Ο εφιάλτης της ενεργειακής φτώχειας σκεπάζει την Ευρώπη φέτος το χειμώνα
Και καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη μία πρωτοφανής κοινωνική τραγωδία για εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, οι κυβερνήσεις απανταχού αδυνατούν να δώσουν ουσιαστική διέξοδο στα πληττόμενα νοικοκυριά, παίρνοντας ημίμετρα που φαντάζουν με… «ψύλους στ’ άχυρα», την ώρα που οι ενεργειακοί πάροχοι θησαυρίζουν
Αγώνα να επιβιώσουν κόντρα στις τρομακτικές αυξήσεις τις τιμές ενέργειας και βασικών αγαθών και υπηρεσιών ενόψει του «εφιαλτικού» χειμώνα που πλησιάζει δίνουν καθημερινά εκατομμύρια πολίτες χωρών της Ευρώπης, την ώρα που το ράλι ανατιμήσεων στις τιμές φυσικού αερίου και καυσίμων έχει λάβει χαρακτήρα θρίλερ.
Το τέλος του καλοκαιριού βρίσκει τους κατοίκους των ευρωπαϊκών πόλεων και της υπαίθρου να προσπαθούν να «κόψουν» από όπου μπορούν από τα πάγια έξοδα τους, περιορίζοντας ταυτόχρονα την κατανάλωση όσο περισσότερο γίνεται εν μέσω ενεργειακής και γεωπολιτικής κρίσης στην Ευρώπη.
Είναι άκρως προβληματικό το γεγονός ότι η τιμή του αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 550% το τελευταίο δωδεκάμηνο με αποκορύφωμα την περίοδο από τότε που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία και επιβλήθηκαν οι δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία, που με τη σειρά της περιορίζει συνεχώς τη ροή αερίου.
Υπό αυτές τις συνθήκες το κόστος της ενέργειας για τους Βρετανούς καταναλωτές θα αυξηθεί κατά 80% από τον Οκτώβριο, όπως ανακοίνωσε σήμερα η ρυθμιστική αρχή Ofgem. Ο μέσος λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος ενός νοικοκυριού θα αγγίξει ετησίως τις 3.549 λίρες (περίπου 4.200 ευρώ).
Φέτος το χειμώνα, οι Βρετανοί προβλέπεται ότι θα δαπανήσουν κατά μέσο όρο το 10% του εισοδήματός τους για φυσικό αέριο, ηλεκτρικό και άλλα καύσιμα για τη θέρμανση και τη μετακίνησή τους (κυρίως πετρέλαιο και ντίζελ). Το ποσοστό είναι διπλάσιο σε σύγκριση με εκείνο του 2021, σύμφωνα με υπολογισμούς του Carbon Brief.
Η μετάφραση των παραπάνω αποτυπώνει ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση είναι πιο σοβαρή από εκείνες των δεκαετιών του 1970 και του 1980, περίοδος που το πετρελαϊκό εμπάργκο των πετρελαιοπαραγωγών χωρών και η ιρανική επανάσταση του 1979 προκάλεσαν μπλακ-άουτ και ατελείωτες ουρές στα βενζινάδικα της Δύσης. Στο αποκορύφωμα εκείνης της κρίσης, το 1982, οι Βρετανοί ξόδευαν το 9,3% του ετήσιου εισοδήματός τους για να πληρώνουν τους λογαριασμούς ενέργειας.
Η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση National Energy Action (ΝΕΑ) υπολογίζει ότι 8,9 εκατομμύρια νοικοκυριά στη Βρετανία θα περάσουν το κατώφλι της ενεργειακής φτώχειας μετά τον Οκτώβριο, σε αντίθεση με 4,5 εκατομμύρια νοικοκυριά πέρυσι. Ο όρος ενεργειακή φτώχεια χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την οικονομική κατάσταση ενός νοικοκυριού με χαμηλό εισόδημα, εκ του οποίου το 10% ή και περισσότερο πηγαίνει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του, σύμφωνα με τη ΝΕΑ και άλλες οργανώσεις. Ο όρος χρησιμοποιείται ανεπίσημα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
«Η αύξηση των λογαριασμών ενέργειας που βλέπουμε σήμερα είναι άνευ προηγουμένου», είπε ο Πίτερ Σμιθ, ο διευθυντής πολιτικής της ΝΕΑ.
Το ένα τρίτο των νοικοκυριών στη Βρετανία έχουν ήδη περιορίσει τη χρήση της κουζίνας και του φούρνου, σύμφωνα με έρευνα του Financial Fairness Trust. Ένας στους τρεις μείωσε τα καθημερινά ντους και οι μισοί μείωσαν τη θερμοκρασία στον θερμοστάτη του σπιτιού τους. «Ο κόσμος κάνει πολλά για να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα τους λογαριασμούς, όμως αυτοί ανεβαίνουν έτσι κι αλλιώς. Για αυτό θέλουμε περισσότερες παρεμβάσεις από την κυβέρνηση», είπε ο Τζέιμι Έβανς, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, που συμμετείχε στην έρευνα.
Στις αρχές του 2022 η τιμή του αερίου για τα νοικοκυριά στις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες ξεπέρασε εκείνη των προηγούμενων μεγάλων κρίσεων των δεκαετιών 1970, 1908 και 2000, σύμφωνα με τον προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό δείκτη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).
Η Ευρώπη φαίνεται ότι βρίσκεται σε δυσχερέστερη θέση από τις υπόλοιπες οικονομικές υπερδυνάμεις. Για παράδειγμα, τα στοιχεία του ΔΟΕ δείχνουν ότι μολονότι τα αμερικανικά νοικοκυριά πλήρωναν κατά μέσο όρο ψηλότερες τιμές για το φυσικό αέριο τα τελευταία 40 χρόνια, φέτος η τιμή που καλούνται να πληρώσουν οι οικογένειες στην Ευρώπη είναι μεγαλύτερη.
Στην Τουρκία, η τιμή του φυσικού αερίου υπερδιπλασιάστηκε τον Ιούλιο (σε σύγκριση με την περσινή) ενώ η τιμή του ηλεκτρικού αυξήθηκε κατά 67% μέσα σε έναν χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Στατιστικής.
Από την άλλη, η Ιταλία και η Γερμανία έχουν πληγεί περισσότερο από τις ανατιμήσεις στην ενέργεια, σύμφωνα με τον ΔΟΕ.
Οι λογαριασμοί ενέργειας (κυρίως ρεύμα και φυσικό αέριο) για τη μέση ιταλική οικογένεια αυξήθηκαν στο 5% των συνολικών οικιακών δαπανών τον Ιούλιο, από 3,5% το 2019, με βάση στοιχεία της εταιρείας οικονομικών ερευνών Prometeia. Αυτό το 5% του Ιουλίου είναι το υψηλότερο ποσοστό από το 1995, σύμφωνα με δεδομένα του ΟΟΣΑ.
Στη Γερμανία, οι λογαριασμοί φυσικού αερίου των νοικοκυριών υπερδιπλασιάστηκαν τον Ιούλιο, σε σύγκριση με το 2021, όπως δείχνουν τα στοιχεία του πόρταλ σύγκρισης τιμών Check24.
Και καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη μία πρωτοφανής κοινωνική τραγωδία για εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, οι κυβερνήσεις απανταχού αδυνατούν να δώσουν ουσιαστική διέξοδο στα πληττόμενα νοικοκυριά, παίρνοντας ημίμετρα που φαντάζουν με… «ψύλους στ’ άχυρα», την ώρα που οι ενεργειακοί πάροχοι θησαυρίζουν.
