«Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο» / Έκθεση Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Δήμητρα Στασινοπούλου
Η συνεργάτιδά μας, πολυβραβευμένη φωτογράφος Δήμητρα Στασινοπούλου, από πρόσφατη έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με θέμα «Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο», μάς έστειλε εντυπωσιακό φωτογραφικό υλικό σε υψηλή ανάλυση. Η ίδια μας γράφει:
Ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της ελληνικής αρχαιότητας, τη Μάχη της Χαιρώνειας που έφερε στην πολιτική σκηνή τον Μέγα Αλέξανδρο και έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία του σύγχρονου κόσμου, προσέγγισε η έκθεση «Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο» του Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού, που μόλις έληξε. Για όσους δεν μπόρεσαν να τη δουν, θα βρείτε στο λίνκ που ακολουθεί όσα μπόρεσα να φωτογραφίσω (κάποια από τα πολλά και σημαντικά) όπως και επεξηγήσεις που υπάρχουν κάτω από κάθε φωτογραφία.
Οι φωτογραφίες ακολουθούν «πατώντας» το λίνκ : https://dimitrastasinopoulou.smugmug.com/ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ-/n-mJBbxz
Η έκθεση παρουσίαστηκε στο Μέγαρο Σταθάτου, υπό την επιμέλεια των Επιστημονικών Διευθυντών του Μουσείου Δρων Παναγιώτη Ιωσήφ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας, και Ιωάννη Φάππα, Επίκουρου Καθηγητή Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σημαντικό, επίσης, τμήμα της έκθεσης αφιερώνεται στην παρουσίαση αυθεντικών ιστορικών τεκμηρίων και αναφορών γραμμένων από τους πρωτοπόρους της ελληνικής αρχαιολογικής έρευνας, Παναγιώτη Σταματάκη και Γεώργιο Σωτηριάδη, κατά τις ανασκαφές τους στο Πολυάνδριο των Θηβαίων και τον τύμβο των Μακεδόνων, στο τέλος του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου αιώνα αντίστοιχα, προκειμένου να δοθεί η πληρέστερη δυνατή εικόνα για τον τρόπο που η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως την ίδια τη μάχη.
Πρόκειται για τη μάχη που έφερε αντιμέτωπους τον στρατό της Μακεδονίας του Φιλίππου Β΄ με αυτόν των συμμαχικών ελληνικών πόλεων της νότιας Ελλάδας (κυρίως τον Ιερό Λόχο της Θήβας και τον στρατό της Αθήνας), βάζοντας για πρώτη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας τον Αλέξανδρο. Είναι μόλις 18 ετών και ο πατέρας του του εμπιστεύεται την αρχηγία της αριστερής πτέρυγας της μακεδονικής παράταξης. Είναι αυτή η πτέρυγα που θα βρεθεί αντιμέτωπη με τον αήττητο μέχρι τότε Ιερό Λόχο των Θηβών και θα επικρατήσει. Στη Χαιρώνεια βρίσκει κανείς τα κατάλοιπα των ανθρώπων που πολέμησαν δίπλα του, αυτών που δέχθηκαν τις διαταγές του εκείνο το πρωινό του Αυγούστου ή αυτών που σκοτώθηκαν ίσως και από τον ίδιο. Ο θρίαμβος του Φίλιππου στη μάχη της Χαιρώνειας αντίχησε σε όλες τις ελληνικές πόλεις καθιερώνοντας την κυριαρχία του μακεδονικού βασιλείου στην Ελλάδα. Αυτό το βασίλειο έμελλε λίγα χρόνια μετά, με τον Αλέξανδρο, να κατακτήσει την Οικουμένη.
Οι Μακεδόνες που έπεσαν στο πεδίο της Χαιρώνειας δεν ετάφησαν, αλλά κάηκαν σαν ένδειξη ανώτατης τιμής από τον Φίλιππο. Εδώ βλέπουμε το σχέδιο που έκανε Σωτηριάδης όταν έσκαβε για να φτάσει στο κέντρο του τύμβου και στη μέση στην προθήκη βλέπουμε τα κάρβουνα από τη νεκρική πυρά. Ο Φίλιππος φρόντισε να συνοδεύσει ο ίδιος ο γιός του, ο Αλέξανδρος, την τέφρα των Αθηναίων στην πόλη ώστε να ταφούν με τιμές.
Στην αίθουσα με το Πολυάνδριο των Θηβαίων ιερολοχιτών, στον τοίχο βλέπουμε όλους τους σκελετούς και τον τρόπο της ταφής τους. Οι Θηβαίοι ήταν οι μόνοι που θέλησαν να θάψουν τους Ιερολοχίτες στοιχισμένους με τον τρόπο που μάχονταν κοντά στο πεδίο της μάχης, στο περίφημο Πολυάνδριο, που προστατευόταν από τον Λέοντα. Όπως λένε οι επιμελητές : “Χάρη στην ιδιοφυΐα του Παναγιώτη Σταματάκη ξέρουμε ακριβώς πως ήταν παραταγμένοι όλοι αυτοί οι σκελετοί. Στον τοίχο βλέπουμε όλη την ανασύσταση με τις θέσεις που βρέθηκαν. Υπάρχουν 252 σκελετοί και δύο καύσεις (πολύ κοντά στο συνολικό αριθμό του Ιερού Λόχου που πολέμησε και αποδεκατίστηκε εκείνη την ημέρα). Ακόμη πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι όλοι αυτοί οι σκελετοί βρέθηκαν τοποθετημένοι όπως ακριβώς παρατάσσονται στη μάχη. Ουσιαστικά αυτοί που τους έθαψαν αποτύπωσαν στη μετά θάνατον ζωή την παράταξη του Ιερού Λόχου στο πεδίο. Αυτοί οι άνθρωποι πολεμούν αιωνίως για να προστατέψουν την πόλη τους.
Όσον αφορά στο έργο «Μέγας Αλέξανδρος» (1981) του Andy Warhol από το MOMus – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, πρόκειται για μια εκδοχή της σειράς Alexander the Great που υλοποίησε ο Warhol μετά από ανάθεση του Αλέξανδρου Ιόλα.
Η έκθεση ολοκληρώθηκε με ένα εκπληκτικό πραγματικά διόραμα της μάχης της Χαιρώνειας με χειροποίητες φιγούρες playmobil, ειδικής κατασκευής, από τους συλλέκτες Άγγελο Γιακουμάτο και Τάσο Παναζόπουλο που έγιναν για την έκθεση με την υποστήριξη της Playmobil Hellas.
Φεύγοντας από αυτήν την πραγματικά εξαιρετική έκθεση είχα την αίσθηση ότι γνώρισα καλύτερα τα «μυθικά» πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν, ίσως και λόγω των τόσο φροντισμένων κειμένων που τη συνόδευαν.
KΑΛΟ ΠΑΣΧΑ !!!! Με αγάπη, Δήμητρα
——–
Σημείωση Φαρέτρας: Οι φωτογραφίες της έκθεσης που ακολουθούν είναι ενδεικτικές από τις 115 που παρουσιάζονται στο λίνκ : https://dimitrastasinopoulou.smugmug.com/ΧΑΙΡΩΝΕΙΑ-/n-mJBbxz
–
