Μετά από ένα εξάμηνο που «συγκλόνισε» την Ελλάδα κανένας δεν αμφιβάλει ότι της επιβάλλεται ένα επονείδιστο μνημόνιο με έναν άκρως εκβιαστικό τρόπο. Τα γεγονότα μίλησαν από μόνα τους και όλοι είμαστε μάρτυρες αυτών.
Ας αφήσουμε για λίγο τη συνηθισμένη εσωστρέφεια και ας δούμε πρώτα τους δράστες, «του πραξικοπήματος», όπως ευρέως ονομάστηκε. Από την πρώτη ημέρα έδειξαν αφενός την περιφρόνησή τους απέναντι στο αποτέλεσμα των εκλογών της 25ης Ιανουαρίου και αφετέρου την άρνησή τους να δεχθούν το οφθαλμοφανές, ότι τα μέτρα που επέβαλλαν επί πέντε χρόνια στη χώρα απέτυχαν. Τις επόμενες μέρες και βδομάδες φρόντιζαν να υπαγορεύουν απαιτήσεις και, κάποια στιγμή που, με βαριά καρδιά, μεγάλο μέρος τους έγινε αποδεκτό, τις πολλαπλασίασαν. Πριν το δημοψήφισμα σε αγαστή συνεργασία με το παλιό χρεοκοπημένο πολιτικό προσωπικό της χώρας και τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ έκαναν «μπούλιγκ» στη νοημοσύνη, την υπομονή και την ψυχραιμία του λαού.
Πίστεψαν πως θα κέρδιζαν με το ναι και θα ανέτρεπαν την πρόσφατα εκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση. Δεν τα κατάφεραν, ο ελληνικός λαός άντεξε! Οι «ηγετικές» ελίτ της Ευρωζώνης, την επομένη κιόλας, περιφρόνησαν κυνικά και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, μπροστά στα μάτια της παγκόσμιας κοινής γνώμης και κατέφυγαν στο έσχατο μέσον του εκβιασμού. Χρεοκοπία ή μια επονείδιστη συμφωνία; Σ’ αυτή την περίπτωση διαλέγεις το μικρότερο κακό εκείνης της στιγμής.
Οι πρωταγωνιστές αυτή της επιβολής δεν έχουν άραγε κανένα πολιτικό κόστος; Εμείς λέμε τεράστιο. Η Ευρώπη της αστικής δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και των αμοιβαία επωφελών υποχωρήσεων δέχτηκε ένα καίριο πλήγμα. Η νεοφιλελεύθερη και Γερμανική πλέον Ευρώπη ενεργοποιεί τα γνωστά από το παρελθόν αντανακλαστικά. Αλλά καλύτερα ας αφήσουμε να μιλήσουν δικοί τους άνθρωποι. Τον κορυφαίο Γερμανό φιλόσοφο Χάμπερμας να λέει: Φοβούμαι ότι η γερμανική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της σοσιαλδημοκρατικής της πτέρυγας, τζόγαραν σε μια νύχτα όλο το πολιτικό κεφάλαιο που η μεταπολεμική Γερμανία είχε συσσωρεύσει επί μισόν αιώνα. Τον Γ. Γκίζι να γράφει: Η Γερμανία αυτή τη στιγμή υποφέρει από ισχυρή απώλεια του κύρους της, την οποία πρέπει να πληρώσει ο λαός της. Τον πρώην υπουργό Γ. Φίσερ να δηλώνει: Για πρώτη φορά η Γερμανία δεν ήθελε Ευρώπη, ήθελε κάτι λιγότερο και αυτό σημαίνει σε απλούς όρους μετασχηματισμό της Ευρωζώνης από ένα ευρωπαϊκό εγχείρημα σε μια σφαίρα γερμανικής επιρροής. Άλλους τέλος, να μιλούν για κουρασμένη και πολιτικά αποδυναμωμένη Μέρκελ και ακόμα για ενδεχόμενο παραίτησης Σόιμπλε.
Αλλά ας θίξουμε μια άλλη πολύ σοβαρή πλευρά του θέματος.
Τα δύο πρώτα μνημόνια τα διαπραγματεύτηκαν κυβερνήσεις που λίγο-πολύ είχαν την ίδια πολιτική φιλοσοφία, και κοινές θέσεις με εκείνους που τα επέβαλλαν. Τα θεώρησαν «ευλογία» ή «ευκαιρία» ή την αρχή για ένα ελληνικό «success story».
Αντίθετα πριν λίγες μέρες ο Αλέξης Τσίπρας, με τον πλέον επίσημο τρόπο, μίλησε καταρχήν έμμεσα, πλην σαφώς, για συμφωνία (3ο μνημόνιο) ως προϊόν εκβιασμού. Για τα περισσότερα σημεία της συμφωνίας τα οποία δεν τα πιστεύει και για μέτρα που οδηγούν σε ύφεση.
Είναι φανερό πως βρισκόμαστε μπροστά σε έναν επονείδιστο συμβιβασμό – Μην ξεχνάμε πως το κυβερνών κόμμα υποσχέθηκε κατάργηση των μνημονίων, τη διαγραφή μέρους του χρέους ή τη διευθέτησή του και αγώνα κατά της λιτότητας- που τον δέχεσαι μόνον για να αποφύγεις τα χειρότερα της στιγμής και να κερδίσεις χρόνο.
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια καμπή της ιστορίας.
Στην ιστορία υπάρχουν παραδείγματα υπογραφής επονείδιστων και βαριών συμφωνιών που δεν έκαναν ούτε την εξουσία να χάσει το γόητρό της, ούτε να είναι τυπική, ούτε το λαό να απολέσει την αποφασιστικότητά του. Αντίθετα τον δίδαξαν να ετοιμαστεί και να δράσει πιο σοβαρά, να φερθεί πιο υπεύθυνα και δυνάμωσαν τη θέλησή του.
Να τι έγραφε ο επικεφαλής μιας ιστορικής ανατροπής, πέντε μήνες μετά από αυτήν όταν αναγκάστηκε να κάνει έναν προσωρινό ( διήρκησε 8 μήνες) συμβιβασμό «που ήταν υποχρεωτικός»: Στην αρχή (υπήρξε για το κίνημά μας) συνεχής θριαμβική πορεία. Ξαφνικά τσακίζεται μέσα σε μερικές εβδομάδες από το Γερμανό και είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τους όρους μιας ληστρικής συμφωνίας.
Ναι, οι τέτοιες καμπές της ιστορίας είναι δύσκολες. Λέγαμε: «Είμαστε περήφανοι επαναστάτες και δεν υπογράφουμε» η ζωή όμως, η ιστορία είναι πιο δυνατή από τις διαβεβαιώσεις. Δεν είναι κάποια ιδιοτροπία δική μας είναι μια αντικειμενική αναγκαιότητα σε μια καθημαγμένη χώρα γιατί καθυστερεί η αντίδραση σε άλλες χώρες ενώ ο Γερμανός παρά την επιθυμία μας τόλμησε να επιτεθεί. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να ξέρεις να υποχωρείς.
Σήμερα είναι σε θέση το κυβερνών κόμμα και η κυβέρνηση να διαχειριστούν μια τόσο δύσκολη καμπή της ιστορίας και να βγάλουν τη χώρα από τις συμπληγάδες;
Από τις μέχρι τώρα τουλάχιστον στάσεις και συμπεριφορές δεν αντλούμε ιδιαίτερη αισιοδοξία. Θα το δείξει όμως σύντομα η ζωή.
Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα αν σκεφτούν και δράσουν πολιτικά και λογικά, ψύχραιμα και νηφάλια. Αν γίνει «έλεγχος των πάντων με τα γεγονότα, με τα συμβάντα, με τα διδάγματα της ιστορίας», αντί της γνωστής μεθόδου των ακατάσχετων αντιπαραθέσεων, των ατελείωτων συζητήσεων και των διασπάσεων.
Υπάρχει μικρότερη αν λειτουργήσουν συναισθηματικά και παρορμητικά. Αγνές και ρομαντικές φράσεις για το δίκιο και την περηφάνια, ηρωικοί στίχοι, μπορεί να ενισχύουν το ηθικό, το πείσμα κλπ αλλά με αυτά και μόνο δεν κερδίζεται ένας οικονομικός και πολιτικός πόλεμος.
Υπογράφεται μια συμφωνία για να υπάρξει μια ανάπαυλα. Η ανάπαυλα επιβλήθηκε από την ίδια τη ζωή. Επωφελείται κανείς από αυτήν για να υπερασπιστεί καλύτερα την πατρίδα και να πείσει το λαό να ενωθεί. Σε μια τέτοια εποχή αρχίζει μια περίοδος απεμπλοκής και πρέπει να γίνει ένας προσεκτικός αγώνας. Κάθε λογικός άνθρωπος καταλαβαίνει πως με την υπογραφή οποιασδήποτε συμφωνίας δεν σταματάει αυτός. Μπορεί μάλιστα να τη δικαιολογήσει κάθε σοβαρός εργαζόμενος μόνον όταν καταλαβαίνει ότι είναι για ανάκτηση και συσσώρευση δυνάμεων.
Όλη η ιστορία των αγώνων αυτού του είδους δείχνει πως όταν αυτοί αγκάλιαζαν το λαό η απελευθέρωση ερχόταν σύντομα. Μπορεί να περάσει κανείς σε επίθεση αν γίνει η καμπή που ωριμάζει τις διαθέσεις των πολλών. « Όταν έλθει αυτή η ημέρα όλοι θα το νιώσουν».
Κώστας Καραγιάννης Φυσικός
