“H ανατίναξη στον Γοργοπόταμο – H έκρηξη στη γέφυρα που ακούστηκε στα πέρατα του κόσμου” γράφει ο Β. Λεβεντογιάννης

Faretra.info

25/11/2020, 10:31

–
Γράφει ο Βενιζέλος Λεβεντογιάννης
–
Ξημερώματα 1ης Οκτωβρίου 1942. Ορεινός όγκος Γκιώνα, Στερεά Ελλάδα

–
Το κόκκινο λαμπάκι μέσα στο σκοτεινό κύτος του αεροσκάφους φώτιζε αμυδρά τα πρόσωπα των νευρικών ανδρών που κάπνιζαν ασταμάτητα από την ώρα της απογείωσής τους από το Κάιρο μέχρι τώρα. Από το πιλοτήριο ξεπρόβαλε το κεφάλι του συγκυβερνήτη, ο οποίος, δίχως να μιλήσει, έδειξε με τα δάχτυλά του τον αριθμό τρία. Οι άνδρες σηκώθηκαν από τις θέσεις τους και έκαναν έναν τελευταίο έλεγχο στα αλεξίπτωτά τους. Η πόρτα του αεροσκάφους άνοιξε και ο νυχτερινός αέρας εισέβαλε.

Το κόκκινο φωτάκι έσβησε και σχεδόν αμέσως άναψε ένα πράσινο λαμπάκι. Τα τρία λεπτά είχαν περάσει. Οι παράξενοι επιβάτες του αεροπλάνου, ο ένας πίσω από τον άλλον, έπαιρναν σειρά και βουτούσαν στο σκοτάδι. Οδηγός τους στο έδαφος ήταν κάτι μικρές φωτίτσες που με δυσκολία μπορούσε να διακρίνει κάποιος.

Το βραδυκίνητο αεροπλάνο B-24 Liberator της RAF διέγραψε άλλον έναν μεγάλο κύκλο και, αφού άδειασε το υπόλοιπο φορτίο του, εξαφανίστηκε στον ουρανό με κατεύθυνση τον νότο. Ογκώδη κασόνια και ξύλινα κουτιά, δεμένα με αλεξίπτωτα, έπεφταν αργά στο έδαφος. Ήταν γεμάτα εκρηκτικά, ασυρμάτους, τρόφιμα και πολεμοφόδια.

–

Σε λίγα λεπτά τα κασόνια είχαν φορτωθεί, τα αλεξίπτωτα είχαν παραχωθεί στο έδαφος για να μην τα βρει κάποιος και οι ένστολοι άνδρες, με επικεφαλής τον συνταγματάρχη Έντι Μάγιερς, ξεκινούσαν σαν φαντάσματα μέσα στα σκοτάδια του δάσους για το κρησφύγετό τους, μια σπηλιά λίγο έξω από το χωριό Στρώμη. Τους οδηγούσε ο μόνιμος υπολοχαγός Γιώργος Κατσίμπας. Ήταν όλοι τους μέλη της SOE (Special Operations Executive) και είχαν αποφοιτήσει από το 102ο Special Training Center. Το στρατόπεδο εκπαίδευσης των «κομάντο» στη Χάιφα.

–

Οι Άγγλοι σαμποτέρ είχαν έναν στόχο: να ανατινάξουν τη σιδηροδρομική αρτηρία που συνέδεε τη Γερμανία με τον Πειραιά και να διακόψουν την παροχή πολεμοφοδίων προς τα Africa Korps και την «Αλεπού της Ερήμου». Τα ιδανικά μέρη για να γίνει το σαμποτάζ, ήταν τρεις γέφυρες σε διαφορετικά σημεία. Η γέφυρα της Παπαδιάς, η γέφυρα του Ασωπού και η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Αν όλα πήγαιναν καλά, σε λίγες ημέρες οι ναζί θα δέχονταν ένα ισχυρότατο χτύπημα, αφού κάθε μέρα περισσότεροι από 40 συρμοί γεμάτοι πολεμοφόδια έφταναν στον Πειραιά και από εκεί τα εφόδια προωθούνταν με πλοία στη βόρειο Αφρική, προς τον Ρόμελ.

–

Για να επιτευχθεί το εγχείρημα αυτό όμως δεν αρκούσαν οι λιγοστοί κομάντος. Χρειαζόντουσαν και τη βοήθεια των Ελλήνων ανταρτών που δρούσαν στα απάτητα βουνά της χώρας. Το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής είχε δώσει σαφέστατες εντολές στον Μάγιερς και τον ταγματάρχη Γουντχάουζ: «Άμεση ανάγκη να προκριθεί η συνεργασία με τον στρατηγό Ζέρβα και την ομάδα του».

Οι άνδρες προχωρούσαν επί ώρες και είχαν εξαντληθεί, όταν μέσα στα σκοτάδια κατάφεραν με δυσκολία να διακρίνουν το στόμιο της σπηλιάς. Εκείνη ήταν και η στιγμή που ήρθαν σε επαφή με τους Έλληνες αντάρτες. Ήταν οι Καραλιβαναίοι. Ο λοχαγός Ντένις Χάμσον δεν πίστευε στα μάτια του:

«Καθώς σκαρφαλώναμε επάνω στους βράχους και τα δέντρα, πέντε σκούρες μορφές εμφανίσθηκαν από τις σκιές και μας κοίταζαν σιωπηλά. Θα μπορούσαν να είναι φιγούρες της επανάστασης του 1821. Όλοι φορούσαν βράκες από τραχύ σκούρο ύφασμα και ένας εξ αυτών ένα κατακόκκινο φέσι στο κεφάλι. Τα μαλλιά τους ήταν αχτένιστα και έφταναν μέχρι τους ώμους, ενώ τα γένια τους μέχρι το στομάχι τους. Στα στήθη τους είχαν σταυρωτές φυσιγγιοθήκες και στις ζώνες τους είχαν πιστόλια και παλιάς κατασκευής ακονισμένα μαχαίρια. Φορούσαν περιδέραια από χρυσές εικόνες και αλυσίδες. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν φαντάσματα από μια περασμένη εποχή, κρατούσαν όμως στα χέρια τους οπλοπολυβόλα Τόμσον…».

–

Μέσα στη σπηλιά οι σαμποτέρ μένουν για μέρες. Ενώ ο Μάγιερς καταστρώνει τα σχέδιά του και προκρίνει τη λύση του Γοργοπόταμου ως ιδανικότερη, οι άλλοι ψάχνουν τον Ζέρβα. Κανείς όμως στην περιοχή δεν έχει ακούσει το όνομά του. Όλοι γνωρίζουν ένα όνομα. Ένα όνομα που οι Άγγλοι δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση να συνεργαστούν, ένα όνομα που ήταν καρφί στο μάτι τους: Άρης…

Τελικά, ύστερα από βασανιστική αναμονή τριών εβδομάδων, εντοπίζουν τον Ζέρβα στην Ήπειρο. Μετά την πρώτη συνάντηση ο Γουντχάουζ θα επιστρέψει στη σπηλιά απογοητευμένος. Ο Ζέρβας μπορεί να έχει εφοδιαστεί με σύγχρονα όπλα, εφόδια και με 12.000 αγγλικές λίρες, αλλά το αντάρτικό του δεν έχει την απαιτούμενη δύναμη ανδρών για μια τέτοια επιχείρηση. Με βαριά καρδιά οι Άγγλοι θα στραφούν στον Άρη.

–

Μεσημέρι 14ης Νοεμβρίου 1942, χωρίο Βίνιανη, Καρπενήσι – Οικία Δημήτρη Καραγιώργου

Ο Άρης Βελουχιώτης είχε φτάσει από τα χαράματα στις παρυφές του χωριού. Οι άνδρες του είχαν διασκορπιστεί και είχαν ζώσει τον τόπο σε περίπτωση που επρόκειτο για παγίδα. «Θα μπω μέσα στο χωριό μόνος. Περικλή, θα έρθεις μαζί μου» είπε στον καπετάνιο του 42ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. «Δεν νομίζω να είναι παγίδα. Κοίτα εδώ, το ιδιόχειρο σημείωμα του Ζέρβα τι γράφει: “Αδελφέ μου Άρη, πρέπει να συναντηθούμε επί ενός ζητήματος εθνικώς σπουδαιοτάτου”». Άρης και Περικλής μπήκαν στο χωριό και πήγαν στον τόπο του μυστικού ραντεβού.

Δεν τους πήρε πολύ να δώσουν τα χέρια.

Στο τραπέζι του σπιτιού του Δημήτρη Καραγιώργου κάθισαν ο Ζέρβας, ο Άρης, ο Περικλής (Γιώργος Χουλιάρας) και ο Γουντχάουζ. Ο Ζέρβας ήταν σε καλή διάθεση, άρχισε να περιγράφει τον σκοπό της συνάντησης. Ο Άρης σιωπηλός μετρούσε τους συνομιλητές του και κυρίως τον Άγγλο, ο ύπουλος ρόλος του οποίου θα αιματοκυλούσε τη χώρα σε λίγους μήνες.

–

«Αυτή είναι η επιχείρηση που πρέπει να φέρουμε εις πέρας, αδερφέ μου Άρη, αλλά, επειδή οι δικές μου δυνάμεις δεν επαρκούν, ζητάω και τη δική σου βοήθεια. Και σε παρακαλώ…». Η πρόταση του Ναπολέοντα Ζέρβα έμεινε μετέωρη. Ο Άρης Βελουχιώτης σηκώθηκε όρθιος, έφερε τα χέρια στη μέση του, άγγιξε το αγαπημένο του ξιφίδιο και μίλησε: «Συναγωνιστή στρατηγέ, δεν είναι ανάγκη να παρακαλάς ούτε να κουράζεσαι να μου εξηγείς. Είμαι έτοιμος να πάρω μέρος στην επιχείρηση και να διαθέσω όσες δυνάμεις χρειαστούν. Γι’ αυτό βγήκαμε στο βουνό, για να πολεμάμε, και όχι να γυρνάμε στα χωριά και να τρώμε τραχανά».

–

Ο Ζέρβας άπλωσε τα χέρια του, αγκάλιασε τον πρωτοκαπετάνιο και γύρισε το κεφάλι του στον Γουντχάουζ, ο οποίος γνώριζε όχι μόνο ελληνικά αλλά και αρχαία ελληνικά: «Άκουσες, Ευάγγελε (το συνθηματικό όνομα του Άγγλου), ο Άρης δέχεται να έρθει μαζί μας».

Ο φλεγματικός Άγγλος έκρυψε τα συναισθήματά του και απάντησε σπαστά: «Άρης, αυτό καλό πολύ». Στη συνέχεια, σαν να γνώριζε τι ακριβώς θα συμβεί στο μέλλον, αφού είχε μελετήσει καλά τον ρόλο που του είχε αναθέσει το «στέμμα της Κοινοπολιτείας», προσγείωσε τον Ζέρβα, που ήδη έκανε σχέδια για μελλοντικές συνεργασίες: «Είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για τέτοια. Ας μην ξεχνάς, αγαπητέ, ότι άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει…». Ο Άγγλος δεν τόλμησε να στρέψει τα μάτια του στον Άρη, που από την αρχή τον κοίταζε σοβαρός και αγέλαστος.

Χωριό Μαυρολιθάρι, μια εβδομάδα αργότερα

Οι μέρες περνούσαν βασανιστικά αργά. Χιόνιζε ασταμάτητα. Οι σαμποτέρ ήταν κλεισμένοι στη σπηλιά τους στη Στρώμη. Μόνο ο Γουντχάουζ συνέχιζε τις επαφές του με τις αντάρτικες ομάδες για να κανονιστούν οι τελευταίες λεπτομέρειες του χτυπήματος και για να εφαρμόσει τις διαταγές του «στέμματος». Να θέσει το ελληνικό αντάρτικο υπό την αγγλική σκέπη. Μόνον αυτός ο άτιμος Άρης του χαλούσε τα σχέδια και τον πάγωνε όποτε τον κοίταζε, αλλά θα τον έβαζε στη θέση του όταν θα ερχόταν η ώρα…

–

Ο Ναπολέων Ζέρβας κάθισε σιμά στο τζάκι του σπιτιού όπου διέμενε στο χωριό και έβγαλε ένα τσαλακωμένο τετράδιο από την πατατούκα του. Το ημερολόγιό του. Το κρύο ήταν αφόρητο μα δεν τον ενοχλούσε. Τον ένοιαζε που η δική του αντάρτικη ομάδα μπορεί να είχε καλύτερα όπλα και περισσότερους οικονομικούς πόρους από εκείνη του Άρη, αλλά υπολειπόταν σε μαχητικότητα και φυσικά σε άνδρες. Πώς θα δικαιολογούνταν στους Άγγλους που στηριζόντουσαν επάνω του; Έτριψε τη μύτη του μολυβιού του στο παντελόνι του και, υπό το φως των ξύλων που καιγόντουσαν, έγραψε: «Εις τας 20 Νοεμβρίου, εις το Μαυρολιθάρι, όρκισα επισήμως τους αντάρτες μου εις τον ΕΔΕΣ. Η τελετή έγινε εις ένα από τα καφενεία του χωριού. Η συνολική μου δύναμη ανήρχετο τώρα εις 50 άνδρας ακριβώς».

25 Νοεμβρίου 1944, αρχηγείο ανταρτών, Γοργοπόταμος. 21.30

Οι Άγγλοι σαμποτέρ, λίγες ώρες πριν από το τελικό χτύπημα, ήταν εξαιρετικά νευρικοί και ανήσυχοι. Τις στιγμές που έμεναν μόνοι τους οι Μάγιερς, Γουντχάουζ και Χάμσον κοίταζαν τους 150 ξυπόλητους ΕΛΑΣίτες με τον φτωχό οπλισμό και πίστευαν ότι το χτύπημα είναι καταδικασμένο σε αποτυχία. Από την άλλη κοίταζαν τους 50 άνδρες του Ζέρβα με τον σύγχρονο οπλισμό, αλλά δεν έβλεπαν στα μάτια τους εκείνο που θα ήθελαν να δουν.

«Παιδιά, δεν χρειάζεται να τα βάψουμε μαύρα. Εάν δεν πετύχει σήμερα το χτύπημα, θα υποχωρήσουμε και θα επιχειρήσουμε πάλι αύριο βράδυ. Δεν θα περιμένουν ότι θα επαναλάβουμε την ανατίναξη μέσα σε 24 ώρες» είπε ο Γουντχάουζ και οι Μάγιερς και Ζέρβας κούνησαν επιδοκιμαστικά το κεφάλι τους. Ο υπαρχηγός του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου δεν μίλησε καθόλου.

«Εξαιρετική ιδέα» έκανε να ψελλίσει ο στρατηγός, αλλά τον διέκοψε η βαριά φωνή του Άρη: «Ξεχάστε το. Εάν η σημερινή επίθεση αποτύχει, δεν θα υπάρχουν πια αντάρτες. Θα σκορπίσουν στους τέσσερις ανέμους». Ο Γουντχάουζ, σαν να δέχτηκε μια γροθιά από τη ρεαλιστική σκέψη του Άρη, συμφώνησε: «Άρης, αυτό πολύ καλό. Ο ρεαλισμός σου είναι εξαιρετικά πολύτιμος για όλους μας».

Στη συνέχεια ο Μάγιερς ανέλυσε στους αντάρτες το σχέδιο της ανατίναξης όπως το είχε σκεφτεί. Τελευταίος μίλησε ο Άρης, ο οποίος διατύπωσε τη «Διαταγή Επιχείρησης».

− «Νομίζω ότι πρέπει να ξεκινήσουμε σε μισή ώρα την επιχείρηση» είπε ο Ναπολέων Ζέρβας.

− «Διαφωνώ, Ναπολέοντα. Στις 11.00 θα έχουμε μεγαλύτερο πλεονέκτημα» απάντησε ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ και ο Μάγιερς συμφώνησε μαζί του.

Ο Άρης συνέχιζε να διαβάζει την διαταγή:

− «Το γενικό πρόσταγμα της επιχείρησης θα έχει ο συνταγματάρχης Ζέρβας»

Ξανά διακοπή.

− «Στρατηγός Άρη μου, στρατηγός αδελφέ μου, όχι συνταγματάρχης».

− «Συμπάθα με, Ναπολέοντα, έκανα λάθος». Οι Άγγλοι δαγκώθηκαν για να κρύψουν τα γέλια τους. Τα νεύρα όλων χαλάρωσαν.

–

Η διαταγή έκλεινε με το χρονικό περιθώριο εξουδετέρωσης των δυο φυλακίων: «Η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της 15 λεπτά για να θέσει εκτός μάχης τα φυλάκια. Ούτε λεπτό παραπάνω» είπε ο Άρης και ο Ζέρβας απόρησε: «Μόνο ένα τέταρτο;». Η ηγετική μορφή της ελληνικής αντίστασης δεν μάσησε τα λόγια της: «Μετά το τέταρτο αρχίζουμε να χάνουμε».

Όταν όλα ήταν έτοιμα πλέον να ξεκινήσουν, ο Άρης πήγε στους αντάρτες του και τους μίλησε γύρω από τις καμουφλαρισμένες φωτιές που είχαν ανάψει: «Η ανατίναξη είναι για το συμφέρον της χώρας και των συμμάχων. Ακόμη και εάν μείνουν ζωντανοί μόνο πέντε από εμάς και οι άλλοι σκοτωθούν, πρέπει να γίνει. Όποιος θέλει μπορεί αυτή τη στιγμή να βγει από τη γραμμή άφοβα. Τον αποδεσμεύω από τον όρκο του».

Κανένας αντάρτης δεν κουνήθηκε ούτε εκατοστό.

Η γέφυρα είχε δυο φυλάκια. Το βόρειο και το νότιο. Στο νότιο υπήρχε ιταλική φρουρά 80 ανδρών, που είχαν οχυρωθεί σε έναν λαβύρινθο από συρματοπλέγματα, ορύγματα από μπετόν και χαρακώματα που επικοινωνούσαν το ένα με το άλλο. Υπήρχαν και δύο πολυβολεία. Αυτή την πλευρά ανέλαβε να εξουδετερώσει ο ΕΛΑΣ. Με αρχηγό τον Κωστούλα, 60 ΕΛΑΣίτες χωρισμένοι σε 4 ομάδες των 15 ανδρών, μέσα στο σκοτάδι σα σκιές, σαν άυλα αερικά, πήραν τις προκαθορισμένες θέσεις τους κάτω από τη μύτη των φρουρών δίχως εκείνοι να τους αντιληφθούν. Αρχηγοί των ομάδων ήταν οι Καραλίβανος, Κεραυνός, Γκέκας και Νικηταράς. Περίμεναν να φτάσει 23.00 ακριβώς για να χτυπήσουν.

–

–

Το βόρειο φυλάκιο, το οποίο φρουρούσαν 30 Ιταλοί, δεν ήταν τόσο βαριά οχυρωμένο. Είχε όμως δυο δίδυμα αντιαεροπορικά στραμμένα στο έδαφος για επίγειους στόχους, που μπορούσαν να λιανίσουν τα πάντα. Εκεί πήραν θέσεις για να το εξουδετερώσουν 40 ΕΔΕΣίτες με επικεφαλής τον μόνιμο ανθυπολοχαγό Σωτήρη Παπαχρήστου. Ταυτόχρονα δυο ομάδες των 15 ανταρτών του ΕΛΑΣ θα έκοβαν τις ράγες και δεν θα επέτρεπαν να έρθουν σιδηροδρομικώς ενισχύσεις. Η κάθε ομάδα είχε μαζί της από έναν Άγγλο σαμποτέρ, ο οποίος, όταν θα ξεκινούσε η μάχη, θα υπονόμευε με εκρηκτικά τη σιδηροδρομική γραμμή. Ένα χιλιόμετρο βόρεια και ένα χιλιόμετρο νότια. Μια τρίτη ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ θα κατέστρεφε την ξύλινη οδική γέφυρα προκειμένου να κόψει το δρόμο στις όποιες ενισχύσεις θα έρχονταν από τη Λαμία. Το κυρίως έργο της υπονόμευσης και ανατίναξης της γέφυρας το ανέλαβαν Άγγλοι σαμποτέρ και μια χούφτα ΕΛΑΣίτες και ΕΔΕΣίτες αντάρτες που είχαν εκπαιδευτεί για αυτό. Ο Άρης κράτησε πίσω, για κάθε ενδεχόμενο, μια εφεδρεία 30 ΕΛΑΣιτών με αρχηγό τον Νικηφόρο. Μια ευφυής κίνηση, όπως θα αποδεικνυόταν.

–

Η ανατίναξη

Δεν είχαν περάσει έξι λεπτά μετά τις έντεκα όταν στην κοιλάδα του Γοργοπόταμου άρχισαν οι πυροβολισμοί. Στα δυο φυλάκια τα όπλα ξερνούσαν φωτιά. Στο νότιο φυλάκιο οι Ιταλοί αιφνιδιάζονται πλήρως. Μέσα στο σκοτάδι προσπαθούν να ανάψουν τους προβολείς για να δουν που κρύβεται ο εχθρός. Μάταια. Οι σφαίρες σφυρίζουν δαιμονισμένα δίπλα τους και τους καθηλώνουν. Μια – μια οι θέσεις τους πέφτουν στα χέρια των ανταρτών. Οι Ιταλοί παραδίδονται σε λίγα λεπτά.

Μόνο ένα μπετονένιο τετράγωνο κουβούκλιο μέσα σε αυτόν τον λαβύρινθο οχυρώσεων παραμένει ανέπαφο και θερίζει τα πάντα. Στη βάση του ανάμεσα στα πουρνάρια ο «Κεραυνός» πετάγεται και ορμάει ακάλυπτος. Σπάει με μια κλωτσιά την πόρτα και εισβάλλει. Δεν προλαβαίνει να τραβήξει τη σκανδάλη. Ένας υποκόπανος τον χτυπάει στο πρόσωπο. Τα δόντια του διαλύονται. Το στόμα του γίνεται μια ματωμένη άμορφη μάζα. Κλονίζεται, αλλά δεν πέφτει. Καταφέρνει να θερίσει όλους τους Ιταλούς.

–

Από το αρχηγείο βλέπουν την πρώτη φωτοβολίδα στα νότια, σημάδι ότι το φυλάκιο έπεσε. Στο βορινό όμως φυλάκιο δεν φαίνεται καμία φωτοβολίδα. Μόνον πυροβολισμοί. Τα λεπτά περνάνε επικίνδυνα. Σε λίγο φτάνει τρέχοντας ο ανθυπολοχαγός Σωτήρης Παπαχρήστου: «Αποτύχαμε. Δεν τους αιφνιδιάσαμε» ενημερώνει και οι Μάγιερς, Γουντχάουζ, Ζέρβας, Πυρομάγλου, πετάγονται. Χλωμιάζουν, τα χάνουν. Ο Άρης σηκώνεται ψύχραιμα και φωνάζει τον Νικηφόρο: «Μάχη δεν ήθελες; Πάρε την εφεδρεία και σε 20 λεπτά να έχεις τελειώσει. Αλλιώς να μη γυρίσετε. Περικλή, Πελοπίδα, Θάνο, και σεις μαζί του». Με τους ΕΛΑΣίτες πηγαίνει πάλι ο Παπαχρήστου, αλλά και ο Κομνηνός Πυρομάγλου.

–

Ο Βελουχιώτης, σίγουρος ότι η εφεδρεία θα τα καταφέρει, απευθύνεται στους Άγγλους δυναμιτιστές: «Πηγαίνετε να κάνετε τη δουλειά σας και μη δίνετε σημασία στις τουφεκιές. Μην περιμένετε τη φωτοβολίδα». Σε 17 λεπτά έπεσε και το βόρειο φυλάκιο. Δεν είχαν προλάβει να περάσουν τα 20 λεπτά όταν την κοιλάδα συγκλόνισαν δυο ισχυρότατες εκρήξεις που ακουστήκανε μέχρι τη Λαμία. Τα σίδερα από τις ράγες έλιωσαν, τα ξύλα διαλύθηκαν και η γέφυρα έγινε ένα υπέροχο βεγγαλικό στον σκοτεινό ουρανό…

–

Η λάσπη

*Χρόνια μετά, ο Γουντχάουζ παραδέχτηκε: «Άρης για εμάς δεν έπρεπε να υπάρχει πουθενά. Το BBC είχε εντολές να αναφέρει μόνο τον Ζέρβα».

*Οι μετεμφυλιακές κυβερνήσεις σε κάθε αναφορά τους στον Γοργοπόταμο μιλούσαν μόνο για τους άνδρες του ΕΔΕΣ, ο αριθμός των οποίων ξεπερνούσε κάθε φαντασία.

–

*Γουντχάουζ: «Ο Γοργοπόταμος χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν και χωρίς τον Άρη δεν θα πετύχαινε».

*Ο Μάγερς στο βιβλίο του «Report on SOE activities in Greece αναφέρει: «Ο ΕΛΑΣ πολέμησε πολύ καλύτερα από τους άνδρες του Ζέρβα. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης ο Άρης ήταν κατά πολύ ψυχραιμότερος».

–

*Το σχεδιάγραμμα της επίθεσης, το οποίο είχε ο Νικηφόρος στην τσέπη του και αποτύπωνε τις κινήσεις του Άρη, χρόνια μετά θα διδασκόταν στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.

–

*Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν εξαιρετικά το παιχνίδι της χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Το πρώτο που έπρεπε να γίνει ήταν να αποδομηθεί ο Άρης Βελουχιώτης. Έπρεπε να βρουν κάτι που θα τον μείωνε (όπως πίστευαν) στα μάτια του κόσμου. Δεν βρήκαν το παραμικρό. Οπότε αποφάσισαν να δημιουργήσουν. Τι πιο εύκολο από τη διασπορά φήμεων. Κινήθηκαν με γνώμονα την ομοφοβία. Έπρεπε ο Άρης να είναι ομοφυλόφιλος. Το έργο το ανέλαβε ο Ντένις Χάμσον. Στο βιβλίο του “Με τους Έλληνες στο Γοργοπόταμο” (σελ. 77-78) χτυπάει κάτω από τη ζώνη, και χωρίς καμία απόδειξη αναφέρει: Η πρώτη μου εντύπωση από τον Άρη…ήταν κάποιος που δεν σεβόταν ανθρώπους… ο πιο αδίστακτος άνδρας που γνώρισα, ο πιο σκληρός… Ήταν ένας πρώην Δάσκαλος που είχε καταδικασθή για Ομοφυλοφιλικά αδικήματα και εκπαιδευμένος στη Σχολή Κομμουνιστών της Μόσχας …εξακολουθούσε να είναι και Παιδεραστής…».

Φυσικά η αξιοπιστία των όσων γράφει ο Άγγλος λοχαγός είναι διάτρητη. Πρώτον ο Άρης δεν ήταν ποτέ δάσκαλος. Δεύτερον δεν είχε καταδικαστεί ποτέ για ομοφυλοφιλικά αδικήματα και τρίτον ουδέποτε είχε εκπαιδευτεί σε κάποια Σχολή Κομμουνιστών!!!

–

*Οι ακροδεξιοί, οι συνεργάτες των Ναζί και οι απόγονοι τους, έχουν κάνει σήμερα σημαία τους τις φράσεις αυτές του Άγγλου λοχαγού. Εξάλλου δεν έχουν και κάτι άλλο να αντιπαραβάλουν.

*Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και αργότερα, ΕΛΑΣίτες αντάρτες που πήραν μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας σύρθηκαν στα δικαστήρια από τους εθνικόφρονες με την κατηγορία της «φθοράς ξένης περιουσίας».

–