Απελπισμένοι οι Ουκρανοί στρατιώτες στο Κουρσκ – «Τι κάνουμε εδώ, δεν είναι η γη μας» – Γιατί περιμένουν τον… Τραμπ
Οργή και απογοήτευση επικρατεί στις τάξεις του ουκρανικού στρατού στο Κουρσκ, που παραμένει εγκλωβισμένος στη ρωσική επαρχία, ενώ οι Ρώσοι προελαύνουν στην Ουκρανία.
Σε άρθρο του το BBC, τονίζει ότι η κατήφεια και το πεσμένο ηθικό των Ουκρανών στρατιωτών στο Κουρσκ είναι στοιχείο της καθημερινότητάς τους και προσβλέπουν πια στην ανάληψη της ηγεσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, με την ελπίδα οι δύο πλευρές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να έρθει η ειρήνη σε αυτό τον πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης.
«Η γη μας δεν είναι εδώ»
Ο τόνος είναι σκοτεινός, ακόμα και θυμωμένος.
«Η κατάσταση επιδεινώνεται κάθε μέρα».
«Δεν βλέπουμε τον στόχο. Η γη μας δεν είναι εδώ».
Σχεδόν τέσσερις μήνες αφότου τα ουκρανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν μια αστραπιαία επίθεση στη ρωσική περιοχή του Κουρσκ, μηνύματα κειμένου από στρατιώτες που πολεμούν εκεί δίνουν μια θλιβερή εικόνα μιας μάχης που δεν κατανοούν σωστά και φοβούνται ότι μπορεί να χάσουν.
Ήμασταν σε επαφή, μέσω Telegram, με αρκετούς στρατιώτες που υπηρετούν στο Κουρσκ, ένας από τους οποίους έφυγε πρόσφατα.
Μιλούν για άθλιες καιρικές συνθήκες και χρόνια έλλειψη ύπνου που προκαλείται από τους συνεχείς βομβαρδισμούς της Ρωσίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τη χρήση τρομακτικών βομβών ολίσθησης 3.000 κιλών.
Βρίσκονται επίσης σε υποχώρηση, με τις ρωσικές δυνάμεις να ανακτούν σταδιακά εδάφη.
«Αυτή η τάση θα συνεχιστεί», έγραψε ο Pavlo στις 26 Νοεμβρίου. «Είναι μόνο θέμα χρόνου».
Ο Pavlo μίλησε για τεράστια κούραση, την έλλειψη εναλλαγής και την άφιξη μονάδων, αποτελούμενων σε μεγάλο βαθμό από μεσήλικες άνδρες, φερμένους απευθείας από άλλα μέτωπα με ελάχιστο ή καθόλου χρόνο για ανάπαυση ενδιάμεσα.
Το να ακούς στρατιώτες να παραπονιούνται – για τους διοικητές τους, τις εντολές και την έλλειψη εξοπλισμού – δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο. Αυτό κάνουν συχνά οι στρατιώτες σε δύσκολες συνθήκες.
Κάτω από την τεράστια πίεση του εχθρού και με τον χειμώνα να μπαίνει, θα ήταν έκπληξη να ακούσουμε πολλή αισιοδοξία.
Αλλά τα μηνύματα που λάβαμε είναι σχεδόν ομοιόμορφα ζοφερά, υποδηλώνοντας ότι το κίνητρο είναι ένα πρόβλημα.
Κάποιοι αμφισβήτησαν εάν ένας από τους αρχικούς στόχους της επιχείρησης – η εκτροπή Ρώσων στρατιωτών από το ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας – είχε λειτουργήσει.
Οι εντολές τώρα, είπαν, ήταν να κρέμονται σε αυτό το μικρό κομμάτι ρωσικού εδάφους έως ότου ένας νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, με νέες πολιτικές, φτάσει στον Λευκό Οίκο στα τέλη Ιανουαρίου.
«Το κύριο καθήκον που αντιμετωπίζουμε είναι να διατηρήσουμε τη μέγιστη επικράτεια μέχρι την ορκωμοσία του Τραμπ και την έναρξη των διαπραγματεύσεων», είπε ο Πάβλο. «Για να το ανταλλάξουμε με κάτι αργότερα. Κανείς δεν ξέρει τι.”
Προς τα τέλη Νοεμβρίου, ο Πρόεδρος Ζελένσκι ανέφερε ότι και οι δύο πλευρές είχαν κατά νου την αλλαγή της αμερικανικής διοίκησης.
«Είμαι σίγουρος ότι [ο Πούτιν] θέλει να μας απωθήσει μέχρι τις 20 Ιανουαρίου», είπε.
«Είναι πολύ σημαντικό για αυτόν να δείξει ότι ελέγχει την κατάσταση. Αλλά δεν ελέγχει την κατάσταση».
Σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν την Ουκρανία να αποτρέψει τις ρωσικές αντεπιθέσεις στο Κουρσκ, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία επέτρεψαν στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει όπλα μεγάλης εμβέλειας σε στόχους εντός της Ρωσίας.
Δεν φαίνεται να έχει κάνει πολλά για να ανεβάσει τα πνεύματα.
«Κανείς δεν κάθεται σε ένα κρύο όρυγμα και δεν προσεύχεται για βλήματα», είπε ο Pavlo.
«Ζούμε και παλεύουμε εδώ και τώρα. Και οι πύραυλοι πετούν κάπου αλλού».
Οι πύραυλοι Atacms και Storm Shadow μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί για ισχυρές, ακόμη και καταστροφικές επιπτώσεις σε απομακρυσμένα θέσεις διοίκησης και χωματερές πυρομαχικών, αλλά τέτοιες επιτυχίες φαίνονται μακρινές για τους στρατιώτες στην πρώτη γραμμή.
«Δεν μιλάμε για πυραύλους», είπε ο Μίροσλαβ. «Στα καταφύγια μιλάμε για οικογένεια και εναλλαγή. Για απλά πράγματα».
Για την Ουκρανία, η αργή, συντριπτική προέλαση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία υπογραμμίζει την ανάγκη να κολλήσουμε στο Κουρσκ.
Μόνο τον Οκτώβριο, η Ρωσία μπόρεσε να καταλάβει περίπου 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα ουκρανικού εδάφους, το μέγιστο που είχε ληφθεί από τις πρώτες ημέρες της πλήρους εισβολής το 2022.
Αντίθετα, η Ουκρανία έχει ήδη χάσει περίπου το 40% των εδαφών που κατέλαβε στο Κουρσκ τον Αύγουστο.
«Το κλειδί δεν είναι να συλλάβεις αλλά να κρατήσεις», είπε ο Βαντίμ, «και παλεύουμε λίγο με αυτό».
Παρά τις απώλειες, ο Vadym πιστεύει ότι η εκστρατεία στο Kursk είναι ακόμα ζωτικής σημασίας.
«Κατάφερε να εκτρέψει ορισμένες [ρωσικές] δυνάμεις από τις περιοχές Zaporizhzhia και Kharkiv», είπε.
Αλλά μερικοί από τους στρατιώτες με τους οποίους μιλήσαμε είπαν ότι ένιωθαν ότι βρίσκονταν στο λάθος μέρος, ότι ήταν πιο σημαντικό να βρίσκονται στο ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας, παρά να καταλάβουν μέρος της Ρωσίας.
«Η θέση μας θα έπρεπε να ήταν εκεί [στην ανατολική Ουκρανία], όχι εδώ στη γη κάποιου άλλου», είπε ο Πάβλο. «Δεν χρειαζόμαστε αυτά τα δάση του Κουρσκ, στα οποία αφήσαμε τόσους συντρόφους».
«Δεν έχουμε δει ούτε ένα Βορειοκορεάτη»
Και παρά τις εβδομαδιαίες αναφορές που υποδηλώνουν ότι έως και 10.000 Βορειοκορεάτες στρατιώτες έχουν σταλεί στο Κουρσκ για να συμμετάσχουν στη ρωσική αντεπίθεση, οι στρατιώτες με τους οποίους ήμασταν σε επαφή δεν τους έχουν ακόμη συναντήσει.
«Δεν έχω δει ούτε ακούσει τίποτα για Κορεάτες, ζωντανούς ή νεκρούς», απάντησε ο Βαντίμ όταν ρωτήσαμε για τις αναφορές.
Ο ουκρανικός στρατός έδωσε στη δημοσιότητα ηχογραφήσεις που σύμφωνα με τον ίδιο είναι υποκλοπές ραδιοφωνικών επικοινωνιών της Βόρειας Κορέας.
Οι στρατιώτες είπαν ότι τους είχαν πει να συλλάβουν τουλάχιστον έναν Βορειοκορεάτη αιχμάλωτο, κατά προτίμηση με έγγραφα.
Μίλησαν για ανταμοιβές – drones ή επιπλέον άδεια – που προσφέρονται σε όποιον αιχμαλωτίσει με επιτυχία έναν Βορειοκορεάτη στρατιώτη.
«Είναι πολύ δύσκολο να βρεις έναν Κορεάτη στο σκοτεινό δάσος του Κουρσκ», σημείωσε σαρκαστικά ο Πάβλο. «Ειδικά αν δεν είναι εδώ».
Παραλληλισμοί με το Κρίνκι
Οι βετεράνοι προηγούμενων καταδικασμένων επιχειρήσεων βλέπουν παραλληλισμούς σε αυτό που συμβαίνει στο Κουρσκ.
Από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, οι ουκρανικές δυνάμεις προσπάθησαν να κρατήσουν ένα μικροσκοπικό προγεφύρωμα στο Krynky, στην αριστερή όχθη του ποταμού Dnipro, περίπου 25 μίλια (40 χιλιόμετρα) ανάντη από την απελευθερωμένη πόλη Kherson.
Το προγεφύρωμα, που αρχικά προοριζόταν ως πιθανό εφαλτήριο για περαιτέρω προόδους σε ρωσικά εδάφη στη νότια Ουκρανία, τελικά χάθηκε.
Η επέμβαση κόστισε πολύ. Περίπου 1.000 Ουκρανοί στρατιώτες πιστεύεται ότι έχουν σκοτωθεί ή εξαφανιστεί.
Κάποιοι το είδαν ως κόλπο, σχεδιασμένο να αποσπά την προσοχή από την έλλειψη προόδου αλλού.
Φοβούνται ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί στο Κουρσκ.
«Καλή ιδέα αλλά κακή εφαρμογή», λέει ο Myroslav, ένας αξιωματικός των πεζοναυτών που υπηρετούσε στο Krynky και τώρα βρίσκεται στο Kursk.
«Εφέ στα ΜΜΕ, αλλά όχι στρατιωτικό αποτέλεσμα».
Στρατιωτικοί αναλυτές επιμένουν ότι παρ’ όλες τις δυσκολίες, η εκστρατεία του Κουρσκ συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο.
«Είναι ο μόνος τομέας όπου διατηρούμε την πρωτοβουλία», είπε ο Serhiy Kuzan, του Ουκρανικού Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας.
Αναγνώρισε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις βιώνουν «απίστευτα δύσκολες συνθήκες» στο Κουρσκ, αλλά είπε ότι η Ρωσία αφιερώνει τεράστιους πόρους για να τους εκτοξεύσει – πόρους που θα προτιμούσε να χρησιμοποιήσει αλλού.
«Όσο περισσότερο μπορούμε να κρατήσουμε αυτό το μέτωπο του Κουρσκ – με επαρκή εξοπλισμό, πυροβολικό, Χειμάρες και φυσικά όπλα μεγάλης εμβέλειας για να χτυπήσουμε το πίσω μέρος τους – τόσο το καλύτερο», είπε.
Στο Κίεβο, οι ανώτεροι διοικητές υποστηρίζουν την επιχείρηση Κουρσκ, υποστηρίζοντας ότι εξακολουθεί να καρπώνεται στρατιωτικά και πολιτικά οφέλη.
«Αυτή η κατάσταση ενοχλεί τον Πούτιν», είπε πρόσφατα ένας, υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Υποφέρει μεγάλες απώλειες εκεί».
Όσο για το πόσο καιρό θα μπορούσαν να αντέξουν τα ουκρανικά στρατεύματα στο Κουρσκ, η απάντηση ήταν ξεκάθαρη.
«Αρκεί να είναι εφικτό από στρατιωτική άποψη».