“Χειραψίας… ρωγμή! – Χειραψίας εγκώμιον” γράφει η Σοφία Παυλίδου
«Ό,τι κρατάω με την αφή με τρέφει…» Οδυσσέας Ελύτης
Σοφία Παυλίδου
Η δύναμη της συνήθειας που άντεξε στο χρόνο… Ξεκίνησε από τους ανθρώπους των σπηλαίων ως χειρονομία ειρήνης αλλά και ελαφρώς ως ένδειξη … καχυποψίας. Αλήθεια είναι πως η καταγωγή της συναντάται σ’ όλο τον αρχαίο κόσμο. Απεικονίστηκε σε αγγεία, πέτρινες πλάκες, σκηνές γάμων που δείχνουν συμφωνίες με θεούς, νεαρούς πολεμιστές που φεύγουν για τον πόλεμο και τους πρόσφατα νεκρούς που φτάνουν στην επόμενη ζωή.
Στη λογοτεχνία τη βρίσκεις στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια ως έκφραση εμπιστοσύνης. Αυτή η ενστικτώδης κίνηση σηματοδοτεί τη φιλία, τον έρωτα, το ξεκίνημα μιας νέας γνωριμίας. Οριστικοποιεί μια επιχειρηματική συναλλαγή, υποδεικνύει μια θρησκευτική αφοσίωση. Στον αθλητισμό, η χειραψία μεταξύ αντιπάλων είναι δηλωτική του πνεύματος του «ευ αγωνίζεσθαι». Μια δεσμευτική σωματική επαφή ανάμεσα σε δύο ανθρώπους.
Σήμερα μάλιστα, επιστημονικές μελέτες καταδεικνύουν τη δύναμη της χειραψίας στο σφίξιμο του χεριού ενός ασθενούς με καρκίνο του πνεύμονα. Η δύναμη της λαβής του χεριού είναι ένας αντικειμενικός, φθηνός και εύκολος τρόπος να προβλεφθεί η βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του α’ σταδίου στον πνεύμονα.
Έτσι θαρρώ τη χειραψία, κάτι σαν μισοχτισμένη ελπίδα, σαν να λέει πως δίνεις το χέρι στη δικαιοσύνη. Σαν δύο παλάμες που συναντιούνται, παλάμες φλογερές στην αντηλιά κι ο κόσμος « να ξαναγεννιέται όμορφος από την αρχή, στα μέτρα της καρδιάς». Μα αν με τις παλάμες αυτές χαϊδεύεις τα ηλιοτρόπια, δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα. Σαν ζεσταίνεις τις παλάμες σου στην αγκαλιά σου, θαρρείς πως ένα φως απέραντο σε πάει από την άκρη τ’ ουρανού ως το βάθος της καρδιάς. Δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα.
Είναι μια κοινή αίσθηση. Είναι η αίσθηση των ίδιων των αισθητών που διαδραματίζουν έναν ξεχωριστό, μα και ταυτόχρονα ενωτικό ρόλο. Μια διαδικασία αλληλεπίδρασης, κάτι σαν μελωδία, που όμως ποτέ δεν έχει τους ίδιους ήχους και χρώματα, γιατί κάθε φορά αγγίζει και διαφορετικές χορδές της ψυχής σου, ανεκπλήρωτες ανάγκες της ψυχής.
Σαν τώρα θυμάμαι την τελευταία μου χειραψία. «Τελευταία χειραψία», ποιος να το πίστευε. Σαν επικήδειος, σαν ένα χέρι με μιας να κόβει τα ολόκληρα όνειρα. Σαν συνάντηση στο τελευταίο ανείπωτο ευχαριστώ.
Μια χειραψία, τι να προφτάσει να συλλαβίσει. Κι όμως οι δυο παλάμες είχαν καιρό να τα πουν. Διστακτικό το άγγιγμα στην αρχή, μετά με αγάπη και πόνο…Ίσως έτσι να ξεδιπλώνονται τα πάθη. Όχι! Δεν θέλω να χαθούμε. Πληγές ανοιχτές που κλείνουν με τ’ αγγίγματα. Το ξέρεις και πριν την απομάκρυνση. Ένα μικρό «αχ» για αντάμωση. Ένα «επανιδείν» με προσμονή και ελπίδα. «Α, ζωή, μια χειραψία με το άπειρο, πριν χαθείς για πάντα». Χειραψία, χρώμα σού δίνω, εμπιστοσύνη, σεβασμό, ισότητα, δύναμη, συμφωνία, αυτοπεποίθηση. Χειραψία, σιωπηλή παρέλαση των λέξεων. Χειραψία, πραγματικός κάτοχος του μυστικού, της γοητείας της αίσθησης.
Σκληρός ο φετινός Απρίλης. Άτεγκτοι και στην έξοδο των συνηθειών προσηλωμένοι. «Κατά πού θ’ απλώσουμε τα χέρια μας τώρα που δε μας λογαριάζει πια ο καιρός…» Είναι κάτι που δεν θέλω να χάσω: αίσθημα, συναίσθημα, αφή, έννοια, αίσθηση. Ταξιδεύω πίσω στο χρόνο, δίχως όρια και αποκλεισμούς σκέψεων. 
Θύμησες και στιγμές που τότε δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πόσο μοναδικές είναι και επανέρχονται στο παρόν, για να τις αξιολογήσουμε ξανά. Είναι τα λόγια άσπρα κι ανείπωτα. Θα την φέρουμε την Ευρυδίκη πάλι στο φως, «στο φως, στο φως». Θα φανούν οι δρόμοι πιο στενοί, μα πιο ίσιοι απ’ ό,τι φανταζόμασταν. Κι οι λόφοι ένα γύρω κι οι χαρταετοί ξυστά θα περνούν από δίπλα μας.
Τότε, που θα ακούσεις πάλι να σου τραγουδώ τις νύχτες πάνω στο ξυλόφωνο. Δε θα σου δώσω το χέρι μα… μέρα τη μέρα ζω, πού ξέρεις αύριο τι ξημερώνει;
(Φοβάμαι μόνο τις αβρότητες των πολιτικών. Δεν ξέρεις ποτέ πώς σου δίνουν το χέρι. Τις περισσότερες φορές στο σφίγγουν τόσο που δεν μπορείς να βρεις ούτε τις ανάσες σου.)
Αλλά καθώς βραδιάζει
ένα φλάουτο κάπου ή ένα άστρο συνηγορεί
για όλη την ανθρωπότητα…
Τάσος Λειβαδίτης
…………………………………
Η Σοφία Παυλίδου είναι εκπαιδευτικός
