“Οικονομική κρίση και παιδική ηλικία: έρευνα σε παιδιά δημοτικού” της Εύης Ζευγίτη*
Την τελευταία πενταετία ο ελληνικός λαός βιώνει εντονότατα τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης, κατά την οποία πολλές οικογένειες ήρθαν και έρχονται αντιμέτωπες με πολλαπλά είδη απωλειών, όπως εργασίας, εισοδήματος, ασφάλειας, κ.α.. Το μέγεθος και η ένταση των αλλαγών στο βιοτικό επίπεδο κάθε οικογένειας γίνονται διαφορετικά αντιληπτά στα παιδιά απ’ ότι στους ενήλικες.
Θέλοντας να διερευνήσουμε την αντίληψη που έχουν τα παιδιά για τον όρο «οικονομική κρίση» καθώς και για την ερμηνεία που δίνουν στον όρο αυτό, διενεργήθηκε έρευνα στους μαθητές και μαθήτριες των Ε’ και Στ΄ σχολείων της Αθήνας, που κλήθηκαν να καταθέσουν τις απόψεις τους μέσω γραπτού ερωτηματολογίου τον Απρίλιο του 2015.
Τι είναι αυτό που το λένε «κρίση».
Η έλλειψη των απαραίτητων στο σπίτι καθώς και η δυσκολία πληρωμής των διάφορων πάγιων υποχρεώσεων της οικογένειας φαίνεται πως είναι καθοριστικής σημασίας για τον ορισμό της κρίσης. Τα παιδιά δείχνουν να αντιλαμβάνονται πρακτικά την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για την οικογένειά τους, αφού 50,4% δηλώνει πως τα πάγια έξοδα πληρώνονται πάντα αλλά με δυσκολία και το 5,1% πως είναι αδύνατο να είναι πάντα οι γονείς τους συνεπείς στην έγκαιρη πληρωμή των διάφορων πάγιων υποχρεώσεων.
Όσον αφορά στους ενδοοικογενειακούς καυγάδες σε σχέση με οικονομικούς λόγους, το 51,2% θεωρεί πως δε σχετίζονται με την κρίση, ενώ το 44,2% βλέπει άμεση συσχέτιση.
Συζητήσεις για θέματα που άπτονται της πολιτικής δεν είναι συχνή ούτε με τους γονείς τους ούτε και με τους φίλους τους σε ποσοστά άνω του 75%. Παρόλα αυτά, το 35,04% θεωρεί πως είναι πολύ καλά ενημερωμένο για την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας και το 29,9% αρκετά ενημερωμένο.
Στην ερώτηση για τις πηγές της ενημέρωσής τους όσον αφορά στην πολιτική και στα θέματα της επικαιρότητας, η τηλεόραση είναι η κυριότερη πηγή, αφού αποτελεί το 79,9% του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Παράλληλα, το 65% των παιδιών θεωρεί πως οι πολιτικοί της χώρας δεν ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τους νέους, το 71,7% θεωρεί πως ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους και το 65,4% πιστεύει πως κάνουν ό,τι συμφέρει τους πλούσιους και τους ισχυρούς.
Όσον αφορά στις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που βιώνουν στην οικογένειά τους, φαίνεται μάλλον πως οι συζητήσεις των γονέων τους και η ενημέρωσή τους από την τηλεόραση έχουν επηρεάσει αρκετά τις μαθήτριες και τους μαθητές μιας και το άγχος και ο φόβος για το μέλλον αποτελούν το 62,2% και το 53,9% αντίστοιχα του συνολικού αριθμού απαντήσεων.
Τα παιδιά πιστεύουν ότι μελλοντικά θα δυσκολέψει κι άλλο η κατάσταση και ανησυχούν για πιθανή ανεργία των γονέων τους. Λόγω της οικονομικής κρίσης και στην προσπάθεια των γονέων τους ν’ ανταπεξέλθουν στα νέα οικονομικά δεδομένα περιορίστηκαν σημαντικά οι διακοπές, τα ταξίδια, οι εκδηλώσεις ψυχαγωγίας και οι εξωσχολικές δραστηριότητες.
*Δασκάλα, Υπ. Διδάκτορας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
efsyn.gr
