουράγιο”, που παίζονται μέχρι σήμερα σε μεγάλες και μικρές σκηνές χωρίς να χάνουν τη διαχρόνικότητά τους,
Γιατί; Επειδή η θεατρική προσέγγιση των θεμάτων του ξεκινά όχι μόνο από την αγάπη του για τον άνθρωπο και τη βαθιά γνώση των προβλημάτων του, αλλά από τη διείσδυση στα αίτια των προβλημάτων του.
Κι εδώ έρχεται να συμπληρώσει το πορτρέτο του Μπρεχτ ως πνευματικού ανθρώπου και κοινωνικού αγωνιστή η αντιπολεμική ποίησή του . Μια ποίηση που ανατέμνει βαθιά τα αίτια, όχι μόνο τα τρομερά αποτελέσματα των πολέμων. Κι αυτή είναι η αξία της.
Μπορεί η παραμονή του μέχρι το θάνατό του στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας να διαμόρφωσε τελικά το πολιτικό του κριτήριο, μέσα από τον Μαρξισμό -Λενινισμό, ο σπόρος όμως υπήρχε από τα πρώτα νεανικά του χρόνια. Παρόλο που η καταγωγή του από αστική οικογένεια της Βαυαρίας μπορούσε να τον είχε προσανατολίσει διαφορετικά, η αγάπη του για τον αδικημένο πάσχοντα άνθρωπο, τον ώθησε να αναζητήσει τα αίτια και να τα μεταφέρει μέσα από τους διαύλους και του θεάτρου και της ποίησης.
Οι κοινωνικές ανισότητες, η οικονομική εκμετάλλευση, ο μιλιταρισμός και η βαρβαρότητα του πολέμου, τον οδήγησαν σε μια ποίηση που αγαπήθηκε πολύ και έγινε σημαία στους αντιπολεμικούς αγώνες.
Μερικοί από τους στίχους του είναι χαρακτηριστικοί:
Τον πεινασμένο, που σ’ άρπαξε
το τελευταίο ψωμί, σαν εχτρό τον αντιμετωπίζεις.
Μα τον κλέφτη, που δεν πείνασε ποτέ του
δεν ορμάς ν’ αρπάξεις από το λαρύγγι.
……..
[…]
Ο πόλεμος που έρχεται
δεν είν’ ο πρώτος. Πριν απ’ αυτόν
γίνανε κι άλλοι πόλεμοι.
Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος
υπήρχαν νικητές και νικημένοι.
Στους νικημένους, ο φτωχός λαός
πέθαινε από την πείνα. Στους νικητές
ο φτωχός λαός πέθαινε το ίδιο.
[…]
…………
Στρατηγέ, το τανκς σου είναι δυνατό μηχάνημα.
Θερίζει δάση ολόκληρα, κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει.
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
Χρειάζεται οδηγό.
Στρατηγέ, το βομβαρδιστικό σου είναι πολυδύναμο.
Πετάει πιο γρήγορα απ’ τον άνεμο, κι απ’ τον ελέφαντα σηκώνει
βάρος πιο πολύ.
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
Χρειάζεται πιλότο.
Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ.
Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει.
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
Ξέρει να σκέφτεται.
………………….
Οι «Παρενθέσεις» είναι μικρά κείμενα, μικρές πινελιές σε θέματα πολιτισμού ή ζωής, που φωτίζουν γωνιές από μεγαλύτερα θέματα, λειτουργώντας σαν παρ-εν-θέσεις.
