Συντάξεις: Νέες ανατροπές στον υπολογισμό για παράλληλη και διαδοχική ασφάλιση

Νέες αλλαγές στη διαδικασία υπολογισμού των συντάξεων, στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με διαδοχική, παράλληλη ασφάλιση και παράλληλη απασχόληση, δημοσιοποίησε ο ΕΦΚΑ.

Πρόκειται για διευκρινίσεις επί της εφαρμογής του συνδυασμού διατάξεων των άρθρων 36Α και 19 του ν. Κατρούγκαλου (4387/2016), αλλά και του ν. Βρούτση (4670/2020).

Σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες του ΕΦΚΑ, ο  τρόπος υπολογισμού της σύνταξης του άρθρου 36Α του ν.4387/2016 εφαρμόζεται για όλες τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από τις 13.05.2016 και εντεύθεν, καθώς και σε αιτήσεις συνταξιοδότησης βάσει των οποίων η καταβολή της σύνταξης αρχίζει μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου.

Ειδικότερα ως προς τη χορήγηση προσαύξησης, αυτή χορηγείται μόνο για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης, ο οποίος δεν έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεμελίωση του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης.

Επίσης, ως προς τη δυνατότητα επιλογής συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων πρώην ενταχθέντος φορέα για χρόνο παράλληλης απασχόλησης που έχει διανυθεί στον e-ΕΦΚΑ από 01.01.2017, διευκρινίζεται ότι τα χρονικά διαστήματα παράλληλης απασχόλησης μετά την 01.01.2017 για τα οποία έχουν καταβληθεί περισσότερες της μίας ασφαλιστικές εισφορές, θεωρούνται ενιαίος χρόνος ασφάλισης για κύρια σύνταξη.

Εάν ο ασφαλισμένος έχει διανύσει από 01.01.2017 χρόνο παράλληλης απασχόλησης στον e-ΕΦΚΑ, τότε, μπορεί κατ’ επιλογήν του να προσμετρήσει το χρόνο αυτό σε έναν από τους ενταχθέντες φορείς, προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

1α. Λήξη εργασιακού βίου με πολλαπλή απασχόληση εντός του e-ΕΦΚΑ

Έστω ιδιοκτήτης εμπορικής επιχείρησης ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ από το 01.01.1980 έως την 31.12.2016, ο οποίος εργάζεται παράλληλα ως ιδιωτικός υπάλληλος, ασφαλισμένος στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από την 01.01.2005 έως 31.12.2016. Από την 01.01.2017 έως 31.12.2020 συνεχίζει και τις δύο δραστηριότητες για τις οποίες καταβάλλει τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ. Ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα τόσο με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ όσο και με αυτές του πρώην ΟΑΕΕ.

Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, ο ασφαλισμένος διαθέτει:

Για το χρονικό διάστημα από 01.01.2005 έως 31.12.2016, παράλληλη ασφάλιση, εφόσον έχει ασφαλιστεί στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και στον πρώην ΟΑΕΕ. 11.

Για το χρονικό διάστημα από 01.01.2017 έως 31.12.2020, παράλληλη απασχόληση, λόγω πολλαπλής καταβολής εισφορών στον e-ΕΦΚΑ.

Τα 1 και 11 χρονικά διαστήματα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση κατά τον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης.

Σχηματικά, όπως αναφέρει το sofokleousin.gr, ο ασφαλιστικός βίος του ασφαλισμένου αποτυπώνεται ως εξής:

Οι δυνητικές επιλογές που παρουσιάζονται είναι οι ακόλουθες:

Επιλογή 1η. Θεμελίωση δύο αυτοτελών συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων Χωρίς χρήση διαδοχικής ασφάλισης

Ο ασφαλισμένος επιλέγει να θεωρήσει το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΙΚΑ- ΕΤΑΜ (παρ. 3 άρθρου 36Α).

– Εθνική Σύνταξη: 384 €.
– 1η Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης των 37 ετών ΟΑΕΕ (1980-2016) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών της μη μισθωτής απασχόλησης από το 2002 έως το 2016.
– 2η Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης 16 ετών, και συγκεκριμένα των 12 ετών του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (2005-2016), καθώς και των 4 ετών του e-ΕΦΚΑ (στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, 2017¬2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2005 έως το 2016 της μισθωτής απασχόλησης και τις συντάξιμες αποδοχές από το 2017 έως το 2020, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποδοχές της μη-μισθωτής απασχόλησης των ετών 2017 – 2020.

Επιλογή 2η. Συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του πρώην ΟΑΕΕ, χωρίς χρήση διαδοχικής ασφάλισης.

1. Ο ασφαλισμένος καταρχάς επιλέγει να θεωρήσει το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΟΑΕΕ (παρ. 3 άρθρου 36Α).

2. Ο ασφαλιστικός βίος που διαμορφώνεται δεν αποτελεί διαδοχική ασφάλιση.

3. Ως εκ τούτου δεν θα εφαρμοστεί το άρθρο 19 και ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του πρώην ΟΑΕΕ και θα λάβει:

– Εθνική σύνταξη: 384 €.

– Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης των 41 ετών, και συγκεκριμένα 37 ετών πρώην ΟΑΕΕ (1980-2016) και 4 ετών e-ΕΦΚΑ (μη μισθωτή απασχόληση, 2017-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2016 της μη μισθωτής απασχόλησης, και των συντάξιμων αποδοχών από το 2017 έως το 2020 στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποδοχές της μισθωτής απασχόλησης των ετών 2017 – 2020.

– Προσαύξηση της σύνταξης για τον παράλληλο με τον πρώην ΟΑΕΕ χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (2005-2016) που υπολογίζεται σε ποσοστό 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς επί των συντάξιμων αποδοχών του.

Επιλογή 3η. Συνταξιοδότηση με προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. με αξιοποίηση του μη παράλληλου χρόνου ασφάλισης με εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 19

1. Ο ασφαλισμένος καταρχάς επιλέγει να θεωρήσει το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (παρ. 3 άρθρου 36Α).

2. Ο ασφαλιστικός βίος που διαμορφώνεται αποτελεί διαδοχική ασφάλιση.

3. Πληροί τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 19 (1000-300 ημέρες ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) ως εκ τούτου ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και θα λάβει:

– Εθνική Σύνταξη: 384 €.

– Ανταποδοτική Σύνταξη που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης των 41 ετών, ήτοι 25 ετών ΟΑΕΕ (1980 -2004) και 12 ετών ΙΚΑ- ΕΤΑΜ (2005-2016) και 4 ετών e-ΕΦΚΑ (μισθωτή απασχόληση, 2017-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως 2004 της μη μισθωτής απασχόλησης, από το 2005 έως το 2016 της μισθωτής απασχόλησης και από το 2017 έως το 2020 συντάξιμες αποδοχές στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποδοχές της μη- μισθωτής απασχόλησης των ετών 2017 – 2020.

– Προσαύξηση της σύνταξης για τον παράλληλο με το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ, δηλαδή για τα έτη 2005-2016, που υπολογίζεται σε ποσοστό 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς επί των συντάξιμων αποδοχών του.

1β. Λήξη εργασιακού βίου με μία μόνο απασχόληση εντός του e-ΕΦΚΑ

Έστω μηχανικός ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ από την 01.01.1980 έως την 31.12.2016, ο οποίος διορίζεται στο Δημόσιο και υπάγεται στην ασφάλιση του ΔΗΜΟΣΙΟΥ από την 01.01.1990 έως την 31.12.2016. Από την 01.01.2017 έως 31.12.2020 συνεχίζει την ασφάλιση του μόνο στο ΔΗΜΟΣΙΟ, καταβάλλοντας τις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές στον e-ΕΦΚΑ.

Συνεπώς, βάσει των ανωτέρω, ο ασφαλισμένος διαθέτει:

i. Για το χρονικό διάστημα από 01.01.1980 έως 31.12.1989, μία ασφάλιση λόγω ιδιότητας, στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ.

ii. Για το χρονικό διάστημα από 01.01.1990 έως 31.12.2016, παράλληλη ασφάλιση, εφόσον έχει ασφαλιστεί στο πρώην ΔΗΜΟΣΙΟ και στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ.

iii. Για το χρονικό διάστημα από 01.01.2017 έως 31.12.2020, μία ασφάλιση στο ΔΗΜΟΣΙΟ, λόγω διακοπής της ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ την 31.12.2016.

Σημειώνεται ότι στα χρονικά διαστήματα i και ii μπορούν να έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.

Να σημειωθεί εισαγωγικά πως ο ασφαλισμένος του εν λόγω παραδείγματος δεν μπορεί εκ του νόμου (παρ. 2-4 του άρθρου 36Α) να συνταξιοδοτηθεί μόνο με τις διατάξεις του πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ, αποποιούμενος το χρόνο του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ, δεδομένου ότι ο χρόνος ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ μετά την 01.01.2017 ως δημόσιος υπάλληλος είναι ενιαίος χρόνος ασφάλισης.

Ως εκ τούτου, οι δυνητικές επιλογές που παρουσιάζονται είναι οι ακόλουθες:

Επιλογή 1η. Θεμελίωση δύο αυτοτελών συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, χωρίς χρήση διαδοχικής ασφάλισης

1. Ο ασφαλισμένος καταρχάς υποχρεωτικά θεωρεί το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΔΗΜΟΣΙΟ.

2. Ο ασφαλιστικός βίος που διαμορφώνεται αν και αποτελεί διαδοχική ασφάλιση δεν επιλέγεται από τον ασφαλισμένο επειδή έχει δύο θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Θα λάβει:

– Εθνική Σύνταξη: 384 €.
– 1η Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης των 37 ετών ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ (1980-2016) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2016.
– 2η Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης 31 ετών, και συγκεκριμένα των 27 ετών του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ (1990-2016), καθώς και των 4 ετών του e-ΕΦΚΑ (ως δημόσιος υπάλληλος, 2017-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2020.

Επιλογή 2η. Συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ χωρίς συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί μέχρι 31.12.2016 στο πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ

Χωρίς χρήση διαδοχικής ασφάλισης

1. Ο ασφαλισμένος υποχρεωτικά θεωρεί το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΔΗΜΟΣΙΟ.

2. Μπορεί να επιλέξει να μην συνυπολογίσει το χρόνο ασφάλισης του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ καθώς πρόκειται για ασφάλιση αποκλειστικά μέχρι την 31.12.2016 και οι χρόνοι ασφάλισης είναι διακριτοί και αυτοτελείς χρόνοι ασφάλισης (παρ. 1 άρθρο 36 Α).

Θα λάβει:

– Εθνική σύνταξη: 384 €.
– Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης 31 ετών, και συγκεκριμένα των 27 ετών του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ (1990-2016) και των 4 ετών του e-ΕΦΚΑ (ως δημόσιος υπάλληλος, 2017-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2020.

Υπογραμμίζεται ότι ο χρόνος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, δεν αξιοποιείται, δεδομένου ότι εκ του νόμου δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση του κάθε Φορέα (παρ. 3. του αρ. 19 του ν. 4387/2016). Επομένως, δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο των ετών 1990-2016 για λήψη προσαύξησης, χωρίς χρήση και του διαστήματος 1980-1989. Επίσης, δεν είναι δυνατή η χρήση του διαστήματος 1980-1989 για θεμελίωση, και μη χρήση του παράλληλου διαστήματος 1990 -2016 για λήψη προσαύξησης.

Η επιλογή αυτή προφανώς είναι εφικτή ωστόσο μη συμφέρουσα για τον ασφαλισμένο, ως εκ τούτου τον ασφαλισμένο συμφέρει να επιλέξει την παρακάτω επιλογή 3.

Επιλογή 3η. Συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ, με χρήση των διατάξεων της διαδοχικής και της παράλληλης ασφάλισης

1. Ο ασφαλισμένος υποχρεωτικά θεωρεί το χρόνο του e-ΕΦΚΑ ως διανυθέντα στο πρώην ΔΗΜΟΣΙΟ.

2. Ο ασφαλιστικός βίος που διαμορφώνεται αποτελεί διαδοχική ασφάλιση και επιλέγεται.

3. Πληροί τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 19 (1000-300 ημέρες ασφάλισης στο πρώην Δημόσιο) ως εκ τούτου ο ασφαλισμένος θα συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του ΔΗΜΟΣΙΟΥ και θα λάβει:

– Εθνική σύνταξη: 384 €.

– Ανταποδοτική Σύνταξη, που προκύπτει από τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο χρόνο ασφάλισης 41 ετών, και συγκεκριμένα των 10 ετών του πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ (1980-1989), των 27 ετών του πρώην ΔΗΜΟΣΙΟΥ (1990-2016), καθώς και των 4 ετών του e-ΕΦΚΑ (ως δημόσιος υπάλληλος, 2017-2020) επί του μέσου όρου των συνταξίμων αποδοχών από το 2002 έως το 2020.

– Προσαύξηση της σύνταξης για τον παράλληλο με το πρώην ΔΗΜΟΣΙΟ χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ (1990-2016) που υπολογίζεται σε ποσοστό 0,075% για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς επί των συντάξιμων αποδοχών του.

Ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει,πως, όλα τα ανωτέρω παραδείγματα ισχύουν για όλους τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς, τομείς, κλάδους, λογαριασμούς. Τονίζεται ότι διαδοχικά ασφαλισμένοι που έχουν και παράλληλο χρόνο ασφάλισης είτε λόγω ίδιας απασχόλησης έως 31.12.2016 (π.χ. ΤΣΜΕΔΕ – Δημόσιο ή ΤΣΑΥ- Δημόσιο ή ΤΑΝ – Δημόσιο), είτε λόγω διαφορετικής απασχόλησης (π.χ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ – ΟΑΕΕ) μπορούν να κάνουν χρήση των ανωτέρω επιλογών με τους ίδιους όρους.

Τέλος σημειώνει ότι, τα ανωτέρω ισχύουν και για τους φορείς, τομείς, κλάδους, λογαριασμούς που έχουν ενταχθεί στο πρώην ΕΤΕΑΕΠ (ήδη Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης e-ΕΦΚΑ).