Αυτό το οποίο περίτρανα αποδείχτηκε με αφορμή τις πρόσφατες πυρκαγιές που έπληξαν τη χώρα είναι ότι η αγάπη για τούτο τον τόπο και τους κατοίκους του μπορεί να λάβει απρόσμενες μορφές, όπως αυτή της αλληλεγγύης και της εθελοντικής προσφοράς. Γινόμαστε καθημερινά κοινωνοί μιας θλίψης από την καταστροφή του φυσικού πλούτου και την αποψίλωση τεράστιων εκτάσεων δασικής βλάστησης, προστατευόμενων φυσικών δρυμών και εθνικών πάρκων , που «όμορφα» καίγονται, αλλά δύσκολα αναγεννώνται με όλα τα δυσμενή αποτελέσματα για τα αστικά ή μη περιβάλλοντα και τους κατοίκους τους.
Ωστόσο, αυτές οι φυσικές κατστροφές, που κάθε καλοκαίρι αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στη χώρα αλλά και στις ψυχές μας, αποτελούν το έναυσμα για να αποκαλυφθεί το μεγαλείο της ανθρωπιάς κάποιων συνανθρώπων μας, που αν μη τι άλλο έχουν αναγάγει τον εθελοντισμό σε ιδέα όχι με περίβλημα ρομαντικό αλλά απρόσμενα ρεαλιστικό.
Η εθελοντική συνδρομή είναι στις περιπτώσεις αυτές μια μορφή υγιούς πατριωτισμού που διαπνέεται από ένα έντονα ηθικό πρόσημο, καθώς δεν απαιτεί κανενός είδους αντάλλαγμα, αλλά εκπορεύεται από την ανιδιοτελή αγάπη προς την κοινότητα και το χώρο που τη φιλοξενεί. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ υποστήριζε πως «ο πατριωτισμός ειναι μια αρχή που εντείνει το αίσθημα της φιλαλληλίας» και η συσπείρωση που δείχνουμε εμείς οι Έλληνες σε καταστάσεις κινδύνου είναι – αν μη τι άλλο -απαράμιλλη.
Συνεχώς έρχονται στο φως μαρτυρίες πυροσβεστών για τη γενναιοψυχία και τη μεγαθυμία των κατοίκων των πληγέντων περιοχών που συνέδραμαν ηθικά και υλικά για να τονώσουν το φρόνημα αυτών που κλήθηκαν να δαμάσουν τις φλόγες με κίνδυνο της ζωής τους. Μαρτυρίες για τις τιτάνιες προσπάθειες εθελοντών με στόχο τη διάσωση σπανίων ειδών της δασικής πανίδας , αλλά και εθελοντών που αναζητούν στα χαλάσματα ανθρώπινες ζωές προσφέροντας στους πυρόπληκτους είδη πρώτης βοήθειας. Ο εθελοντισμός πάντα παρών εκεί που οι κρατικοί φορείς ολιγωρούν, αδιαφορούν, εν ολίγοις εγκληματούν.
Η κοινωνία των πολιτών, που τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται πολλαπλώς, απέδειξε ότι έχει ανθρώπινο πρόσωπο σε ηχηρή αντίθεση με τους πατριδοκάπηλους του πολιτικού χώρου, των οποίων η ακατάσχετη υποσχεσιολογία, η απύθμενη υποκρισία και επιτηδευμένη – κατόπιν εορτής – θλίψη περισσεύει ενώπιον των εθνικών καταστροφών. Μπορεί άραγε το κενό που προκαλεί η έλλειψη πολιτικής βούλησης να καλυφθεί από την ατομική πρωτοβουλία; Είναι εφικτό, ναι, αρκεί να αποτινάξουμε την οικολογική υποκρισία που επιτάσσει η σύγχρονη πολιτική ορθότητα του παγκοσμιοποιημένου δυτικού πολιτισμού και να δούμε το όλο θέμα σε μια πιο ρεαλιστική βάση. Η βάση αυτή ονομάζεται διαφύλαξη του εθνικού συμφέροντος και συνεπάγεται ατομική και κοινωνική υπευθυνότητα σε κάθε μορφή της καθημερινής ανθρώπινης δραστηριότητας. Από το πέταγμα του αναμμένου τσιγάρου σε δασική περιοχή μέχρι την άναρχη και παράνομη δόμηση χάριν εργολαβικών συμφερόντων.
Οι ανέξοδες εξαγγελίες περί προστασίας των δασών έχουν κουράσει, γι’ αυτό και ο εκάστοτε κυβερνητικός φαρισαϊσμός πρέει να βρει το ισχυρό αντιστάθμισμά του στον ανθρώπινο αυτοσεβασμό. Οι μέχρι τώρα εθελοντικές προσπάθειες είναι αξιοσημείωτες και αποτελούν φωτεινή αχτίδα μέσα στην σκοτεινιά και τα αποκαΐδια του πύρινου ολέθρου, αλλά δεν αρκούν. Τα εθελοντικά κινήματα οφείλουν να ασκήσουν πιέσεις προς πάσα κατεύθυνση, να τονώσουν την κοινωνική συνοχή και να αναδείξουν το πρόβλημα εξοβελίζοντας τον ατομικισμό και την ιδιοτέλεια. Η περιφρούρηση και η αγάπη του τόπου που μας γέννησε, μας τρέφει και μας φιλοξενεί δε είναι ζήτημα αποκλειστικά ατομικό, συλλογικό ή πολιτικό. Είναι πρωτίστως ζήτημα ηθικό.
Νικολέτα Θάνου
