“Άγιο Όρος. Περπατώντας στα μονοπάτια του” (Β’)
Περιγραφή Αλέξανδρος Γραμματικόπουλος
Φωτογραφίες Αλέξανδρος Γραμματικόπουλος, Αθανάσιος Συργιάννης
( συνέχεια του προηγούμενου )
Εμείς, τα δύο μέλη της ορειβατικής ομάδας Βέροιας «Τοτός», μετά την πολύωρη πορεία, της 1ης μέρας στο Άγιο Όρος, στα δύσκολα μονοπάτια της νοτιοδυτικής πλευράς της χερσονησίδας, το απόγευμα μας βρήκε στη Σκήτη της Αγίας Άννας, τόπο διανυκτέρευσης σύμφωνα με το πρόγραμμα που είχαμε καταρτίσει.
Η 22 χιλιομέτρων διαδρομή μας, όπως έχει περιγραφεί στο Α΄ μέρος, (δείτε το ΕΔΩ) ήταν: Δάφνη ( το λιμάνι του Όρους ) – Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας – Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου – Ι. Μ. Οσίου Διονυσίου – Ι. Μ. Αγίου Παύλου – Νέα Σκήτη – Σκήτη Αγίας Άννας.
Η κούραση της 8 ωρης και πλέον πορείας σε μονοπάτια με πολλά σκαμπανεβάσματα και με μεγάλες κλήσεις, μας «οδήγησε» για ύπνο από τις 08.30΄ το βράδυ. Δεν ήταν, όμως, μόνο αυτή η αιτία που πήγαμε τόσο νωρίς να πέσουμε στα κρεβάτια μας, ήταν και η αρχή μας να παρακολουθούμε όλες τις ακολουθίες από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο λεπτό. Στη Σκήτη που βρισκόμασταν ο Όρθρος ξεκινούσε στις 04.00΄ τα ξημερώματα.
2η μέρα, 27-10-2016, στα μονοπάτια του Αγίου Όρους.
Σηκωθήκαμε στις 03.30΄ π.μ. και αφού ετοιμαστήκαμε, πήγαμε στο εκκλησάκι να παρακολουθήσουμε τις ακολουθίες του όρθρου και της θείας λειτουργίας. Μετά το τέλος της λειτουργίας, στις 06.45΄ π.μ., πήγαμε να συμμαζέψουμε το δωμάτιο και να ετοιμάσουμε τα σακίδιά μας.
Ο προορισμός μας της 2ης μέρα στο Όρος ήταν η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας που βρίσκεται στην άλλη ακριβώς πλευρά, την νοτιοανατολική, της χερσονησίδας. Από το σημείο αυτό, το Κυριακό, ξεκινούν τρείς διαφορετικές διαδρομές για να φτάσει κανείς από τη Σκήτη της Αγίας Άννας στην Ι.Μ. Μεγ. Λαύρας.
Ο αρχικός μας σχεδιασμός ήταν να κάνουμε την μεγαλύτερη σε απόσταση και σε χρονική διάρκεια. Πριν αναχωρήσουμε, όμως, για την πολύωρη πορεία μας, σκεφτήκαμε να τροποποιήσουμε το αρχικό μας σχεδιασμό. Το άγνωστο των διαδρομών των δύο επόμενων ημερών του προγράμματος και η άγνοια το τι θα συναντούσαμε στη πορεία μας, μάς ανάγκασαν να κάνουμε μια μικρή αλλαγή προκειμένου να κρατήσουμε δυνάμεις για τις μέρες εκείνες που δεν ξέραμε το τι θα μας επιφύλασσαν.
Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να εφαρμόσουμε τον κανόνα που μάθαμε από τα μαθητικά μας ακόμη χρόνια, πως: «η ευθεία είναι η πιο σύντομη απόσταση». Έτσι, αποφασίσαμε να πάρουμε το πιο σύντομο μονοπάτι γλυτώνοντας 2 περίπου ώρες από εκείνες που θα χρειαζόμασταν εάν ακολουθούσαμε το πρόγραμμά μας κατά γράμμα.
Στις 08.00΄ το πωϊ και αφού ήπιαμε νωρίτερα τον καφέ μας με τα βουτήματα που μας είχαν προσφερθεί, αφήναμε πίσω μας το Κυριακό της Σκήτης της Αγίας Άννας. Βγαίνοντας από την πόρτα εξόδου της αυλής του Κυριακού και διανύοντας μια απόσταση μόλις λίγων μέτρων μέχρι το καμπαναριό βρεθήκαμε σε μια διασταύρωση μονοπατιών. Ενός μονοπατιού που οδηγούσε προς τη Νέα Σκήτη και συνεχίζοντάς το προς την Ιερά Μονή Αγίου Παύλου. Το μονοπάτι αυτό το περπατήσαμε την προηγούμενη μέρα.
Ενός άλλου που οδηγούσε προς τον Αρσανά, το λιμανάκι της Σκήτης Αγίας Άννας. Ενός τρίτου, που αρχικά είχαμε προγραμματίσει να ακολουθήσουμε, που οδηγούσε προς τη Μικρή Αγία Άννα και κατηφορίζοντάς το οδηγούσε προς τα Κατουνάκια που βρίσκονται στη θέση «Καρούλια» της βραχώδους περιοχής που ονομάζεται «Έρημος».
[Στα «Καρούλια» και γενικά στην «Έρημο» συναντά κανείς τον πραγματικό ασκητισμό. Είναι ένας τόπος άγριος, με τις καλύβες των ασκητών-ερημιτών να είναι κυριολεκτικά γαντζωμένες πάνω στους απόκρημνους βράχους ή κτισμένες μέσα σε εσοχές πανύψηλων βράχων της περιοχής που πολύ δύσκολα μπορεί να τις πλησιάσει κάποιος.
Συνεχίζοντας το μονοπάτι αυτό από τη Μικρή Αγία Άννα, φτάνει κανείς στη Σκήτη του Αγίου Βασιλείου και ανηφορίζοντάς το στη συνέχεια, καταλήγει στη θέση «Σταυρός» που θα περιγράψω παρακάτω]
Εμείς μπήκαμε στο τσιμεντοστρωμένο στην αρχή δρομάκι με σκαλοπάτια, που περνούσε ανάμεσα από Κελλιά και τις Καλύβες της Σκήτης, ακολουθώντας την υπόδειξη της πινακίδας «Προς Κορυφή».
Σε κάποιο σημείο κοντά στις τελευταίες Καλύβες και στην έξοδο από τη Σκήτη το δρομάκι αυτό γίνεται μονοπάτι με διαφορετική κατά τμήματα κατασκευαστική παρέμβαση. Αλλού τσιμεντένιο, αλλού καλντερίμι και σε πολλά τμήματά του με σκαλοπάτια. Η πορεία μας ανηφορική και όλο ζιγκ-ζαγκ.
Περπατήσαμε 15΄ και αφού περάσαμε τη σάρα φτάνοντας στο ψηλότερο σημείο πάνω από τη Σκήτη, εκεί που τερμάτιζε το τσιμεντοκατασκευασμένο με σκαλοπάτια ανηφορικό μονοπάτι, αποφασίσαμε να κάνουμε ολιγόλεπτη στάση προκειμένου να βάλουμε κάτι στο στόμα μας. Βρισκόμασταν κοντά στην είσοδο του μονοπατιού μέσα στο δάσος.
Ήταν η καλύτερη θέση, γιατί κοιτώντας μπροστά βλέπαμε στο βάθος το απέραντο της θάλασσας του Σιγγιτικού Κόλπου ( Κόλπου Αγίου Όρους ) και χαμηλά βλέπαμε κάποιες σκεπές από τις Καλύβες της Σκήτης Αγίας Άννας.
Μπισκότα γεμιστά, μπάρες δημητριακών, νερό, ήταν το πρωϊνό μας στο σημείο εκείνο. Φωτογραφίες, χάζεμα της θέας από ψηλά και μετά συνέχιση της πορείας.
Μπήκαμε στο πολύ δύσκολο, ανηφορικό μονοπάτι που περνούσε μέσα από ψηλούς θάμνους και λογής-λογής δένδρα. Η προσπάθεια κοπιαστική. Η κλήση μεγάλη. Σε πολλά σημεία περνούσαμε ανάμεσα από πέτρες διάφορων μεγεθών που το πέρασμά τους απαιτούσε πολύ προσοχή. Τα σακίδιά μας βαριά. Οι εικόνες όμως όμορφες, ξεχωριστές. Βλέποντάς τες γύρω μας ξεχνούσαμε την κοπιαστική προσπάθεια.
Δεν κάναμε πάνω από 25’ ανηφορικής πορείας από το σημείο που σταματήσαμε για το πρωϊνό μας και βρεθήκαμε κοντά σε μια πέτρινη κατασκευή με τσιμεντένια πλάκα από πάνω ( μάλλον ήταν κτίσμα ανάγκης ), που είχε στο εσωτερικό της ξύλινους πάγκους και από τις δύο πλευρές του και στη μέση ένα μικρό στρογγυλό πέτρινο πηγάδι.
Δεν σταματήσαμε στο σημείο αυτό, αλλά συνεχίσαμε το ανηφορικό μονοπάτι. Σε περίπου 10΄ λεπτά πορείας, απο το πέτρινο κτίσμα, συναντήσαμε ένα μονοπάτι στα αριστερά μας που οδηγούσε στο Αγίασμα του Οσίου Γεροντίου. [Ο Όσιος Γερόντιος έχτισε στο ερημικό αυτό σημείο το Ησυχαστήριό του μαζί με το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονος ( σύμφωνα με πληροφορίες). Εκεί υπάρχει ένα πολύ μικρό πέτρινο πηγάδι που έχει ελάχιστο νερό σε μια άνυδρη και πετρώδη περιοχή].
Το προσπεράσαμε και συνεχίσαμε την ανηφορική πορεία μας. Λίγο πιο πάνω σταματήσαμε κοντά σε ένα ψηλό ξύλινο σταυρό, που ορθώνονταν στην άκρη του μονοπατιού, για να αποθανατίσουμε τη πανέμορφη θέα από ψηλά και για να βγάλουμε φωτογραφίες. Από δώ βλέπαμε καθαρά ολόκληρη τη Σκήτη της Αγίας Άννας, τον Αρσανά της, ένα τμήμα της παραλίας της Ιεράς Μονής Αγίου Παύλου και το μεγαλύτερο κομμάτι της νοτιοδυτικής πλευράς της χερσονήσου
Βλέπαμε, επίσης, καθαρά το Σιγγιτικό Κόλπο ( Κόλπο του Αγίου Όρους), καθώς και το μεσαίο πόδι της Χαλκιδικής, εκείνο της Σιθωνίας. Στη συνέχεια δεν κάναμε παραπάνω από 35΄ πορείας, από το Αγίασμα, και φτάσαμε στη θέση «Σταυρός», το βασικό σημείο για όσους θέλουν να ανηφορίσουν προς την κορυφή του Άθω.
Βρισκόμασταν σε ένα υψόμετρο 752 μέτρων και σε ένα σημείο που διασταυρώνονταν πολλά μονοπάτια. Το ένα ήταν αυτό που μόλις περπατήσαμε. Το άλλο που οδηγούσε προς τη θέση «Παναγιά» και συνεχίζοντας κατέληγε στην κορυφή. Ένα τρίτο που οδηγούσε στη Σκήτη του Αγίου Βασιλείου, προς την Μικρή Αγία Άννα και προς τα Κατουνάκια. Και το τέταρτο, αυτό που θα συνεχίζαμε, που οδηγούσε στη Κερασιά, στα Καυσοκαλύβια, στη Σκήτη Αγίου Νείλου, στη Σκήτη Τιμίου Προδρόμου ( Ρουμάνικη ), στην Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας.
Κάποια λεπτά ξεκούρασης στο πλάτωμα στη θέση «Σταυρός» και αφού γεμίσαμε τα παγούρια μας με νερό από μια βρύση που υπάρχει εκεί, ξεκινήσαμε τη πορεία μας παίρνοντας το κατηφορικό πλέον μονοπάτι ακολουθώντας την πινακίδα με την ένδειξη «Μεγίστη Λαύρα».
Το μονοπάτι πολύ καλό με πολύ λίγα μέτριας δυσκολίας κομμάτια. Αγνοήσαμε τα μονοπάτια που συναντήσαμε στα δεξιά μας, που το ένα από αυτά οδηγούσε προς τη Κερασιά, συνεχίζοντάς το οδηγούσε προς τη θέση « Κλέφτικο » και κατέληγε στον Αρσανά Κερασιάς που βρίσκεται στο Ακρωτήρι «Φονιάς». [Στις προσκυνηματικές επισκέψεις μας προηγούμενων ετών, όσες φορές είχαμε στο πρόγραμμά μας τη διανυκτέρευση στη κορυφή του Άθω, επιλέγαμε αυτό το σημείο, τη θέση δηλ. « Κλέφτικο », για την εκκίνηση της πολύ δύσκολης, πολύωρης, ανηφορικής πορείας μας προς τα 2.033 μ. της κορυφής.]
Αγνοήσαμε και το άλλο μονοπάτι που συναντήσαμε στα δεξιά μας που οδηγούσε στα Καυσοκαλύβια και συνεχίζοντας περνούσε από τη Σκήτη του Αγίου Νείλου με τη σπηλιά του Αγίου σαν αετοφωλιά στη πλαγιά ενός πετρώδους όγκου πάνω από το «Καραβοστάσι». [Όταν κάποιος βλέπει τη Σπηλιά αυτή, ερχόμενος από το κάτω μονοπάτι και από μακρινή απόσταση, μένει έκπληκτος στη θέα ενός ολόλευκου κτίσματος με ένα σταυρό στη στέγη του να είναι κτισμένο μέσα σε εσοχή μιας απότομης και πολύ ψηλής πετρώδους πλαγιάς, σαν ένα λευκό σημάδι κολλημένο στο σκούρο χρώμα της κάθετης πλαγιάς.]
Προσπερνώντας τα μονοπάτια αυτά, συνεχίσαμε τη πορεία μας πάνω στο βασικό που οδηγούσε αυτή τη φορά τόσο στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας, όσο και στη Σκήτη Τιμίου Προδρόμου ( Ρουμάνικη ). Το μονοπάτι καταπληκτικό. Περάσματα μέσα από δάση και από κομμάτια με πυκνή βλάστηση.
Ο καιρός με τα παιχνίδια του. Μια ήλιος, την άλλη συννεφιά. Κοιτάζοντας πάνω ψηλά προς την κορυφή βλέπαμε πυκνά σύννεφα, μαυρίλα, που μας έδινε την εντύπωση πως εκεί μάλλον έβρεχε. Μετά από πορεία μιας ώρας, από τη θέση «Σταυρός», αποφασίσαμε να σταματήσουμε σε ένα ρέμα που συναντήσαμε.
Ήταν η θέση «Κρύα Νερά», με δύο ξύλινα παγκάκια και ένα τραπέζι στη μέση κατασκευασμένα στην αριστερή πλευρά του μονοπατιού και λίγο πιο πέρα υπήρχε ένας σωλήνας με τρεχούμενο κρύο νερό. Ήταν το καλύτερο σημείο για ολιγόλεπτη ξεκούραση. Βγάλαμε τα ψωμάκια μας, το καπνιστό τυρί «Μετσωβόνε», που κουβαλούσαμε στα σακίδιά μας και καθίσαμε να κολατσίσουμε.
Αφού τα απολαύσαμε, συνεχίσαμε τη πορεία μας. Σε κάποιο κομμάτι της διαδρομής μπορέσαμε και είδαμε δεξιά μας και χαμηλά τη «Μεγάλη Σάρα» με το μονοπάτι που περνούσε από μέσα και πιο πέρα στο βάθος το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Στα αριστερά μας βλέπαμε το νότιο τμήμα του ορεινού όγκου του Άθω με το πολύχρωμο δάσος να φτάνει μέχρι ένα σημείο του. Πλησιάζαμε στο νοτιοανατολικό τμήμα της χερσονήσου, περνώντας μέσα από πανέμορφα τμήματα του μονοπατιού. Προχωρώντας αφήναμε το ομαλό μονοπάτι και μπαίναμε σε ένα πετρώδες.
Από ένα ψηλό σημείο του, μπορέσαμε και είδαμε από μακριά τη Σκήτη Τιμίου Προδρόμου και λίγο πιο κάτω διακρίναμε το «σφηνωμένο» σε μια απότομη και κάθετη πετρώδης πλαγιά ενός κρεμού το σπουδαιότερο, το φημισμένο, το πολυσύχναστο Σπήλαιο του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου.
Θαυμάσαμε τη πανέμορφη θέα από τη θέση εκείνη, φωτογραφίες και μετά συνεχίσαμε τη πορεία μας. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής, περπατώντας πλέον σε καλντερίμι, αγνοήσαμε το μονοπάτι δεξιά μας που οδηγούσε στη Σκήτη Τιμίου Προδρόμου και συνεχίσαμε εκείνο για τη Μεγίστη Λαύρα.
Μετά από 2 ώρες πορείας, από το ρέμα, φτάσαμε σε μονοπάτι αριστερά μας που οδηγούσε στο Σπήλαιο του Οσίου Ιωάννη Κουκουζέλη. Το Σπήλαιο δεν απείχε πολύ από το βασικό μονοπάτι. Έτσι πήγαμε να το δούμε από κοντά. Φωτογραφίες, ολιγόλεπτη στάση και συνεχίσαμε για τη Μεγίστη Λαύρα.
Χρειαστήκαμε άλλα 15΄ πορείας για να φτάσουμε στην Ιερά Μονή. Φτάνοντας στο Αρχονταρίκι ενημερώσαμε το βιβλίο των προσκυνητών με τα στοιχεία μας. Ο Αρχοντάρης στη συνέχεια μας πρόσφερε το καθιερωμένο καφέ, τσίπουρο, λουκούμι, νερό ( αγιορείτικη φιλοξενία) και στη μετά μας τακτοποίησε σε δωμάτιο.
Μας πληροφόρησε πως το πρόγραμμα του εσπερινού εκείνης της μέρας άλλαξε, λόγω της κηδείας ενός μοναχού που θα ακολουθούσε στη συνέχεια. Ήμασταν, επομένως πολύ τυχεροί που αποφασίσαμε να τροποποιήσουμε το αρχικό μας πρόγραμμα και να συντομέψουμε τη διαδρομή.
Πήγαμε στο δωμάτιό μας για να αλλάξουμε στα γρήγορα. Το χρονικό περιθώριο μικρό. Ο εσπερινός άρχιζε στις 14.30΄ και είχαμε μόλις 30΄ να αλλάξουμε και να ετοιμαστούμε. Πήγαμε στον εσπερινό. Η ακολουθία του εσπερινού μαζί με εκείνη της επικήδειας τέλειωσαν στις 16.50΄.
Κάποια στιγμή πριν πάμε στη τράπεζα συναντήσαμε τον αξιωματικό του Ασυνομικού Τμήματος Μεγίστης Λαύρας για να πάρουμε κάποιες πληροφορίες για την αυριανή άγνωστη σε μας διαδρομή. Ο κύριος, να΄ ναι καλά, προθυμοποιήθηκε να μας ενημερώσει. Πήραμε, έτσι, τις επιπλέον πληροφορίες που θέλαμε.
Στη συνέχεια πήγαμε στη τράπεζα και τελειώνοντας σε 30΄ το φαγητό συμμετείχαμε στην ακολουθία του απόδειπνου και προσκυνήσαμε τα άγια λείψανα. Άρχιζε να σκοτεινιάζει. Πήγαμε στις 20.00΄ στο δωμάτιό μας για ύπνο, γιατί μας περίμενε το πρωϊνό ξύπνημα στις 02.30΄ τα ξημερώματα για να παρακολουθήσουμε τόσο τον Όρθρο, όσο και τη θεία λειτουργία που άρχιζαν στις 03.00΄ π.μ.
Έτσι, τελείωσε και η δραστηριότητα της 2ης μέρας.
Απολογισμός 2ης μέρας στο Άγιο Όρος.
Πορεία: 5 ώρες και 20΄ ( συνολικός χρόνος). Αρχικός σχεδιασμός μας ήταν
πορεία διάρκειας 7 ωρών και κάτι.
Απόσταση: 14,800 χλμ.
Υψ. διαφορά: 600 μ.
( Η συνέχεια στο Μέρος Γ΄)