“Η παρεξήγηση” του Αλμπέρ Καμύ. Μια ατμοσφαιρική παράσταση από την Ομάδα «Έκφραση Α’» του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας

Δήμητρα Σμυρνή

Μετά το δυνατό «Κεκλεισμένων των θυρών» του Ζαν Πωλ Σαρτρ, που ανέβασε πέρυσι ο Κώστας Αποστολίδης, με τη Θεατρική Ομάδα Υποδομής του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας «Έκφραση Α’», αφιέρωσε τη φετινή χρονιά στον Καμύ, ανεβάζοντας την «Παρεξήγηση».

Ο Καμύ με την «Παρεξήγηση» διεισδύει στον ανθρώπινο ψυχισμό, ανατέμνοντας σε βάθος τη μοναξιά, τον εγκλωβισμό της ανθρώπινης ύπαρξης στα προσωπικά της καβαφικά «τείχη», την απελπισμένη αναζήτηση διαφυγής στο όνειρο, φτάνοντας μέχρι το έγκλημα.

Δυο μοναχικές γυναίκες, μάνα και κόρη, δολοφονούν πλούσιους πελάτες του μικρού πανδοχείου τους ληστεύοντάς τους με την προσδοκία να ξεφύγουν από το τέλμα του χώρου που ζούνε, ταυτισμένου με το σκοτάδι του Βορρά, αναζητώντας το φως. Αυτό το φως συγκεκριμενοποιείται για την κόρη, τη Μάρθα, στην εικόνα του ήλιου της θάλασσας του Νότου.

Η μοίρα φέρνει στο πανδοχείο τους το γιο για τη μία, και αδελφό για την άλλη, που εγκατέλειψε το σπίτι από μικρός, και τώρα δέσμιος της δύναμης του νόστου επιστρέφει, χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Οι δύο γυναίκες δεν τον αναγνωρίζουν και γίνεται το επόμενο θύμα τους.

Παίζοντας με την πανάρχαια θεατρική μέθοδο της «τραγικής ειρωνείας», και θυμίζοντας κάπου την «Ιφιγένεια εν Ταύροις», που ετοιμάζεται να θυσιάσει εν αγνοία της τον αδελφό της Ορέστη  στη θεά, η Μάρθα θυσιάζει τον αδελφό της στο δικό της θεό, που είναι το βασανιστικό όνειρο της φυγής στον ήλιο, στο φως. Μια τραγική παρεξήγηση, όπου η άγνοια και το πάθος οδηγούν στο θάνατο.

Η παράσταση που έστησε ο Κώστας Αποστολίδης, βαθύς γνώστης του γαλλικού θεάτρου, σκηνοθέτης που επιμένει με πάθος στη λεπτομέρεια, ήταν μια παράσταση ατμοσφαιρική, που απέδωσε τα θεατρικά χρώματα του Καμύ, αξιοποιώντας τις υπάρχουσες δυνατότητες μιας ομάδας θεατρικής υποδομής.

Η Μαρία Κυροπούλου ξάφνιασε αρχικά με την υποκριτική υπερβολή της στο ρόλο της Μάρθας, αιτιολογώντας όμως πολύ γρήγορα αυτήν την υπερβολή και μόνο μέσα από μια φράση του κειμένου, «γιατί η ζωή είναι πολύ πιο σκληρή από μας».

‘Έτσι, έδωσε μια Μάρθα απάνθρωπα σκληρή, όλο κοφτερές  γωνίες, μια Μάρθα που δε σταματά μπροστά σε τίποτα, γιατί δεν μπορεί να αγαπά και να συμπονά κάποιος που δε γνώρισε ποτέ την αγάπη. Η στέρηση της αγάπης και το σκοτάδι μιας ολόκληρης ζωής γίνονται στο τέλος κραυγή απόγνωσης, που η Μαρία Κυροπούλου κατάφερε να τη μεταδώσει στους θεατές της μέσα από μια βασανιστική πάλη με το ρόλο της.

Η Μαίρη Μεγγιάνη στο ρόλο της μητέρας, πέρασε πειστικά  στο κοινό της την κούραση και την παραίτηση του ανθρώπου, που έχασε για πάντα το δρόμο του και έφτασε στο σημείο να μην τον αναζητά πια. Ειδικά μετά τη δολοφονία του παιδιού της αναδεικνύεται σε τραγική φιγούρα , που ξαναβρίσκει το δρόμο μόνο μέσα από το δικό της θάνατο.

Ο Δημήτρης Τζιμογιάννης έδωσε με λεπτές αποχρώσεις τα συναισθήματα του Ζαν, του γιου που επιστρέφει, την προσδοκία, την κρυφή χαρά της επερχόμενης αναγνώρισης αλλά και την απογοήτευση της διάψευσης, υποστηρίζοντας σωστά το ρόλο του.

Στον αντίποδα της σκληρής Μάρθας η Μαρία, η γυναίκα του Ζαν, μια γυναίκα που ξέρει να αγαπά, γιατί ακριβώς αγαπήθηκε, αποδόθηκε από τη Βίκυ Κουκάρα στις διαστάσεις που ο ρόλος της απαιτούσε.

Έκπληξη ο Νίκος Μανούδης στο ρόλο του υπηρέτη – ρόλος βουβός-  που όμως, με τη σιωπή  και τη σκηνική του παρουσία μέσα στο ημίφως, όχι απλώς εντάχθηκε στην ατμόσφαιρα του έργου, αλλά την ενέτεινε.

Σημαντική και καθοριστική γι αυτήν την ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε και που ήταν το κορυφαίο ζητούμενο για ένα έργο του Καμύ, ήταν η πρωτότυπη μουσική του Αλέξανδρου Ιωσηφίδη και του Λάζαρου Μπίντση, που συνόδεψε το έργο, το υπογράμμισε και το ανέδειξε, με τον Αλέξανδρο Ιωσηφίδη στο πιάνο.

Τα σκηνικά της Ελπίδας Καλογερίδου απόλυτα αφαιρετικά μ’ ένα τεράστιο ολόγιομο ματωμένο φεγγάρι να επιβάλλεται και να υποβάλλει με τη διαρκή παρουσία του στη σκηνή, μοναδικός μάρτυρας στα δρώμενα, οδήγησαν στο τελικό ζητούμενο της ατμοσφαιρικής προσέγγισης του έργου.

Kοστούμια: Ελπίδα Καλογερίδου – Ομάδα Έκφραση Α’
Sound effects and ambient performance: Λάζαρος Μπίντσης
Φωτισμοί: Γιώργος Βέγκος – Κωνσταντίνος Αποστολίδης
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σοφία Βέιου – Θεοδώρα Καραγιάννη
Οργάνωση Παραγωγής-Προβολή: Κατερίνα Γρηγοριάδου

Μια παράσταση ερασιτεχνικής αφετηρίας, δουλεμένη όμως από το σκηνοθέτη της αλλά και από τους μαθητές και συνεργάτες του με κόπο, έμπνευση, αγάπη και πάθος για το Θέατρο, που πρόσφερε το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας στην πόλη, υπενθυμίζοντας τη διαρκή παρουσία του στα πολιτιστικά δρώμενα.

Φωτογραφίες: Σοφία Ελευθεριάδου