Τα Φλαμίνγκο Καλλονής Λέσβου – Το σήμα κατατεθέν των υγροτόπων της

Έξι είδη Φλαμίνγκο υπάρχουν στον κόσμο, το δικό μας είναι το μεγαλύτερο (Greater Flamingo στα Αγγλικά) και κατά κοινή ομολογία το σήμα κατατεθέν των υγροτόπων της Λέσβου- όχι τυχαία το νέο μας λογότυπο!

Ο Κόλπος Καλλονής θεωρείται μια από τις σημαντικές περιοχές στην Ελλάδα όπου τα Φλαμίνγκο μαζεύονται για να ξεχειμωνιάσουν. Έτσι το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στις μετρήσεις του ΚΠΕΝ στην Αλυκή Καλλονής καταγράφηκαν 1400 Φλαμίνγκο και άλλα σχεδόν 100 στην Αλυκή Πολυχνίτου. Ομάδες όμως βλέπουμε το χειμώνα σε πολλούς άλλους υγρότοπους: ποταμό Τσικνιά, έλος Παρακοίλων, Εννιά Καμάρες, υγρότοπο Μέσσων, έλος Νυφίδας και στα ρηχά της θάλασσας.

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες που ίσως δεν γνωρίζετε για το Φλαμίνγκο:
το μεγαλύτερο σε ηλικία στη φύση έφτασε τα 33 χρόνια ενώ σε αιχμαλωσία τα 44
αν και υπάρχει σε παραθαλάσσιες περιοχές η μεγαλύτερη σε υψόμετρο αποικία του είδους βρίσκεται στα 3150μ (στο Αφγανιστάν)
ωριμάζει και μπορεί να αναπαραχθεί από την ηλικία των 3 ετών (πιο συνηθισμένα 5-6 ετών)
τρώει ό,τι φιλτράρει από το νερό με το ειδικά προσαρμοσμένο ράμφος του
σε κάποιες περιοχές ταΐζει τους νεοσσούς του με μια ειδική ουσία (σαν γάλα) που παράγουν και οι δύο γονείς μέχρι ο νεοσσός να γίνει δύο μηνών
τα νεαρά είναι καφέ και όχι ροζ (βλέπε φωτ.)
κανένα από τα Φλαμίνγκο που βλέπουμε στην Ελλάδα δεν έχει γεννηθεί στη χώρα μας

ΚΠΕΝ Καλλονής – Kalloni Environmental Information Center

Τα τελευταία χρόνια η Λέσβος έχει αναδειχθεί σε υψηλής σημασίας κέντρο παρατήρησης πουλιών, που ελκύει επιστήμονες και επισκέπτες κυρίως από το εξωτερικό αλλά και όλους τους φυσιολάτρες. Οι εύκολα προσβάσιμες περιοχές είναι οι υδροβιότοποι της Αγίας Παρασκευής, του Ντιπίου – Λάρσου και της Σκάλας Καλλονής.

Έτσι δεν προκάλεσε σε κανένα εντύπωση το γεγονός της μεγάλης συμμετοχής και επιτυχίας του πρώτου διήμερου εξορμήσεων ορνιθοπαρατήρησης στις Αλυκές Καλλονής στο πλαίσιο των εορτασμών της Παγκόσμιας Ημέρας Μεταναστευτικών Πουλιών, παρά το γεγονός της πανδημίας.

Στη Λέσβο εμφανίζονται πουλιά από την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Τα πτηνά που συναντάμε είναι το φοινικόπτερο (φλαμίνγκο), που εντυπωσιάζει με τα ροζ φτερά του, ο μαυροπελαργός, η αβοκέτα, ο καλαμοκανάς, η καστανόχηνα, ο λευκοπελαργός, o θαλασσοκόρακας και πολλά άλλα.

Η περιοχή του Κόλπου Καλλονής, έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “Ειδικές Περιοχές Διατήρησης της Φύσης” του Δικτύου NATURA 2000.Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφτεί 134 είδη πουλιών. Τα 66 από αυτά είναι αποδημητικά , χωρίς να έχουν συμπεριληφθεί τα ειδικά είδη των γειτονικών οικοσυστημάτων.

H παρατήρηση των πτηνών αποτελεί μια δραστηριότητα αρκετών ατόμων, η οποία προβλέπεται να σημειώσει σημαντική αύξηση στο άμεσο μέλλον με την υποδομή, που πρόκειται να εγκατασταθεί στην περιοχή, μέσω υλοποίησης σχετικού προγράμματος (εγκατάσταση παρατηρητηρίων, σύσταση και λειτουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης, κ.λπ.).

Η συγκεκριμένη περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι κατάφυτη από πεύκα, ελαιόδεντρα, καλαμιώνες, μια μεγάλη ποικιλία από σπάνια είδη ορχιδέας, και αυτοφυή φυτά, που μαζί με τις εγκαταστάσεις των αλυκών προσφέρουν άφθονη τροφή και φυσικά καταφύγια σ΄ όλους τους έμβιους οργανισμούς, συμβάλλει στην διατήρηση της βιοποικιλότητας, ενώ πέρα της οικολογικής σημασίας έχει οικονομική και αισθητική βαρύνουσα αξία για την Λέσβo.

Ο Πολυχνίτος στην νοτιοανατολική πλευρά του Κόλπου Καλλονής αποτελεί επίσης έναν ιδιαίτερο υδροβιότοπο. Πάνω από 100 είδη πουλιών έχουν καταγραφεί στην περιοχή, από τα οποία άλλα είναι αποδημητικά και άλλα όχι.

Για τους βιολόγους και τους ερασιτέχνες παρατηρητές, αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο φυσικής ιστορίας. Ερπετά, αμφίβια και προπαντός θηλαστικά, βρίσκουν καταφύγιο εκεί. Χελώνες, αλεπούδες, σαύρες, νυχτερίδες κ.α. συμπληρώνουν το φυσικό αυτό τοπίο. Ξεχωρίζει ανάμεσα στα σπονδυλόζωα το ομορφότερο θηλαστικό του νησιού, ο σκίουρος “Sciurus Anomalus” (όχι ο κοινός), ο οποίος ζει και υπάρχει μόνο εδώ.

Η παρατήρηση είναι δυνατή καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, ιδιαίτερα όμως την άνοιξη που υπάρχει μεγαλύτερη προσέλευση πτηνών.

Η Λέσβος διαθέτει ένα πολύ ποικίλο πληθυσμό τόσο σε φυτά (750 είδη φυτών), όσο και σε ζώα. Πάνω από 120 είδη ορxιδέας, μερικά πολύ σπάνια, υπάρχουν στην Λέσβο όπως η comperianum Himantoglossum (comperia comperiana) και η Platanthera holmboei. Πολλοί επιστήμονες και φυσιοδίφες επίσης επισκεπτονται το νησί της Λέσβου για την παρατήρηση ερπετών, εντόμων, λουλουδιών και άλλων ειδών..

Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής

Η επαναλειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στέφθηκε με επιτυχία, καθώς το κοινό ανταποκρίθηκε και αγκάλιασε τις δράσεις και τις εκδηλώσεις που οργανώθηκαν αυτό το διάστημα, όπως αναφέρει το lesvosnews.

Τα μηνύματα από το πρώτο ήδη Σαββατοκύριακο ήταν ενθαρρυντικά με το Κέντρο να δέχεται περισσότερα αιτήματα για συμμετοχή από όσα ήταν δυνατόν να ικανοποιηθούν. Σε όλες τι δράσεις και εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν, τηρήθηκαν τα υγειονομικά πρωτόκολλα για την πανδημία Covid-19.

Κατά την διάρκεια του πρώτου μήνα λειτουργίας έλαβαν χώρα ποικίλες δράσεις και εκδηλώσεις στο πεδίο (ορνιθοπαρατήρηση σε υγροτόπους – δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης) αλλά και στον χώρο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής στη Σκάλα Καλλονής (ξενάγηση στον εκθεσιακό χώρο, προβολή ντοκιμαντέρ, εκπαιδευτικά προγράμματα όλων των ηλικιών).

Ειδικότερα με την ανακοίνωση της παραχώρησης του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου οργανώθηκαν:

Μετά την επιβολή των περιορισμών για την αποτροπή της εξάπλωσης του Covid-19 που εφαρμόστηκε πανελλαδικά, το ΚΠΕΝ ανέστειλε μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2020 τις εκδηλώσεις του με συμμετοχή κοινού και συνεχίζει τις δράσεις του στο διαδίκτυο μέσω των κοινωνικών δικτύων.

Παράλληλα ετοιμάζεται η νέα Ιστοσελίδα του ΚΠΕΝ καλλονής με ιδιαίτερη έμφαση στις δράσεις ορνιθο-παρατήρησης.