Άρθρα Κόσμος

Παλαιστίνη: Ποιος ανοίγει σε ποιον δεύτερο μέτωπο; / γράφει ο Θέμης Τζήμας

Έχει σημασία να μην ξεχνούμε ποιο είναι το διακύβευμα του παγκοσμίου πολέμου: διατήρηση της αμερικανικής ηγεμονίας ή πολυκεντρισμός και ήττα των ΗΠΑ (με ό,τι κι αν σημαίνει το δεύτερο ενδεχόμενο, δεδομένου ότι μπορεί να σηματοδοτεί πολλές και διαφορετικές περαιτέρω εξελίξεις). Πρόκειται με άλλα λόγια για έναν πόλεμο ολοκληρωτικό ως προς τους στόχους του. Ένας θα νικήσει και ένας θα χάσει. Μπορεί, όπως και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ήττα να αποδειχτεί λιγότερο ταπεινωτική από ό,τι στο Β΄ Παγκόσμιο. Όμως θα είναι ολοκληρωτική.

Οι ολοκληρωτικοί πόλεμοι απαιτούν ιδεολογίες. Μεγάλα συστήματα σκέψης, στα οποία μπορεί να αναχθεί κάθε επιμέρους σύγκρουση και να εξηγηθεί με μανιχαϊστικό τρόπο. Η «Δύση», δηλαδή ο ιβηρικός-καθολικός, ο κεντροευρωπαϊκός και ο αγγλοσαξονικός κόσμος έχουν εφεύρει προς τούτο από αιώνες, τον ρατσισμό (ψευδοεβιολογικό ή κοινωνικο-πολιτιστικό) και φυσικά ως αποκορύφωμα, τον φασισμό-ναζισμό. Μια εκδοχή και των δύο αξιοποιείται ήδη και θα ενταθεί ακόμα περισσότερο τελειώνοντας πιθανώς την περίοδο του αστικού φιλελευθερισμού (εντός ή εκτός εισαγωγικών) στον χώρο που καλύπτει η Ε.Ε. και ενδεχομένως στις ΗΠΑ ή έστω θέτοντάς τον σε προσωρινή παύση.

Ο αναδυόμενος κόσμος, ο κόσμος ο οποίος διεκδικεί τον πολυκεντρισμό δεν διαθέτει αντίστοιχα συστήματα, τα οποία να αφορούν το σύνολό του. Το Ισλάμ αφορά ένα μέρος του μόνο και ακόμα και τους ίδιους τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς ούτε τους συγκινεί με τον ίδιο τρόπο, ούτε τους ενώνει. Πιθανώς θα προσφύγει σε ένα μείγμα εθνικής και κοινωνικής χειραφέτησης, δηλαδή σε έναν πιο ευαίσθητο κοινωνικώς (εντός ή εκτός εισαγωγικών) εθνοκεντρισμό.

Αν αυτό είναι (συνοπτικώς και απλουστευτικώς μιλώντας) το ιδεολογικό πλαίσιο, το υλικό πλαίσιο είναι πολύ πιο απαιτητικό. Όπως πολλές φορές έχουμε γράψει, ένας μακρόχρονος πόλεμος απαιτεί ανθρωπίνους, φυσικούς και οικονομικούς πόρους. Το μεγάλο πρόβλημα της «Δύσης», συνίσταται στο ότι το ΝΑΤΟ, αλλά και οι σύμμαχοί του συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, δεν έχουν προετοιμασία για έναν τέτοιο πόλεμο, παρά μόνο για αυτοκρατορικού τύπου επιχειρήσεις (όπου η αεροπορία και οι ειδικές δυνάμεις διαδραματίζουν τον κύριο ρόλο) ή για «αντιτρομοκρατικού» χαρακτήρα αποστολές. Εξ ου και επιστράτευσαν τους οριακά «δυτικούς» Ουκρανούς, ίσως αργότερα τους Ταϊβανέζους (παρότι δεν θα είναι εύκολο) και στο πρόσφατο παρελθόν ένα μέρος του τζιχαντισμού τον οποίο «έστησαν» η CIA και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες ως ανθρώπινο δυναμικό – αν και οι μαχητές του αντιδραστικού, πρακτόρικου Ισλάμ δεν αποδείχτηκαν ιδιαιτέρως αξιόπιστοι για έναν τόσο μεγάλο πόλεμο και έμειναν προς το παρόν στην άκρη.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο της «Δύσης» βεβαίως, αλλά είναι μεγαλύτερο εκεί, δεδομένου ότι σε ένα μεγάλο μέρος του αραβομουσουλμανικού κόσμου, οι ΗΠΑ φρόντισαν εδώ και είκοσι χρόνια να «παραγάγουν» γενιές λαϊκών στρατών και μαχητών, οι οποίοι επιπλέον χάρη στις φτηνές και θανατηφόρες τεχνολογίες μπορούν να καταφέρουν σημαντικά πλήγματα σε υπερσύγχρονους στρατούς.

Στα πρώτα στάδια του παγκοσμίου πολέμου, τον οποίο και διανύουμε, βασική προσπάθεια κάθε μίας από τις δύο πλευρές (ΝΑΤΟ και σύμμαχοί του – σινορωσοϊρανικός συνασπισμός) είναι το άνοιγμα δευτερευόντων μετώπων στην άλλη πλευρά προκειμένου να διασπαστούν οι δυνάμεις και να μειωθούν οι αντοχές. Οι ΗΠΑ από κοινού με το Ισραήλ, το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία το αποπειράθηκαν με το άνοιγμα του μετώπου στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, σε συνδυασμό με τον φιλοαμερικανό Πασινιάν στην Αρμενία. Η ένταση του πολέμου στην Παλαιστίνη (ενός πολέμου ο οποίος κρατά από το 1948 λόγω της παράνομης ισραηλινής κατοχής) πέρα από όλα τα άλλα αποτελεί αντικειμενικώς και το άνοιγμα ενός δευτέρου μετώπου στις ΗΠΑ.

Είναι σαφές ότι κεφάλαια, εξοπλισμός και στρατιωτικοί εκπαιδευτές κατευθύνονται από την Ουκρανία προς το Ισραήλ. Η αγωνία του προέδρου της Ουκρανίας είναι παραπάνω από προφανής, ιδίως με δεδομένο ότι αυτές τις μέρες που μιλάμε φαίνεται ότι έχουμε το οριστικό τέλος της αποτυχημένης αντεπίθεσής των Ουκρανών, ενώ αντιθέτως κάποιας έκτασης ρωσική νέα επίθεση μάλλον ξεκινάει. Το μέγεθος αυτού του δεύτερου μετώπου, του μεσανατολικού, μένει να φανεί, ωστόσο έχει την πιθανότητα να εξελιχθεί σε ακόμα μεγαλύτερο από εκείνο της Ουκρανίας.

Η εκκίνηση χερσαίας επιχείρησης από το Ισραήλ στη Γάζα σε συνδυασμό με τις διαρκείς επιθέσεις στο Λίβανο είναι πολύ πιθανό έως σχεδόν βέβαιο ότι θα εμπλέξει και τη Χεζμπολάχ. Όταν μιλούμε για Χεζμπολάχ όμως πρέπει να έχουμε κατά νου ένα μεγαλύτερο πλέγμα δυνάμεων το οποίο εκτείνεται στο Ιράκ, στη Συρία, στην Υεμένη και στο άκρο του έχει το Ιράν. Οι διαφορετικές, αλλά συνδεόμενες αυτές οργανώσεις μπορούν να κινητοποιήσουν πυραυλικό οπλοστάσιο, drones και εφεδρείες. Βεβαίως, το Ισραήλ έχει στην πλάτη του ένα και σύντομα δύο, αεροπλανοφόρα των ΗΠΑ, μαζί με ένα στόλο από ΝΑΤΟϊκά πλοία. Πιθανότατα και μονάδες ειδικών δυνάμεων. Η βοήθεια αυτή είναι πολύ χρήσιμη, αλλά είναι αμφίβολο κατά πόσο θα αποδειχθεί καταλυτική σε ένα πλαίσιο πολέμου εκ του συστάδην, μακράς διάρκειας και σε αστικό περιβάλλον.

Το πρόβλημα του Ισραήλ όμως είναι μεγαλύτερο και είναι στρατηγικό και τακτικό. Το στρατηγικό του ζήτημα συνίσταται στο ότι λόγω του ρατσισμού του και του πληγωμένου του γοήτρου διακηρύσσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Επομένως πρέπει να εκκαθαρίσει τουλάχιστον τη Χαμάς, αν όχι και τη Χεζμπολάχ, και μάλιστα να την ξεριζώσει ως κοινωνικό φαινόμενο και ιδεολογία, ακόμα και τελώντας ολοκληρωμένη εθνοκάθαρση στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτή η στρατηγική είναι ιδιαιτέρως απαιτητική. Την ίδια στιγμή, στο τακτικό επίπεδο, το Ιράν μπορεί να πολεμά πολύπλευρα το Ισραήλ αλλά από μακριά και χωρίς επίσημη εμπλοκή του. Μπορεί να έχει τις επίλεκτες δυνάμεις του στο Νότιο Λίβανο, αλλά με διαφορετικές στολές και μάλλον το κάνει ήδη.

Φυσικά, το Ισραήλ θα μπορούσε να επιτεθεί ευθέως στο Ιράν. Όμως σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει μάλλον τελικώς να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά του όπλα και σίγουρα να εμπλακούν οι ΗΠΑ σε έναν πόλεμο, τον οποίο ούτε θα ήθελαν να διανοούνται. Το σημαντικότερο; Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η Ρωσία και η Κίνα θα είναι δύσκολο να μείνουν αμέτοχες. Εκεί το Ισραήλ φυσικά θα πρέπει να συλλογιστεί το εξής: ακόμα και αν βρεθεί στο τραπέζι των νικητών, ενδεχομένως δεν θα υπάρχει πλέον ως κράτος.

Θα αποδειχτεί λοιπόν το Ισραήλ τόσο βλακώδες όσο η Ουκρανία; Μάλλον ναι. Δεν είναι τυχαίο ότι και τα δύο κράτη είναι εκφασισμένα. Και ως τέτοια διαθέτουν στην πραγματικότητα ελάχιστο ένστικτο επιβίωσης και νηφαλιότητα. Ο χρόνος θα δείξει. Αλλά στην παρούσα φάση, το Ισραήλ κάνει όσα θα έπρεπε να αποφεύγει. Το δευτερεύον μέτωπο μπορεί να αποδειχθεί σε κάθε περίπτωση πολύ χειρότερο από το πρωτεύον και η ιεράρχηση μεταξύ των δύο μετώπων είναι πιθανό να αλλάξει.

banner-article

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ