100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή / Μαρτυρίες Ρουμλουκιωτών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία – Αρχείο Γιάννη Μοσχόπουλου 6/8
Τμήματα του ελληνικού στρατού στην Σμύρνη
Γιάννης Μοσχόπουλος
Επίσης υπάρχει και μία ενθύμηση του ιερέα ΠΑΠΑΝΤΩΝΗ ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΥ σε παλαίτυπο εκκλησιαστικό βιβλίο του Γιδά (πρώτη δημοσίευση «ΠΟΛΙΤΗΣ» 174/25.2.1994 και μετά στο τρίτο βιβλίο μου “Ρουμλουκιώτικα σημειώματα 1989-1995”, σελ. 68), όπου αναφέρεται: «Η επίθεσις εις το μέτωπον της Μικράς Ασίας προς την Αγκυραν άρχισε εκ μέρους των ημ. στρατευμάτων την 8ην Μαρτίου 1921 επί βασιλείας του Κωνσταντίνου ΙΒ’ Ο ιερεύς Αντώνιος Μοσχόπουλος». [Ο παπΑντώνης είχε τότε στο μέτωπο της Μ. Ασίας τον γιό του Γρηγόριο Αντ. Μοσχόπουλο, οπότε ήταν φυσικό να έχει ιδιαίτερο προσωπικό λόγο να καταγράφει τα νέα που μάθαινε για τις εκεί στρατιωτικές επιχειρήσεις.]
Οι Γιδιώτες στρατιώτες διατηρούσαν αλληλογραφία με τους συγγενείς τους στο χωριό. Μάλιστα ο Ανδρέας Δ. Κυρόπουλος, στα επίσης χειρόγραφα απομνημονεύματά του (φωτοαντίγραφα των οποίων μου έδωσε το 1993), αναφέρει αφήγηση του Γρηγ. Α. Μοσχόπουλου, ότι ο στρατιώτης ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΥΓΚΑΣ του Ζήση, σε επιστολή που έστειλε τότε από την Μικρά Ασία έγραφε μεταξύ άλλων: «[…] Γράψε μου αγαπητή μου μητέρα, ποιός γεμίζει το φ’τσί [βαρέλι σε κάρο για μεταφορά πόσιμου νερού] από το ποτάμι και ποιός κοιμάται στην κουνουπιέρα μου […]».
Ο ΜΠΕΚΙΑΡΗΣ ΘΩΜΑΣ του Βασιλείου και της Ελένης [από το Νεοχώρι] στην από 20.04.1991 ηχογραφημένη μαρτυρία του για τα γεγονότα της Μικρασίας μου ανέφερε τα εξής: «[…] Το 1919 τσι δυό Μαίου κήρυξε ο Βενιζέλος, τιλείωσι ο ευρωπαϊκός πόλιμος, μας έδουσαν τί μας έδουσαν τότι, στη Μικρά Ασία, την Ιουνία και την Ανατολική Θράκη μέχρι κουντά στη Κουνσταντινούπολ’, με τη συνθήκη των Σεβρών ήταν με ποιά της Λωζάνης ξιέρω γώ; Το 1919 2 Μαίου κηρύχθηκε ο πόλιμος. Γιατί, να πάμε στη Μικρά Ασία; Βρέ ελάτε, ο Βενιζέλος εκεί ήταν σφάλμα. Εσείς μας τα δίν’τε αυτά. Ελάτε εσείς μπροστά οριοθετείστε τα σύνορά μας και να βάλουμε εμείς του στρατό, τα φυλάκια. Όχι να πάμε να τα πάρουμε με πόλιμο. Τα δίνουν οι Τούρκοι έτσι; Πρέπει να πολεμήσουμι, κι όπως πολεμήσαμε. Γιατί να πάμε να κάνουμε αποβίβαση στη Σμύρνη και να σκοτωθεί τόσος κόσμος […]».
Αλεξάνδρεια, 25.6.2022
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ / mosio@otenet.gr / 6977336818
