“Λεωφορείον ο Πόθος: είμαστε οι επιθυμίες και τα πάθη μας” γράφει η Δέσποινα Παπαγιαννούλη
Δέσποινα Παπαγιαννούλη
Στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα της Αντωνιάδειου Στέγης της πόλης μας παρακολουθήσαμε χθες, 16/11/2019 την παράσταση «Λεωφορείον ο πόθος» του μεγάλου τεχνίτη του σύγχρονου θεάτρου του ποιητικού λόγου και της χειρουργικής αποκρυπτογράφησης της βασανισμένης ανθρώπινης ψυχής , Τενεσί Ουίλλιαμς.
Είναι τόσο μοναδική η εμπειρία του να είσαι θεατής μπροστά στην αναπαράσταση τόσο σπουδαίων κειμένων της σύγχρονης, παγκόσμιας δραματουργίας. Αυτή η συνύπαρξη τόσων ανθρώπων τόσο κοντά – τόσο μακριά, όπου ο καθένας ακούει την ανάσα του Άλλου και όπου συγκεράζονται διαφορετικές προσεγγίσεις μέσα από διαφορετικές διαδρομές που οδηγούν στο ίδιο θέμα, είναι μεγαλείο.
Είχαμε, λοιπόν, την τύχη να βρεθούμε θεατές μπροστά σε μία ακόμη «καθαρή» πρόταση του σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Αποστολίδη και της ομάδας ενηλίκων Έκφραση Α΄ σε συνεργασία με το Συμβουλευτικό Κέντρο Υποστήριξης Γυναικών Δήμου Βέροιας και το Σύλλογο Κοινωνικής Παρέμβασης «Έρασμος».
Μια πρόταση χωρίς σκηνοθετικές φιοριτούρες όπου το σκηνικό μιας φτωχικής κάμαρας σε κάποιο προάστειο της Ν. Ορλεάνης, μέσα από τη νωχελική, τοπική τζαζ μουσική που μας υποδέχεται και ηχεί στο αυτί μας, σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, μας υποβάλλει στη θλίψη. Μια δημιουργική θλίψη όπου με όχημα την παρουσία της καθηγήτριας Αγγλικών, Μπλανς Ντυμπουά, μιας υπερευαίσθητης και ξεπεσμένης αστής, μιας ευαίσθητης γυναίκας που κουβαλάει την τραγωδία ενός πρώτου γάμου και ενός μεγάλου έρωτα με τον Άλαν που τελικά αποδεικνύεται ομοφιλόφιλος, μας περνάει, ανεπαίσθητα, από αυτή τη ζωή, στην άλλη. Στη ζωή που υπάρχει μέσα μας, στον οικουμενικό χωροχρόνο των πόθων και των παθών μας.
Η Μπλανς, σαν τη πριγκίπισσα του παραμυθιού που αρνείται, πεισματικά, να δεχθεί την τραγωδία που την ένιωσε τόσο νέα, φτιάχνει ένα δικό της ψεύτικο κόσμο όπου ενδίδει σε απαγορευμένες ερωτικές περιπέτειες χλευάζοντας μέσα από ένα ξέφρενο παιχνίδι την ίδια τη ζωή που την πρόδωσε και φυλάγοντας, επίμονα, μέσα στον εσωτερικό της κόσμο τη μαγεία. Έναν κόσμο που απλώνεται μπροστά μας και που αναρωτιόμαστε αν τελικά είναι το ψέμα ή η αλήθεια μας. Αυτόν θέλει να αναδείξει ο Αποστολίδης επενδύοντας στους υπέροχους, ποιητικούς διαλόγους του κειμένου του Ουίλλιαμς αλλά και στη γραφή που διαγράφουν τα σώματα των πρωταγωνιστών πάνω στη σκηνή.
Η Μπλανς μια εύθραυστη γυναίκα εκτεθειμένη στον καιρό των σκληροτράχηλων αρσενικών του χρήματος και του ωμού πάθους, όπως ο άνδρας της υποταγμένης αδελφής της Στέλλας, ο Πολωνός μετανάστης, εργάτης Στάνλεϊ Κοβάλσκι, καταρρέει σαν τον μπωντλερικό ποιητή σε χαλεπούς καιρούς που, διαρκώς, του τσακίζουν τα φτερά και δε μπορεί να πετάξει. Όσο για το Μιτς, την τελευταία ευκαιρία της Μπλανς να εμπιστευθεί έναν αρσενικό που θα την περιβάλλει με την αγάπη του, θα ξεκουραστεί στον ώμο του και θα τη δεχθεί όπως είναι, την προδίδει και αυτός με το στείρο συντηρητισμό και την κυριαρχία της μητρικής εντολής για μία «καθωσπρέπει» σύντροφο.
Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί και στις δύο διανομές, εξαιρετικοί. Στο ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά, η Ελισάβετ Πιπερίδου και η Εύη Μαρκοπούλου, υποστηρίζουν με απίθανη ζέση το ρόλο της ξεπεσμένης αστής πίσω από τη βιτρίνα της συγκρατημένης ευγένειας και των συγκαλυμμένων συναισθημάτων που την αφήνουν, με νόημα, να θρυμματίζεται λίγο-λίγο, αποκαλύπτοντας τα ευαίσθητα νεύρα της ηρωίδας, κάθε φορά που κάποιος έντονος ήχος διαπερνά την κάμαρη.
Στο ρόλο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι, ο Θέμης Καλούδης, πείθει απόλυτα και τον πιο κακόβουλο θεατή για το σκληροτράχηλό του χαρακτήρα που χτίζεται μέσα από την καταπίεση του Πολωνού μετανάστη που παλεύει για την επιβίωση και την αποδοχή μέσα στο πιο απάνθρωπο άνδρο του σύγχρονου καπιταλισμού.
Στο ρόλο της Στέλλας,η Όλγα Παπαδοπούλου και η Βίκυ Κουκάρα, υποδύονται πιστά τη χειραγωγημένη-υποταγμένησύζυγο που αγωνίζεται να επιβιώσει μέσα από το πάθος για τον άνδρα της αλλά και μέσα από το φόβο του συζύγου-αφέντη, Στάνλεϊ.
Ο Μιτς, Λευτέρης Κορυφίδης, αρθρώνει δυνατά και πειστικά τη μετάλλαξη του έρωτά του για τη Μπλανς σε αποστροφή και απόρριψη.
Όσο για το Νέο, Γιώργο Κατσίκα και Γιάννη Καραβασίλη, που εμφανίζεται σαν το σύμβολο της προδωμένης, νεανικής επιθυμίας της Μπλανς, τη Γειτόνισσα Ευνίκη, Μαίρη Μεγγιάνη, το Γιατρό, Δημήτρη Τσιμογιάννη και Χρήστο Καραβασίλη, τη Νοσοκόμα όπως και τους Φίλους του Στάνλεϊ, Γαβριήλ Μιχαηλίδη και Αλέξανδρο Μανούδη, όλοι συνθέτουν το παζλ του εξωτερικού κόσμου όπου με αφορμή την παρουσία της Μπλανς αιμορραγεί αυτός ο άλλος κόσμος, αυτή η δεύτερη ζωή που είναι κρυμμένη μέσα μας και αντανακλά την αλήθεια των ηρώων του έργου.
Εξαιρετικοί και όλοι οι υπόλοιποι συντελεστές, όπως ο Πασχάλης Γαβριηλίδης και ο Γιώργος Βέγκος στη σκηνογραφία και στα σκηνικά, στην υπέροχη μουσική ο Αλέξανδρος Ιωσηφίδης και ο Λάζαρος Μπίντσης, στην Ηχοληψία ο Αλέξανδρος Καροτσέρης, στους φωτισμούς, που κατά τη γνώμη είναι καταλυτικοί σε μία παράσταση, ο Γιώργος Βέγκος και ο Κων/νος Αποστολίδης. Τέλος στις φωτογραφίες ο αγαπημένος, πολυτάλαντος μαθητής μου, Τάσος Θώμογλου.
Με την άψογη συμβολή όλων των παραπάνω συντελεστών της κοινωνίας του θεάτρου(δε με εκφράζει ό όρος ερασιτεχνικό θέατρο μια και το θέατρο είναι ένα , εφόσον είναι καλό) δημιουργείται ένα σύμπαν ισχυρών συγκρούσεων του αρσενικού με το θηλυκό , των επιθυμιών με τα πάθη που μας ορίζουν και μας προσδιορίζουν. Στο εδώ και τώρα της θεατρικής παράστασης ο σκηνοθέτης στήνει ένα σκηνικό από ελλείμματα αγάπης, με φόντο την οικογένεια, το χώρο και το χρόνο της σύγχρονης τραγωδίας του ανθρώπου. Η παρουσία του θανάτου μας ακολουθεί σε κάθε βήμα και η σκηνική του παρουσία υπογραμμίζεται με τα γράμματα του Alan, νεκρού συζύγου της Μπλανς. Η πραγματική ελπίδα αναδύεται μέσα από τη Γυναίκα-Μητέρα με το κλάμα του νεογέννητου παιδιού της Στέλλας αλλά και με την «καλοσύνη των ξένων», τα σκληρά μα αληθινά λόγια της Μπλανς που απευθύνει στο γιατρό, το μόνο που με ευγένεια της απλώνει το χέρι για να την οδηγήσει μακριά από την αδελφή της, στο Ψυχιατρείο.
Ο μεγάλος και πολύτροπος στην προσέγγισή του Τενεσί Ουίλλιαμς, στο τέλος, φαίνεται να στέκει πάνω από το ρέκβιεμ αυτού του απάνθρωπου κόσμου που ο ίδιος μας πετάει κατά πρόσωπο . Μετά την κατάρρευση της Μπλανς, που φαίνεται να ενσαρκώνει το αβατάρ του συγγραφέα, ο μεγάλος αμερικανός δραματουργός ανοίγει δρόμους για τη σύνθεση μιας πανανθρώπινης ουτοπίας που ξεκινάει με τη γέννηση ενός νέου κόσμου, με ευαισθησίες, τρυφερότητα, ευγένεια, πολιτισμό και καλοσύνη που επαγγέλεται τη χαρά της ζωής που όλοι χάσαμε.
Φωτογραφίες: faretra.info
