Δήμητρα Σμυρνή
Ο Γιάννης Ναζλίδης επέστρεψε από την Αθήνα, όπου τα έργα του εκτέθηκαν στον Ιανό από τις 14 Ιανουαρίου μέχρι και τις 20 Φεβρουαρίου.
Οι εντυπώσεις από τα εγκαίνια, όσων ήταν μάρτυρες της ατμόσφαιρας του ενθουσιασμού αλλά και της σοβαρότητας με την οποία αντιμετωπίστηκε από τους αναλυτές το έργο του Ναζλίδη, μεταφέρθηκαν ήδη εκείνες τις πρώτες μέρες.
Η κουβέντα με τον Γιάννη Ναζλίδη, καθώς επέστρεψε, εστιάστηκε σε δυο σημεία. Από τη μια στις επαφές που είχε με πνευματικούς ανθρώπους εκεί, ανθρώπους της Τέχνης αλλά και των Γραμμάτων, και από την άλλη σε μια γέφυρα που πάει να σχηματιστεί ανάμεσα στον Ιανό και το Εκκοκκιστήριο Ιδεών και κατ’ επέκταση ανάμεσα στην Αθήνα και στη Βέροια.
Πώς ήταν ο χώρος, οι άνθρωποι και το κλίμα που επικράτησε;
Για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα αυτήν την ανταπόκριση. Ούτε και ήξερα τι εντάσεως φαινόμενο είναι μια έκθεση στον Ιανό. Έτσι, όταν ο ιδιοκτήτης και Διευθυντής του Ιανού Νίκος Καρατζάς είδε τα έργα μου εδώ στο Εκκοκκιστήριο και ζήτησε να γίνει η έκθεση στην Αθήνα, συναίνεσα χωρίς να ξέρω τα μεγέθη.
Ο Ιανός είναι κάτω το βιβλιοπωλείο και επάνω είναι ένα καφέ τεράστιο, που διαθέτει και αίθουσες εκδηλώσεων για παρουσιάσεις έργων Τέχνης ,παρουσιάσεις βιβλίων, δίσκων…
Εκείνο όμως που εμένα με γοήτευσε ήταν η ποικιλία των θαμώνων. Γέροι, νέοι, ερωτευμένοι, απογοητευμένοι, επιστήμονες, επιχειρηματίες και λαϊκοί άνθρωποι, όλοι μαζί. Μια πανσπερμία δηλαδή, που διασφαλίζει ότι ο χώρος είναι ολωνών! Κι αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον στοιχείο, γιατί σ’ αυτό το μίγμα μπορείς να ‘χεις το ειδικό βάρος της κοινωνίας, μακριά από την τυποποίηση.
Μ’ άρεσε πολύ που ο κόσμος χάρηκε τα έργα μου. Και άρεσαν σ ’όλους, απ’ ότι φάνηκε, από τους πιο απλούς ως τους επώνυμους.
Σκέφτομαι καμιά φορά πως αν η Αρχαία Ελληνική Τέχνη ήταν τόσο αγαπητή από τους πολίτες της ήταν, γιατί δεν ήταν διαζευγμένη με την κοινωνία αλλά παντρεμένη. ‘Έλεγαν οι Αρχαίοι, αφού μας δίνει δώρο ο θεός την Τέχνη, ας τη δώσουμε κι εμείς στους πολίτες. Οι καλλιτέχνες, λοιπόν, μεσολαβούσαν, για να μεταφερθούν αξίες του ουρανού στη γη. Και προπαντός ήταν Τέχνη για όλους, και για τον τελευταίο θεατή. Αυτό ήταν μια σεμνότητα, μια εντιμότητα, μια ακεραιότητα των Ελλήνων. Πήγαιναν με το έργο τους την κοινωνία παραπέρα.
Την άλλη κιόλας μέρα των εγκαινίων ο κόσμος άρχισε να πολλαπλασιάζεται. Βέβαια, το έχω πει και το έχω δείξει πολλές φορές πως για μένα η ουσία των πραγμάτων βρίσκεται στις πραγματικές φιλίες και αγάπες. Αλλά είναι σημαντικό να αρέσει το έργο σου.
Μίλησαν , παρουσιάζοντας τα έργα, άνθρωποι με μεγάλο κύρος στον καλλιτεχνικό χώρο, η Ντόρα Ηλιοπούλου Ρογκάν, ο Νίκος Σιδέρης, η Ντόρα Γαλάνη, ο Αντώνης Μπουλούτζας. Δεν είναι σημαντικό να υπάρχει μια τέτοιου είδους επιβεβαίωση;
Φυσικά! Αλλά για μένα ήταν το ίδιο σημαντικό και ίσως σημαντικότερο το ότι άρεσαν πολύ στους απλούς ανθρώπους! Εκείνο που κρατώ απ’ αυτούς τους απλούς ανθρώπους είναι ότι τα έργα μου τους έκαναν να χαμογελούνε, όπως μου είπαν.
Είναι πολύ ιδιαίτερο να βλέπεις ανθρώπους διαφορετικού μορφωτικού ή οικονομικού επιπέδου να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο μπροστά σ’ ένα έργο.
Αισθάνθηκα ότι τα έργα μου τα έβλεπαν σαν φρουρούς ή καλύτερα σαν … ενθαρρυντές της αθωότητας, της πηγαίας χαράς, της ειλικρίνειας, του αυτοματισμού της φιλίας, σαν έναν τόπο κοινής εμπιστοσύνης.
Ήταν χαρά μου να βλέπω τους ανθρώπους να χαίρονται με τα έργα μου.
Την επισκέφτηκαν πολλοί επώνυμοι;
Ήρθαν πολλοί ανώνυμοι και πολλοί επώνυμοι. Ο Αλέκος Φασιανός, ο μεγάλης ηλικίας ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης – κείμενό του είχαμε δημοσιεύσει στο περιοδικό μας «Ρόπτρο», του συλλόγου φοιτητών Βέροιας, το οποίο γνώριζε η συνοδός του και του το ανακοίνωσε συγκινώντας τον – ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Βασίλης Λέκκας, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Ευγένιος Τριβιζάς, ο Σπύρος Ορνεράκης, ο Τάσος Μπουλμέτης, η Ελένη Γερασιμίδου, ο Γιώργος Θεοφάνους, ο λαϊκός τραγουδιστής Γιώργος Μαργαρίτης, η Ευανθία Ρεμπούτσικα, ο Γιώργος Βότσης, ο Χρήστος Γιανναράς, η καταξιωμένη στην Αθήνα και με εκθέσεις στο εξωτερικό – Αμερική , Παρίσι – Βεροιώτισσα ζωγράφος Ειρήνη Ηλιοπούλου, οι Βεροιώτες καλλιτέχνες, αδελφοί Τσαχουρίδη, η Μαρινέλλα, ο Κώστας ο Χατζής… Ειδικά ο Χατζής, όταν είδε το έργο που είχα και στην έκθεση του Mediterranean και στο Εκκοκκιστήριο, να είναι τα πουλιά έξω από το κλουβί και τα… λεφτά μέσα, είπε πως εμπνεύστηκε το θέμα τραγουδιού! Δεν ξέρω αν θα το κάνει, σημασία έχει πως του άρεσε.
Ανάμεσα στους επισκέπτες και ο Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς, ο Σάλας και ο Προβόπουλος.
Και μια και μιλάμε για διάσημους -και δεν μπορώ βέβαια να θυμηθώ τα ονόματα όλων όσοι πέρασαν- θα ήθελα να πω ακόμη μια φορά πως μ’ ενδιαφέρουν οι αληθινές ανθρώπινες σχέσεις, οι άνθρωποι με τους οποίους μπορώ να κάνω δημιουργικά πλάνα.
Τι αντίκρισμα έχει στη Βέροια μια τέτοια επιτυχία;
Αν κέρδισα εγώ κάτι, μια εκτίμηση για το έργο μου, δεν το κέρδισα μόνο σαν Ναζλίδης αλλά και σαν Βεροιώτης και μαζί μου το κέρδισε και η πόλη, όλοι όσοι αποτελούμε αυτήν την πόλη.
Δε θα ήθελα να πει λοιπόν κανείς πως θέλω να προβληθώ μ’ αυτήν την επιτυχία. Αυτά είναι έξω από το χαρακτήρα μου. Πάντα θυμάμαι με συγκίνηση τον πατέρα μου, που βοηθούσε απόλυτα αθόρυβα, όταν είχε χρήματα, πριν πτωχεύσει. Δε μου πάνε εμένα αυτά.
Το ενδιαφέρον σ’ αυτήν την εμπειρία είναι ότι πολλοί από τους επώνυμους που επισκέφτηκαν την έκθεση, ζήτησαν συνεργασία με το Εκκοκκιστήριο Ιδεών. Θέλει να ‘ρθει ο Κραουνάκης, ο Χατζής, ο Νταλάρας, ο Θεοφάνους, η Ρεμπούτσικα… Στην Ηλιοπούλου πρότεινα έναν κύκλο εισηγήσεων, ένα σεμινάριο, γύρω από τη ζωγραφική… Όλοι αυτοί θέλουν μια σχέση με τη Βέροια κι εδώ νομίζω πως βρίσκεται η επιτυχία.
Πριν ανέβω, λοιπόν, είπα στο διευθυντή του Ιανού πως αν η Αθήνα είναι πρωτεύουσα τώρα, οι δικές μας οι Αιγές ήταν η τότε πρωτεύουσα του κόσμου. Δε θα ήταν ωραίο να βάλουμε την Αθήνα να μιλάει με την παλιά πρωτεύουσα, τις Αιγές; Να γίνει ένας διάλογος ανάμεσα στις δύο «πρωτεύουσες»; Και να γίνονται και ανταλλαγές;
Συμφωνήσαμε να φέρουμε στο Εκκοκκιστήριο την έκθεση «Μίκης Θεοδωράκης» από 35 νέους καλλιτέχνες, που ήδη παρουσιάστηκε στον Ιανό. Συζητήσαμε να επεκτείνουμε και να εδραιώσουμε τη συνεργασία. Και , γιατί όχι, να τη στηρίξουμε, όπως μπορούμε επικοινωνιακά, και με την τηλεόραση.
Ίσως κάνουμε και μια εκπομπή με τίτλο «Διάλογος ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες». Σκεφτόμαστε να υπάρχουν άνθρωποι από εδώ πάνω, πχ Βέροια, Κοζάνη, Καστοριά, που θα θέτουν ερωτήματα στην Αθήνα και το αντίστροφο. Θέλουμε όμως να συνεχιστεί η επικοινωνία και να είναι ένας διαρκής διάλογος της πρωτεύουσας με την επαρχία.
Πάντως εκείνο που είναι σίγουρο είναι πως θα ξεκινήσει ένας μεγαλύτερος διάλογος από μια απλή μετάκληση κάποιου καλλιτέχνη, που έτσι κι αλλιώς γίνεται και τώρα από διάφορους φορείς. Και μακάρι να πάρει και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Πάντα θυμάμαι από τα παιδικά μου χρόνια το « Φεστιβάλ Παραγωγής» στη Βέροια, που ξεκίνησε από μια παρέα φίλων και αγκάλιασε μια ολόκληρη πόλη. Αυτό θέλω. Συνεργασία πάνω σε ωραίες ιδέες.
Εκείνο που μ’ έκανε όμως να χαρώ πιο πολύ απ’ όλα ήταν πως η εξομολόγηση της επαρχίας συγκίνησε και βρήκε αποδοχή.»
