Το κείμενο που ακολουθεί με τίτλο “Εκπαίδευση και Φιλοζωία” αποτέλεσε ομιλία της εκπαιδευτικού Δέσποινας Παπαγιαννούλη στη σημερινή εκδήλωση της Κίνησης Πολιτών Βέροιας για τα ζώα, “Ακρόπολη”, σχετικά με την κακοποίηση και θανάτωση αθώων ζώων, τους τρόπους προστασίας τους, αλλά και την ενδυνάμωση της αγάπης γι αυτά.
far
Φίλες και φίλοι, είμαστε ευτυχείς γιατί είναι η πρώτη φορά όπου υπάρχει μία κινητοποίηση στην πόλη μας που την οργάνωσαν ευαισθητοποιημένοι πολίτες. Όλοι όσοι εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους για τις συνεχιζόμενες κακοποιήσεις αθώων ζώων που διαρκώς αυξάνονται και για την παράνομη και την πλέον απάνθρωπη θανάτωσή τους με τη μέθοδο δηλητηρίασης, τη φόλα.
Όλους εμάς μας έφερε εδώ η ειλικρινής αγάπη για τη ζωή και επομένως, η αγάπη τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τα ζώα. Γιατί, πολύ απλά, η ισορροπημένη σχέση αυτών των δύο εξασφαλίζει μια πολιτισμένη και ανθρώπινη καθημερινότητα, τόσο σε μας και στα παιδιά μας όσο και στα ταλαίπωρα τα ζώα.
Είμαστε εδώ, εκφράζοντας την ξεκάθαρη θέση των μάχιμων εκπαιδευτικών. Είμαστε εδώ, για να εντάξουμε το ρόλο της εκπαίδευσης στη γενικότερη εικόνα μιας κοινωνίας, όπως η ελληνική, που έχει τεράστια κενά φιλοζωίας. Μιας αξίας που ορίζει τη στάση ζωής του φυσιολογικού ανθρώπου. Θα αναφερθούμε ενημερωτικά σε μια σοβαρή γκάμα επιλογών για την καλλιέργεια της φιλοζωίας και στα πολύτιμα οφέλη της για την κοινωνία μας.
Αρχικά, κάνουμε αναφορά στη μεγάλη εκστρατεία ευαισθητοποίησης για τη φιλοζωία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την υγεία των ζώων. Ένας οργανισμός κράτος μέλος του οποίου είναι και η χώρα μας και που έχει ξεκινήσει εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού στη Βαλκανική Χερσόνησο σε μία προσπάθεια να συμβάλει στον έλεγχο του πληθυσμού αδέσποτων σκύλων στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτής της εκστρατείας υπάρχει πακέτο με υλικό ευαισθητοποίησης που απευθύνεται στα ενδιαφερόμενα μέρη κάθε κράτους, δηλ. σε υπουργεία, τοπικές αρχές, σχολεία, καταστήματα πώλησης κατοικίδιων ζώων, μέσα μαζικής ενημέρωσης, φιλοζωικά σωματεία. Το υλικό έχει μεταφραστεί σε όλες τις γλώσσες των βαλκανικών χωρών.
Ειδικότερα για τη χώρα μας, η βασική αιτία αύξησης του πληθυσμού των αδέσποτων είναι η οικονομική κρίση αλλά σημαντικότερη αιτία είναι η κρίση αξιών και όχι η έλλειψη χρημάτων. Τα περιστατικά κακοποίησης ζώων απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και μέριμνα όταν γίνονται από παιδιά, καθώς όλο και περισσότερα στοιχεία συνδέουν την παιδική βία απέναντι στα ζώα, με προβλήματα στη ζωή του παιδιού και μάλιστα θεωρούνται προειδοποίηση μελλοντικών βίαιων πράξεων ενάντια σε ανθρώπους.
Με δεδομένο το κενό που υπάρχει όσον αφορά την προώθηση της φιλοζωικής κουλτούρας στους μαθητές και, ιδιαίτερα, στις οικογένειές τους, υπάρχει το Δίκτυο Τέχνης και Δράσης, «Οι άνθρωποι με τα μπαλόνια», που προτείνει στα σχολεία να αναλάβουν δράση με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ομάδα Δράσης Μαθητών για την προστασία των ζώων».
Στόχος του Δικτύου Τέχνης και Δράσης είναι το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα να υπερβεί το στάδιο της απλής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης και να δημιουργηθεί ένα ενεργό δίκτυο συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη της σχολικής και της τοπικής κοινότητας, όπως εκπαιδευτικούς, μαθητές, πολίτες, εθελοντές, που θα αναλάβει δράσεις για την προστασία των ζώων που σχετίζονται με την εφαρμογή του Νόμου 40/39/2012, όπως, προστασία των αδέσποτων, δίκτυο υιοθεσιών, μείωση εγκαταλείψεων κα.
Όλοι γνωρίζουμε, φίλες και φίλοι, ότι τα παιδιά είναι αυτά που θα παραλάβουν αύριο τη σκυτάλη της πορείας της κοινωνίας και θα δημιουργήσουν τον αυριανό κόσμο. Η ποιότητα της κοινωνίας λοιπόν εξαρτάται από την ευαισθητοποίηση των σημερινών παιδιών, διότι χωρίς ανώτερους ανθρώπους δε δημιουργούνται ανώτερες κοινωνίες.
Τι πιο προσιτό στα παιδιά από τα ζώα; Αυτό το αυτονόητο εγχείρημα της καλλιέργειας φιλοζωϊκής Παιδείας στην Εκπαίδευση μπορούμε να το περάσουμε στα παιδιά μας με πολλούς τρόπους, όπως η προβολή ταινιών στα σχολεία και η συζήτηση με τους μαθητές, οι επισκέψεις και η ξενάγηση στο καταφύγιο του εκάστοτε Δήμου – κάτι που ξεκίνησε να εφαρμόζεται με εξαιρετικά αποτελέσματα – η συμμετοχή σε δημιουργία σποτ από τους εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με τους υπεύθυνους φορείς και τα φιλοζωϊκά σωματεία για τα ζώα. Έτσι διδάσκουμε στα παιδιά την ενσυναίσθηση, το να μπούμε δηλ., όσο γίνεται, στη θέση του ζώου και, επομένως, και του συνανθρώπου μας.
Ουσιαστικά επιδιώκουμε: το παιδί να αναγνωρίσει και να εκφράσει συναισθήματα, να κατανοήσει ότι πονάει, διψάει, πεινάει, κρυώνει.
Όταν το μάθουμε να σκέφτεται μ’έναν τρόπο κοινωνικά αποδεκτό, δε θα κακοποιεί τα ζώα, όπως δε θα κακοποιεί το φίλο, το συμμαθητή του, τον/την σύντροφό του, το παιδί του αργότερα! Έτσι φτιάχνουμε υγιείς κοινωνίες.
Εκπονώντας ο εκπαιδευτικός ένα πρόγραμμα φιλοζωίας, οι μαθητές του αποκτούν γνώσεις, σέβονται το περιβάλλον και κάθε τι έμψυχο και γίνονται υπεύθυνοι άνθρωποι, μια και είναι τόσο απαξιωμένη η αξία της υπευθυνότητας σ’αυτό τον τόπο.
Οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε να μαθαίνουμε στους μαθητές μας ότι ο πιο δυνατός δεν καταπατά, ποτέ, τον πιο αδύναμο, όπως αυτό πρέπει να ισχύει και στη μικρή κοινωνία της σχολικής τάξης.
Γενικότερα, η υγιής στάση ζωής του εκπαιδευτικού, που λειτουργεί ως πρότυπο αλλά και η σωστή προώθηση προγραμμάτων από τα Γραφεία Εκπαίδευσης σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη δημιουργία των αυριανών ισορροπημένων και ευαισθητοποιημένων ανθρώπων και πολιτών.
Φίλες και φίλοι,
είναι «ηλίου φαεινότερον» ότι οφείλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας τη δυνατότητα να κατανοήσουν ότι όπως νιώθουν τα αδέσποτα που κακοποιούνται έτσι αισθάνονται και οι φίλοι τους αλλά και ο καθένας μας. Γι αυτό και η λύση που μας δίνουν, από μόνα τους, τα παιδιά, όσα συμμετέχουν σε προγράμματα φιλοζωίας, είναι ότι : «Ποτέ δεν κάνουμε εμείς στους άλλους, ό,τι δεν μας αρέσει να κάνουν οι άλλοι σε μας.
Μόνον έτσι, θα έρθει μια μέρα που τα παιδιά μας θα μας μάθουν για τα ζώα. Θα μας μιλήσουν με αγάπη και σεβασμό για τη ζωή, τον άνθρωπο και γι’ αυτά τα τετράποδα δυστυχισμένα πλάσματα που ζουν και πεθαίνουν, δίπλα μας, σα σκιές, και που συχνά, δεν τα χαρίζουμε ούτε ένα βλέμμα συμπόνοιας. Γιατί φταίνε! Φταίνε που σε τίποτε δεν έφταιξαν! Γιατί δεν έχουμε το κουράγιο και την ειλικρίνεια να αναζητήσουμε αλλού τις σοβαρές ευθύνες.
Το υπέροχο ποίημα του Ιωάννη Πολέμη, από τα εγχειρίδια Γλώσσας του Δημοτικού, εκφράζει την Αλήθεια της ψυχής ενός παιδιού απέναντι στα κατατρεγμένα και ανυπεράσπιστα ζώα:
Ποτέ δε θα πειράξω
τα ζώα τα καημένα·
μην τάχα σαν εμένα,
κι εκείνα δεν πονούν;
Θα τα χαϊδεύω πάντα,
προστάτης τους θα γίνω.
Ποτέ δεν θα τ’ αφήνω
στους δρόμους να πεινούν.
Aν δεν μιλούν κι εκείνα
κι ο λόγος αν τους λείπει,
μήπως δεν νιώθουν λύπη,
δεν νιώθουν και χαρά;
Μήπως καρδιά δεν έχουν,
στα στήθη τους κρυμμένη,
που τη χαρά προσμένει
κι αγάπη λαχταρά;
Aκόμα κι όταν βλέπω
πως τα παιδεύουν άλλοι,
εγώ θα τρέχω πάλι
με θάρρος σταθερό,
θα προσπαθώ με χάδια
τον πόνο τους να γιάνω,
κι ό,τι μπορώ θα κάνω
να τα παρηγορώ.
