Δεν λειτούργησε ο «ανταγωνισμός» των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας / Ακόμη μια φορά, το παιχνίδι μοιάζει στημένο για να μειώνει έως εξαφανίσεως το ρίσκο των εταιρειών και να τους εξασφαλίζει σίγουρα κέρδη
Άρης Χατζηγεωργίου
Η παραζάλη που προκάλεσαν στους καταναλωτές τα πολύχρωμα τιμολόγια του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται πως έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Οι αρχικές προσπάθειες εκατομμυρίων ανθρώπων να καταλάβουν τι ακριβώς θα χρεώνονται με τα πράσινα και τα κίτρινα τιμολόγια, τις ρήτρες αναπροσαρμογής, τον μηχανισμό διακύμανσης και τους περίπλοκους μαθηματικούς τύπους, η συζήτηση έχει τώρα στραφεί γύρω από τα μπλε «σταθερά» τιμολόγια.
Με έναν παράδοξο τρόπο, λογίζονται ως «μεγάλη επιτυχία του ανταγωνισμού» οι τιμές αυτές που ανακοινώνονται σταδιακά από τις εταιρείες και θα παραμένουν σταθερές για 12 μήνες χωρίς κάποιος να χρειάζεται να ασχολείται παρακολουθώντας τη Μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ), τον πολλαπλασιαστή α, τα Άνω Όρια (L_u) και τον προσθετέο β που θα ορίζει κάθε εταιρεία. Η αποφυγή ενός τέτοιου αλγοριθμικού λαβύρινθου είναι απολύτως λογική, αλλά οδηγεί σε χρεώσεις που μπορεί να αποδειχθούν ωφέλιμες μόνο για τα υπερκέρδη των εταιρειών, καθώς:
● Βασικός συντελεστής διαμόρφωσης της χρέωσης ηλεκτρικού ρεύματος είναι η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) που διαμορφώνεται καθημερινά στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας. Με βάση τις καθημερινές τιμές, προκύπτει η Μέση ΤΕΑ κάθε μήνα. Αυτή η Μέση ΤΕΑ ξεκίνησε τους πρώτες μήνες του 2021 να κυμαίνεται μεταξύ των 50 και 64 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά τον Αύγουστο του 2022 απογειώθηκε στα 429,39 ευρώ!!! Ήταν ακριβώς η εποχή που η κυβέρνηση, αναλογιζόμενη τις εκλογές του 2023 που πλησίαζαν, άρχισε να μοιράζει επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για να συγκρατήσει την τελική χρέωση.
———————————
——————————–
● Τα ποσά που δίνονταν ως επιδότηση από το καλοκαίρι του 2022 ήταν τεράστια, αλλά ο καθορισμός τους οδηγούσε πάντα στο ίδιο αποτέλεσμα: Να συγκρατείται η τιμή στο τιμολόγιο της ΔΕΗ στα 16 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Κάπως έτσι, το καταναλωτικό κοινό εκπαιδεύθηκε να θεωρεί την τιμή των 16 λεπτών ανά κιλοβατώρα ως αποδεκτή και συμφέρουσα. Αυτό μπορεί όντως να ίσχυε όταν το δεύτερο εξάμηνο του 2022 η Μέση ΤΕΑ δεν έπεσε ποτέ κάτω από τα 232,25 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
● Υπενθυμίζεται ότι 232,25 ευρώ ανά μεγαβατώρα σημαίνει 23 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Με άλλα λόγια οι πάροχοι λιανικής, αγόραζαν χονδρική 23 λεπτά την κιλοβατώρα και θα έπρεπε να προσθέσουν ένα εύλογο κέρδος για να πουλήσουν στην λιανική. Στην πραγματικότητα, οι τιμές λιανικής έφυγαν στα ουράνια και συγκρατήθηκαν, όπως προαναφέραμε, χάρη στην ανακύκλωση πόρων που ονομάστηκε κρατική επιδότηση.
● Οι τιμές χονδρικής όμως αποκλιμακώθηκαν μέσα στο 2023. Ξεκίνησαν από τα 186,54 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Ιανουάριο, έπεσαν έως τα 90,43 τον Ιούνιο και δεν ξεπέρασαν τα 112 ευρώ τους επόμενους μήνες. Ο Δεκέμβριος δεν έχει ακόμη «κλείσει» αλλά με τις τιμές που έχουν ανακοινωθεί έως σήμερα, προκύπτει Μέση ΤΕΑ 102,55 ευρώ ανά κιλοβατώρα. Αυτό σημαίνει ότι τον μήνα που τελειώνει, οι πάροχοι λιανικής αγοράζουν 10 λεπτά την κιλοβατώρα. Εάν, λοιπόν, εσείς χρεώνεστε με 16 λεπτά ή 20 λεπτά (ή παραπάνω), όλο το υπόλοιπο καταλήγει στα λειτουργικά έξοδα και τα (υπερ)κέρδη των εταιρειών.
● Μέση ΤΕΑ λίγο πάνω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα είχε καταγραφεί, όπως φαίνεται και στο γράφημα που παραθέτουμε, τον Ιούλιο του 2021 (στα 103,44 ευρώ). Τότε, όμως, η κυρίαρχη ΔΕΗ χρέωνε ακόμη με τιμολόγιο που δεν ξεπερνούσε τα 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Ουδείς μπορεί να αποκλείσει μια διεθνή κρίση που θα προκαλέσει νέα απογείωση των τιμών φυσικού αερίου μέσα στο 2024. Ομως, τα μπλε σταθερά τιμολόγια που ανακοινώνουν οι εταιρείες προβλέπουν τιμές που απέχουν πολύ από εκείνα τα επίπεδα. Η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει 17,9 λεπτά για το ημερήσιο και 16,9 για το νυχτερινό, ο Ηρων 16,5 λεπτά, η Elpedison 16,9 λεπτά, η Protergia 16,5 και η Elin 14,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Ακόμη μια φορά, το παιχνίδι μοιάζει στημένο για να μειώνει έως εξαφανίσεως το ρίσκο των εταιρειών και να τους εξασφαλίζει σίγουρα κέρδη, όπως συμβαίνει δηλαδή και με τις ρήτρες αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια.
