Μεγάλος λόγος γίνεται τελευταία για το κατά πόσο τα εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί για τον κορωνοϊό μπορεί να έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες στην εγκυμοσύνη, τον θηλασμό, ακόμη και στη γονιμότητα. Τα σενάρια τρόμου που κυκλοφορούν δεν έχουν καμιά επιστημονική βάση, όμως έχουν προκαλέσει ανησυχίες σε πολλές έγκυες και σε ζευγάρια που θέλουν να προγραμματίσουν μια εγκυμοσύνη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δηλώνει ότι δεν έχει κανένα λόγο να πιστεύει ότι θα υπάρχουν συγκεκριμένοι κίνδυνοι που θα υπερέβαιναν τα οφέλη του εμβολιασμού για τις έγκυες. Οι έγκυες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στο SARS-CoV-2 όπως για παράδειγμα, εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας ή που έχουν συννοσηρότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου, είναι καλό να εμβολιαστούν σε συνεννόηση πάντοτε με τον γιατρό τους.
Ρωτήσαμε τον Δρ. Θάνο Παράσχο, Γυναικολόγο Μαιευτήρα, Ειδικό σε θέματα γονιμότητας, Διευθυντή του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, ο οποίος με βάση τα τωρινά επιστημονικά δεδομένα και επιστημονικά ευρήματα έρχεται να διασαφηνίσει όλα αυτά τα σημαντικά θέματα:
Κύριε Παράσχο, το εμβόλιο COVID-19 επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα;
Όχι, η λήψη του εμβολίου COVID-19 δεν θα επηρεάσει τη γονιμότητα μιας γυναίκας. Οι γυναίκες που προσπαθούν ενεργά να συλλάβουν μπορεί να εμβολιαστούν με τα τρέχοντα εμβόλια COVID-19, και δεν υπάρχει κανένας λόγος να καθυστερήσει η εγκυμοσύνη μετά την ολοκλήρωση της σειράς εμβολίων.
Η σύγχυση σχετικά με αυτό το ζήτημα προέκυψε όταν εμφανίστηκε μια λανθασμένη αναφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με την οποία η ακίδα πρωτεΐνης σε αυτόν τον κορωνοϊό ήταν η ίδια με μια άλλη πρωτεΐνη ακίδων που ονομάζεται syncitin-1 που εμπλέκεται στην ανάπτυξη και προσκόλληση του πλακούντα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η ψευδής αναφορά υποστήριζε ότι η λήψη του εμβολίου COVID-19 ενεργοποιεί τον οργανισμό της γυναίκας να καταπολεμήσει αυτή τη διαφορετική ακίδα πρωτεΐνη επηρεάζοντας τη γονιμότητά της. Η αλήθεια είναι ότι οι δύο πρωτεΐνες ακίδων είναι εντελώς διαφορετικές και η λήψη του εμβολίου COVID-19 δεν θα επηρεάσει τη γονιμότητα των γυναικών που επιθυμούν να μείνουν έγκυες, μεταξύ αυτών και εκείνες που προσπαθούν μέσω μεθόδων εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ενδεικτικά, αξίζει να αναφερθεί ότι κατά τη διάρκεια των δοκιμών εμβολίου Pfizer, 23 γυναίκες εθελόντριες που συμμετείχαν στη μελέτη έμειναν έγκυες και η μόνη γυναίκα στη δοκιμή που υπέστη απώλεια εγκυμοσύνης δεν είχε λάβει το πραγματικό εμβόλιο, αλλά ένα εικονικό φάρμακο.
Πόσο σοβαρή μπορεί να είναι η νόσος COVID-19 σε μια έγκυο γυναίκα;
Τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν αυξημένο κίνδυνο εισαγωγής σε μονάδας εντατικής θεραπείας, ανάγκη για μηχανικό αερισμό και υποστήριξη αναπνευστήρα, ακόμη και θάνατο σε έγκυες με συμπτωματικό COVID-19.
Οι συννοσηρότητες (συνθήκες υγείας που μπορεί να συμβάλλουν στον θάνατο), καθώς και αρκετοί φυλετικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες μπορεί επίσης να αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής COVID-19.
Σύμφωνα πάντως και με τις συστάσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής Πρακτικών Ανοσοποίησης, του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) και της Εταιρείας για τη Μητρική-Εμβρυϊκή Ιατρική (SMFM) ) ο εμβολιασμός για COVID-19 είναι απαραίτητος.
Αν δεν εμβολιαστεί τελικά μια έγκυος ή μια γυναίκα που προγραμματίζει εγκυμοσύνη;
Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Οι έγκυες με COVID-19 που έχουν συμπτώματα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας και επιπλοκών από τις μη έγκυες. Επίσης, πολλές έγκυες έχουν ιατρικές παθήσεις που τις θέτουν σε περαιτέρω αυξημένο κίνδυνο.
Τα εμβόλια COVID-19 που είναι διαθέσιμα σε έγκυες είναι ασφαλή;
Ναι, τα εμβόλια COVID-19, όπως των Pfizer / BioNTech και της Moderna έχουν χορηγηθεί σε περισσότερες από 30.000 έγκυες, με απόλυτη ασφάλεια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Βέβαια, θα πρέπει οι έγκυες να μιλήσουν με τον γιατρό τους, για να συζητήσουν όλους τους παράγοντες σχετικά με το εμβόλιο και την εγκυμοσύνη τους.
Πάντως, οι προκαταρκτικές μελέτες τοξικότητας για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγική ικανότητα δεν δείχνουν δυσμενείς επιπτώσεις στην αναπαραγωγή ή στην ανάπτυξη του εμβρύου.
Δεν μπορεί να νοσήσει η έγκυος από το εμβόλιο κορωνοϊού;
Όχι, δεν μπορεί να νοσήσει με COVID-19 από τα διαθέσιμα εμβόλια. Μπορεί να εμφανίσει ήπιες, προσωρινές ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά αυτό αποτελεί ένδειξη της ανοσολογικής απόκρισης στον εμβολιασμό και όχι του COVID-19.
Για τις γυναίκες που θηλάζουν και δεν έχουν εμβολιαστεί τι ισχύει;
Οι θηλάζουσες γυναίκες δεν θεωρείται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ασθενειών σε σύγκριση με τον μη έγκυο πληθυσμό. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, φαίνεται ασφαλές να πάρετε το εμβόλιο COVID-19 εάν θηλάζετε το μωρό σας (διαβάστε περισσότερα). Παρόλο που τα εμβόλια δεν έχουν μελετηθεί σε θηλάζουσες μητέρες, στις θηλάζουσες πρέπει να χορηγείται το εμβόλιο COVID-19. Τα εμβόλια δεν περιέχουν ζωντανό ιό, επομένως ο εμβολιασμός δεν αποτελεί κίνδυνο για το μωρό. Εάν επιθυμείτε να εμβολιαστείτε για τον κορωνοϊό, δεν χρειάζεται να καθυστερήσετε ή να διακόψετε τον θηλασμό.