Άρθρα Κόσμος

Ένας άλλος κόσμος μετά το χτύπημα του Ιράν / γράφει ο Θέμης Τζήμας

Ξεκινούμε με ένα άρθρο του Chaim Levinson, στη Haaretz με τίτλο «Λέγοντας αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί: Το Ισραήλ έχει ηττηθεί -μια ολοκληρωτική ήττα»:

«Χάσαμε. Η αλήθεια πρέπει να ειπωθεί. Η αδυναμία να το παραδεχτούμε συμπυκνώνει όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την ατομική και μαζική ψυχολογία του Ισραήλ. Υπάρχει μια σαφής, αιχμηρή, προβλέψιμη πραγματικότητα που πρέπει να αρχίσουμε να κατανοούμε, να επεξεργαζόμαστε, να κατανοούμε και να εξάγουμε συμπεράσματα για το μέλλον. Δεν είναι διασκεδαστικό να παραδεχτούμε ότι χάσαμε, οπότε λέμε ψέματα στον εαυτό μας. Μερικοί από εμάς ψεύδονται κακόβουλα. Άλλοι αθώα. Θα ήταν καλύτερα να βρούμε παρηγοριά σε κάποιο ευάερο υδατάνθρακα με κρούστα συνολικής νίκης. Αλλά μπορεί να είναι απλώς ένα κουλούρι. Όταν τελειώσει η παρηγοριά, η τρύπα παραμένει. Δεν υπάρχει τρόπος γύρω από αυτό. Οι καλοί δεν κερδίζουν πάντα.

Μετά από μισό χρόνο, θα μπορούσαμε να είμαστε σε ένα εντελώς διαφορετικό μέρος, αλλά είμαστε όμηροι της χειρότερης ηγεσίας στην ιστορία της χώρας -και ενός αξιοπρεπούς υποψηφίου για τον τίτλο της χειρότερης ηγεσίας οπουδήποτε, ποτέ. Κάθε στρατιωτική επιχείρηση υποτίθεται ότι έχει μια διπλωματική έξοδο -η στρατιωτική δράση θα πρέπει να οδηγήσει σε μια καλύτερη διπλωματική πραγματικότητα. Το Ισραήλ δεν έχει διπλωματική έξοδο. Κανένας υπουργός δεν θα αποκαταστήσει την αίσθηση της προσωπικής μας ασφάλειας. Κάθε ιρανική απειλή θα μας κάνει να τρέμουμε. Η διεθνής μας θέση δέχθηκε πλήγμα. Η αδυναμία της ηγεσίας μας αποκαλύφθηκε προς τα έξω. Για χρόνια καταφέρναμε να τους ξεγελάσουμε και να νομίζουν ότι είμαστε μια ισχυρή χώρα, ένας σοφός λαός και ένας ισχυρός στρατός.

Στην πραγματικότητα, είμαστε ένα shtetl (μια μικρή κοινότητα) με μια πολεμική αεροπορία, και αυτό με την προϋπόθεση ότι θα ξυπνήσει εγκαίρως. Η Ράφα είναι η νεότερη μπλόφα με την οποία τα φερέφωνα προσπαθούν να μας ξεγελάσουν και να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η νίκη είναι μόνο λίγα λεπτά μακριά. Μέχρι τη στιγμή που θα μπουν στη Ράφα, το πραγματικό γεγονός θα έχει χάσει τη σημασία του. Μπορεί να υπάρξει μια εισβολή, ίσως μια μικρή, κάποια στιγμή -ας πούμε τον Μάιο. Μετά από αυτό, θα πλασάρουν το επόμενο ψέμα, ότι το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ________ (συμπληρώστε το κενό) και η νίκη θα είναι στο δρόμο της. Η πραγματικότητα είναι ότι οι στόχοι του πολέμου δεν θα επιτευχθούν. Η Χαμάς δεν θα εξαλειφθεί. Οι όμηροι δεν θα επιστραφούν μέσω στρατιωτικής πίεσης. Η ασφάλεια δεν θα αποκατασταθεί».

Αν εξαιρέσουμε την κάπως εμετική φράση περί των καλών που δεν κερδίζουν πάντα, η οποία είναι μεν γενικώς αληθής, αλλά εν προκειμένω οι «καλοί» προς το παρόν κερδίζουν το γενοκτονικό κράτος του Ισραήλ, το παραπάνω άρθρο περιγράφει την κατάσταση στο Ισραήλ (ή μάλλον στο τμήμα εκείνο της ισραηλινής κοινωνίας που καταλαβαίνει ακόμα) πολύ καλά: ο παλαιότερος εφησυχασμός και αλαζονεία έδωσαν την 7η Οκτωβρίου τη θέση τους στο σοκ και στο αμόκ και τώρα στον φόβο, με τον πανικό να παραμονεύει.

Το Ιράν εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη επίθεση drones ιστορικώς, από τη μεγαλύτερη απόσταση όπως και την πιο απομακρυσμένη πυραυλική επίθεση. Πρόκειται για μια επίθεση με λίγα από τα πιο σύγχρονα όπλα του, ενώ οι ακόμα πιο επικίνδυνοι, υπερηχητικοί πύραυλοι ίσως δεν χρησιμοποιήθηκαν καθόλου. Η επίθεση, κόστους περί τα 40 εκατ. δολάρια, απαίτησε να στρατευθούν από κοινού πέρα από το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιορδανία και φυσικά οι ΗΠΑ ενώ κόστισε περίπου 1,3 δισ. δολάρια. Αν αυτό είναι το κόστος μιας βραδιάς, εκείνο ενός πλήρους πολέμου με την παλαιστινιακή αντίσταση, τη Χεζμπολάχ, την ιρακινή αντίσταση, την Υεμένη και το Ιράν ταυτοχρόνως θα είναι αστρονομικό.

Οι συνήθεις ανακοινώσεις περί επιτυχίας 99% των αντιαεροπορικών συστημάτων είναι η «ταρίφα» που ανακοινώνει σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση το Ισραήλ. Ακόμα όμως και αν ισχύει ένα τέτοιο περίπου ποσοστό, δεν είναι απαραιτήτως πολύ παρήγορο. Σε μια επίθεση 100-150 πυραύλων περίπου 15 εξ αυτών «τρύπησαν» τις άμυνες όλων αυτών των κρατών μαζί (ποσοστό 10-15%). Σε μια επίθεση κορεσμού, χιλιάδων πυραύλων, drones και πυροβολικού θα μιλάμε για εκατοντάδες πυραύλους σε στρατηγικού χαρακτήρα υποδομές του Ισραήλ, στρατιωτικές ή και πολιτικές. Αν μιλούμε για το Ιράν ή την Ουκρανία ένα τέτοιο πλήγμα είναι σκληρό, αλλά διαχειρίσιμο. Όταν αναφερόμαστε σε μια χώρα τόσο μικρή σε έκταση όσο το Ισραήλ, το πρόβλημα καθίσταται υπό όρους τεράστιο. Το πλήγμα του Ιράν ήταν πολιτικό-συμβολικό, αλλά και ουσιαστικό, υπό την έννοια ότι προετοίμασε ένα επόμενο χτύπημα, ελέγχοντας τις αμυντικές δυνατότητες του Ισραήλ σε μια πραγματική επίθεση.

Εξίσου ή και ακόμα σημαντικότερο είναι ότι στην περίπτωση ενός γενικευμένου πολέμου, οι οδοί ανεφοδιασμού του Ισραήλ μπορεί να αποδειχθούν περιορισμένες. Στην πραγματικότητα εξαρτάται σε απελπιστικό βαθμό από ευάλωτα αραβικά καθεστώτα, τα οποία πιθανώς θα παρασυρθούν στη δίνη εσωτερικής σύγκρουσης σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Σύμφωνα με όσα διαρρέουν, το Ιράν διεμήνυσε στην Ιορδανία ότι αν ανοίξει τον εναέριό της χώρο για να πραγματοποιηθεί επίθεση εναντίον του, τότε τα αντίποινα της Τεχεράνης θα φτάσουν πρώτα στην Ιορδανία και μετά στο Ισραήλ. Η ίδια η θέση της ιορδανικής κυβέρνησης ότι κατέρριψε ιρανικούς πυραύλους επειδή παραβίασαν τον εναέριο χώρο της και ότι το ίδιο θα έκανε και για ισραηλινά μέσα, μπορεί να τη φέρει σε πολύ δύσκολη θέση στο πολύ προσεχές διάστημα.

Το ένστικτο επιβίωσης του Ισραήλ θα επέβαλλε να μην ανέβει και άλλο τη «σκάλα της κλιμάκωσης». Ο εκφασισμός του ωστόσο, η αποικιακή του φύση και το γεγονός ότι επιβιώνει χάρις σε ένα μύθο άτρωτης δύναμης το ωθούν στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Όλα δείχνουν ότι θα προβεί σε νέο χτύπημα κατά του Ιράν. Μάλλον θα αποπειραθεί κάποιο αεροπορικό πλήγμα σε εγκαταστάσεις του Ιράν. Ποια θα είναι η απάντηση; Ένα ακόμα μεγαλύτερο ιρανικό χτύπημα, όπως όλα δείχνουν. Μετά από εκεί θα περιμένουμε τα επόμενα αντίστοιχα βήματα.

Για την ηγεσία των ΗΠΑ πρόκειται μια δύσκολη εξίσωση. Δεν έχουν κανένα πρόβλημα με την ισραηλινή πολιτική επί της αρχής. Την υποστηρίζουν σθεναρά με υλικούς και πολιτικούς όρους. Τους κάνει όμως δύσκολη τη ζωή σήμερα. Όσο μεγαλώνει αυτός ο πόλεμος, τόσο αποδυναμώνεται το μέτωπο στην Ουκρανία. Ταυτοχρόνως, οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις σε ένα περιβάλλον ήδη υψηλού πληθωρισμού θα είναι κάθε άλλο παρά ευχάριστες. Το ακόμα χειρότερο όμως είναι ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να κερδίσει ούτε έναν τέτοιο πόλεμο σε τόσα μέτωπα. Όπως αναγνωρίζει το άρθρο που παραθέτουμε στην αρχή, το Ισραήλ χάνει ήδη, σε πολύ πιο περιορισμένο μέτωπο και προκειμένου να καλύψει τη μια ήττα φέρνει πιο κοντά την επόμενη. Αυτή η πολιτική των διαδοχικών αποτυχημένων πολέμων, προκειμένου να δικαιολογούνται οι επόμενοι και να μοχλεύεται το χρήμα, μπορεί να είναι ανεκτή για πλανητικές δυνάμεις, αλλά είναι καταστροφική για μικρά κράτη όπως το Ισραήλ.

Στην προκειμένη περίπτωση μάλιστα θα αποδειχτεί καταστροφική πριν ακόμα από μια ήττα στο πεδίο: Κάθε νέο μέτωπο το οποίο δεν θα οδηγεί σε νίκη θα σκορπίζει περισσότερο φόβο στην ισραηλινή κοινωνία, η οποία κάποια στιγμή θα υποκύψει στον πανικό. Αυτό που έχει να κάνει με τα σημερινά δεδομένα το Ιράν είναι να απορροφά τα χτυπήματα, να συσφίγγει τις συμμαχίες του, να υποσκάπτει τα αντίπαλά του αραβομουσουλμανικά καθεστώτα και να τολμά να χτυπά το Ισραήλ. Τα υπόλοιπα ίσως και να γίνουν από μόνα τους.

Αυτή η πολύπλευρη ήττα που φαίνεται να επίκειται, ενός Ισραήλ που σταδιακώς περνά σε φάση στρατηγικής υποχώρησης δεν αποτελεί μόνο περιφερειακό ζήτημα, αλλά παγκόσμιο, ιδίως όταν εντάσσεται στο πλαίσιο του εξελισσομένου παγκοσμίου πολέμου. Ο πλανήτης αλλάζει σε διάστημα εβδομάδων.

banner-article

Δημοφιλή άρθρα

  • Εβδομάδας