Άρθρα Κόσμος

“Η Ρουμανία ψηφίζει για ειρήνη” / γράφει ο Διονύσιος Σκλήρης

Μετά τη Γεωργία, αλλά και τη Μολδαβία, όπου υπήρξε ανατροπή στο αποτέλεσμα την τελευταία στιγμή εξαιτίας της ψήφου των αποδήμων, η Ρουμανία αποτελεί άλλη μια χώρα όπου η θέληση του λαού για ειρήνη και η κόπωση από τον πόλεμο στην Ουκρανία ήταν αποφασιστική για το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο Καλίν Γκεοργκέσκου, 62 ετών, καθηγητής πανεπιστημίου, εξελέγη πρώτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Ρουμανία με ποσοστό 22,94%, σε μια χώρα η οποία έχει σύστημα στο οποίο ο Πρόεδρος έχει ενεργή λειτουργία στην εξωτερική πολιτική, την εθνική άμυνα και τον διορισμό δικαστικών. Η Ρουμανία αποτελεί κομβική χώρα λόγω της γειτνίασής της με την Ουκρανία με την οποία μοιράζεται περίπου 600 χιλιόμετρα συνόρων, καθώς και λόγω της ύπαρξης νατοϊκής βάσης εντός της. Η Ρουμανία αποτελεί εξάλλου σημαντική εμπορική δίοδο για τα σιτηρά της Ουκρανίας. Ο Γκεοργκέσκου εξελέγη πρώτος με πρόταγμα την ειρήνη, υπερκεράζοντας τον φιλοευρωπαίο σοσιαλιστή πρωθυπουργό Μαρσέλ Τσιολάκου, ο οποίος αποκλείστηκε από τον δεύτερο γύρο, λαμβάνοντας μόλις 19,15% των ψήφων. Τη δεύτερη θέση στις προεδρικές εκλογές κατέλαβε η 52χρονη Έλενα Λασκόνι, πρώην δημοσιογράφος και κεντροδεξιά δήμαρχος, η οποία ευνοήθηκε από την ψήφο των απόδημων Ρουμάνων. Η Λασκόνι τάσσεται υπέρ της αυξήσεως της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία και υπέρ της στρατιωτικοποιήσεως της Ρουμανίας και έτσι αντιτάσσεται στη φιλειρηνική πολιτική του Καλίν Γκεοργκέσκου. Το γεγονός ότι οι δύο πρώτοι υποψήφιοι είναι και αυτοί που έχουν εκφράσει τις πιο σαφείς θέσεις εναντίον και υπέρ της συνεχίσεως της πολεμικής προσπάθειας δείχνουν την πόλωση που αναμένεται να υπάρξει στον δεύτερο γύρο των εκλογών.

Ο Καλίν Γκεοργκέσκου μετά την εκλογική του νίκη έσπευσε να δηλώσει ότι ο ρουμανικός λαός με την ψήφο του τάχθηκε υπέρ της ειρήνης. Ο Γκεοργκέσκου έχει εκφράσει δυσπιστία προς το ΝΑΤΟ, υποστηρίζοντας ότι δεν θα μπορούσε να προστατεύσει τη Ρουμανία σε μία σύγκρουση, ενώ την ασπίδα των βαλλιστικών πυραύλων την έχει χαρακτηρίσει ως αποτυχία της διπλωματίας. Έχει εκφράσει προβληματισμό για το γεγονός ότι η Ρουμανία έχει καταστεί «αποικία της Ευρώπης». Αντιστρόφως, έχει εκφράσει θαυμασμό για τη «ρωσική σοφία», χαρακτηρίζοντας τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ως «πατριώτη».

Οι εκλογές κρίθηκαν επίσης από το γεγονός ότι η Ρουμανία έχει πολύ υψηλό πληθωρισμό, μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα και το μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών κοντά στο όριο της φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Γκεοργκέσκου είναι άριστος χειριστής των social media, τόσο του Facebook, όσο και του TikTok και παραδέχτηκε ότι εξέφρασε πολιτικώς τους ανθρώπους που ήταν οργισμένοι με το σύστημα και οι οποίοι είχαν υποστεί περιφρόνηση από τις πολιτικές ελίτ. Ο Γκεοργκέσκου έκανε μία προεκλογική καμπάνια χωρίς υψηλή χρηματοδότηση και για αυτό εξέπληξε με το ποσοστό που έλαβε. Είχε πολύ μεγάλη απήχηση στους νέους Ρουμάνους, οι οποίοι είναι και οι πλέον ευάλωτοι στην οικονομική κρίση, αλλά και οι πιο ανοικτοί στην επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στα social media, ο Γκεοργκέσκου τονίζει την παραδοσιακή του αρρενωπότητα, με φωτογραφίες όπου ιππεύει άσπρο άλογο, καταδύεται σε παγωμένη λίμνη ή ασκείται σε πολεμικές τέχνες. Σημειωτέον σε κάθε περίπτωση ότι ο Γκεοργκέσκου είχε μεγάλη επιτυχία κυρίως στην εργατική τάξη και στους αγρότες, ενώ υποστηρίχθηκε και από μερίδα της Ρουμανικής Εκκλησίας, καθώς υπογραμμίζει τη χριστιανική πίστη του. Μπορεί να χαρακτηρισθεί επίσης ως οπαδός του «κυριαρχισμού», καθώς υποστηρίζει ότι η Ρουμανία μπορεί να στηριχθεί περισσότερο στους δικούς της πόρους και είναι κριτικός προς την παγκοσμιοποίηση. «Είμαι υποψήφιος για τη Ρουμανία, όχι για την Ουκρανία» ήταν μια χαρακτηριστική προεκλογική του δήλωση.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η αντιπολίτευση αιτήθηκε επανακαταμέτρηση των ψήφων, ενώ ζητήθηκε ακόμη και επανάληψη του πρώτου γύρου από δικαστήριο, γεγονός βεβαίως που θα αποτελούσε μία κίνηση απελπισίας του κατεστημένου να αμφισβητήσει τη λαϊκή ψήφο. Υπήρξαν οι γνωστές θεωρίες συνωμοσίας για κυβερνοεπιθέσεις με επίκεντρο την πλατφόρμα Tik Tok και η γνώριμη πλέον σχετική δαιμονοποίηση της Ρωσίας, ενώ ζητήθηκε ακόμη και αναστολή της λειτουργίας του TikTok στη Ρουμανία κατά ένα προφανές αίτημα καταστολής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο εκπρόσωπος του TikTok απάντησε ότι είχαν εφαρμοστεί οι κατευθυντήριες οδηγίες της κοινότητας ενάντια στην παραπληροφόρηση και την παραπλανητική συμπεριφορά, και είχε υπάρξει συνεργασία με την Εκλογική Επιτροπή για ένα ενσωματωμένο Κέντρο Εκλογών, το οποίο θα προέβαλλε αξιόπιστες πληροφορίες για τις εκλογές, ενώ δεν επιτρεπόταν η διαφήμιση επί πληρωμή.

Η σημαντική αυτή στροφή της Ρουμανίας έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά από χώρες της ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες στρέφονται στον ευρωσκεπτικιστικό κυριαρχισμό. Υπενθυμίζουμε τη Σλοβακία του Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος επεβίωσε από δολοφονική απόπειρα εναντίον του. Στη Σλοβακία οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι 44% των πολιτών είναι σκεπτικιστές προς τη Δύση. Στη γειτονική Ουγγαρία, ο Βίκτορ Όρμπαν, επεχείρησε διαμεσολάβηση για ειρήνη στην Ουκρανία, μόλις είχε αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη Σερβία, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς απευθύνει προειδοποιήσεις προς τη Δύση να μην οδηγήσει την κατάσταση στον πυρηνικό όλεθρο, ενώ οι Σέρβοι σε ποσοστό 65% είναι εναντίον της πολιτικής της συλλογικής Δύσης στην Ουκρανία.

Η Σερβία δεν ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές κυρώσεις προς τη Ρωσία και προμηθεύεται φυσικό αέριο σε φθηνές τιμές. Σημειωτέον ότι φιλειρηνικές φωνές ακούγονται και από αριστερά κόμματα στη Δύση, όπως από την «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ο οποίος υποστηρίζει ότι δεν πρέπει καμία πλευρά στο Ουκρανικό να νιώσει ηττημένη, προκειμένου να έχει επιτυχία μία ειρηνική πρωτοβουλία. Σε κάθε περίπτωση η Ρουμανία, η Μολδαβία και η Γεωργία είναι αυτή τη στιγμή ταυτοχρόνως τρία μείζονα πεδία ανταγωνισμού της Ρωσίας και της συλλογικής Δύσης εν μέσω εκλογών που ανέδειξαν θεαματική άνοδο του ευρωσκεπτικισμού. Το αποτέλεσμα στη Ρουμανία ήταν βεβαίως το πλέον εντυπωσιακό, καθώς η Ρουμανία θεωρείται ως η πλέον πιστή σύμμαχος του ΝΑΤΟ με κομβικό ρόλο στο Ουκρανικό, ενώ συζητούνται και σχέδια επέκτασης για τη νατοϊκή αεροπορική βάση «Μιχαήλ Κογκαλνιτσενάου» πέριξ της Κωστάντζας.

Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στις 8 Δεκεμβρίου αναμένεται ασφαλώς συσπείρωση γύρω από την κεντροδεξιά Έλενα Λασκόνι. Το αποτέλεσμα αυτού του δεύτερου γύρου θα επηρεάσει και τις ζυμώσεις που παρατηρούνται γύρω από τις βουλευτικές εκλογές της Ρουμανίας, οι οποίες έλαβαν χώρα την 1η Δεκεμβρίου. Στις βουλευτικές εκλογές, που έλαβαν χώρα πολύ κοντά στις προεδρικές, παραδοσιακοί σχηματισμοί, όπως το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και το συντηρητικό Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα PNL έχασαν την πλειοψηφία τους και στα δύο σώματα της Βουλής προς όφελος κυριαρχιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων, όπως η Συμμαχία για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR), το SOS Romania και το Κόμμα των Νέων, που στηρίζει Γκεοργκέσκου. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έλαβε 21,96%, όμως ακολουθείται από τη Συμμαχία για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR), που έλαβε 18,01%. Το συντηρητικό Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα (PNL) έπεσε στο 13,2%, ακολουθούμενο κοντά από την Ένωση για τη Σωτηρία της Ρουμανίας (12,4%), ενώ ακολουθούν το SOS Romania (7,36%) και το Κόμμα των Νέων (6,46%). Τέλος, σε σταθερά ποσοστά έμεινε το μειονοτικό κόμμα Δημοκρατική Συμμαχία για τους Ούγγρους στη Ρουμανία (6,34%).

Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν στην κατεύθυνση μιας ρευστοποίησης του πολιτικού σκηνικού με άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και του κυριαρχισμού. Η βιωσιμότητα ή όχι ενός νέου φιλοδυτικού συνασπισμού θα κριθεί βεβαίως από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογικών. Στην εποχή μας βέβαια δεν είναι αυτονόητο ότι γίνεται σεβαστή η δημοκρατική θέληση ενός λαού, καθώς βλέπουμε συχνά επαναλήψεις εκλογών μέχρι ο λαός να ψηφίσει το «σωστό», καθώς και αμφισβητήσεις εκλογικών αποτελεσμάτων με διακίνηση θεωριών συνωμοσίας και με δυναμικές κινητοποιήσεις μειοψηφιών. Η Ρουμανία πάντως έδειξε ότι τα δικαιώματα του κόσμου της εργασίας, η ειρήνη και η ανεξαρτησία αποτελούν σημαντικά κριτήρια για τη λαϊκή ψήφο.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας