*Ένα χωριό των Τρικάλων δίνει το πραγματικό περιεχόμενο της “Κοινωνικής Αλληλεγγύης” και του Εθελοντισμού
«Για να κάνεις μεγάλα πράγματα, δεν είναι ανάγκη να είσαι μεγαλοφυΐα. Δεν είναι ανάγκη να είσαι πάνω από τους άλλους ανθρώπους. Πρέπει να είσαι μαζί τους» (Μοντεσκιέ).
Και να που μέσα από τις λάσπες και τα πνιγμένα σπίτια λόγω της κακοκαιρίας Daniel ρίζωσαν και φύτρωσαν κάποιες συμπεριφορές και πράξεις ανθρώπων που σε κάνουν να νιώθεις ντροπή αλλά και περηφάνια ταυτόχρονα. Σού γεμίζουν ενοχές αλλά και σε κεντρίζουν παράλληλα να βγεις από την μακαριότητα του Εγώ σου και να απλωθείς σε μια πραγματικότητα που μπορεί να μην σε άγγιξε αλλά είναι δίπλα σου και σε τρομάζει ως δική σου προοπτική.
Μιλώ για εκείνες τις πράξεις ανθρωπιάς και αλληλεγγύης κάποιων ανθρώπων που στο όνομα και το πνεύμα του εθελοντισμού αποτέλεσαν στήριγμα στους πάσχοντες συνανθρώπους τους. Αυτό το ξεχείλισμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης από κάποιους άγνωστους συνανθρώπους μας και χωρίς κανένα θεσμικό αξίωμα είναι το μεγάλο δίδαγμα των ημερών μας αλλά και το παρήγορο μήνυμα πως “ακόμη υπάρχουν άνθρωποι”.
Νιώθεις περήφανος που είσαι άνθρωπος όταν βλέπεις ανθρώπους να διακονούν το πνεύμα του εθελοντισμού, να συμπαρίστανται ηθικά και υλικά στους πλημμυροπαθείς συνανθρώπους τους και να απαντούν στα επαινετικά λόγια των άλλων με το “κάναμε το αυτονόητο”.
Είναι αυτοί οι άνθρωποι που συγκροτούν την «κοινωνία των πολιτών» χωρίς, ίσως, να έχουν ακούσει κάτι περί αυτής. Είναι αυτοί οι άνθρωποι που αντί της οξείας κριτικής στους κρατούντες και το σύστημα γενικά – όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις – έζωσαν την ποδιά, φόρεσαν τις γαλότσες, έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη, τηλεφώνησαν και παρακάλεσαν κάποιους άλλους συνανθρώπους τους, οργανώθηκαν και αποφάσισαν σε σύντομο χρόνο πως θα γίνουν χρήσιμοι στους πληγέντες συνανθρώπους τους.
Κάτι τέτοια σε κάνουν να νιώθεις ντροπή που δεν είσαι και συ μαζί τους να βοηθήσεις και να συμπαρασταθείς σε εκείνους τους ανθρώπους που η τύχη και η οργή της φύσης τούς φέρθηκαν σκληρά. Νιώθεις ένοχος γιατί απέχεις και δεν μπορείς να αποκοπείς από τη βόλεψή σου και από το σκληρό κέλυφος του ατομικισμού σου. Μέσα σου σε τέτοιες στιγμές αντιπαλεύει το ανθρώπινο χρέος με τη δύναμη της απραξίας και της λογικής «δεν είμαι εγώ για τέτοια».
Σε αυτήν την πάλη φουντώνουν και γιγαντώνονται οι τύψεις σου για την απραξία σου και τρέμεις με την ιδέα πως η τύχη μπορεί να χτυπήσει κάποτε και σένα και τότε θα ήθελες όλους του ανθρώπους δίπλα σου. Πού θα τους βρεις, όμως, όταν εσύ ήσουν απών στη δική τους καταστροφή;
Επειδή, ωστόσο, οι πλημμύρες και οι απότοκες καταστροφές συνέπεσαν με την προεκλογική περίοδο των αυτοδιοικητικών εκλογών οι πράξεις αλληλεγγύης κάποιων ανώνυμων και μη θεσμικών συνανθρώπων μας αναδεικνύουν και τον πολιτικό χαρακτήρα – με την ευρύτερη έννοια του όρου – της κοινωνικής τους αλληλεγγύης. Κι αυτό γιατί η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη και ο εθελοντισμός γενικότερα συνιστούν μία πράξη εντόνως πολιτική.
Στο σημείο αυτό ακριβώς συναντάται ο εθελοντισμός με την πολιτική δράση. Γιατί ο εθελοντισμός συνιστά μια συνειδητή και ανιδιοτελή πράξη – προσφορά, που δεν αποβλέπει στην ατομική προβολή αλλά στην ευημερία του συνανθρώπου, της ομάδας και στην πρόοδο της κοινωνίας.
Από μια άλλη πλευρά η πολιτική δράση προϋποθέτει ένα υψηλό επίπεδο κοινωνικής συνείδησης και περίσσευμα αλτρουισμού. Αυτό συμβαίνει, γιατί η συμμετοχή στα κοινά στοχεύει στην προοπτική μιας καλύτερης κοινωνίας όπου το «συλλογικό καλό» αποτελεί την πρώτιστη αξία. Ο εθελοντισμός ως κίνημα και δράση χαρακτηρίζεται από το πνεύμα της ενεργητικής συμμετοχής σε πράξεις που αποβλέπουν στην επίλυση προβλημάτων που ταλανίζουν το κοινωνικό σώμα.
Ως ιδέα και ως βιοθεωρία ο εθελοντισμός αποστρέφεται την παραίτηση, το φαταλισμό και την ευτυχία της «αδράνειας».
Επειδή, όμως, η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη και ο εθελοντισμός έχουν όνομα και «πατρίδα» θα ήταν άδικο να αποσιωπήσω και τα δύο. Το άρθρο αυτό δεν θα είχε γραφεί αν δεν ήμουν γνώστης και θαυμαστής της τιτάνιας προσπάθειας μιας ομάδας ανθρώπων με ευαισθησία και ανθρωπιά από το «μαγευτικό και πανέμορφο Γοργογύρι».
Άνθρωποι φτωχοί εισοδηματικά, αλλά πλούσιοι σε συναισθήματα και ενσυναίσθηση, μάς δίδαξαν πολλά και πολλά πράγματα. Όταν οι αρμόδιοι και απόντες «θεσμικοί» συσκέπτονταν ώρες περί του πρακτέου. Η ομάδα αυτή των Γοργογυραίων έδρασε ταχύτατα και αποτελεσματικά.
Στην αρχή ήταν λίγοι. Μετά, όμως, και γρήγορα έγιναν πολλοί. Αξιοσημείωτη ήταν η συμμετοχή των γυναικών και των νέων. Ο εμπνευστής και η ψυχή αυτής της ομάδας, ο Πέπος ο Επικούρειος, κατόρθωσε να εμπνεύσει και να συντονίσει μία ομάδα θαυμάσιων ανθρώπων που μόνον τον θαυμασμό μας μπορεί να προκαλέσει.
Ένα εύγε σε όλους που συμμετείχαν σε αυτήν την ομάδα των εθελοντών από το Γοργογύρι. Όταν θα έλθει η ώρα που η ακαδημία Αθηνών βραβεύει κάποιους ανθρώπους και πράξεις ανθρώπων ξεχωριστών για το κοινωφελές έργο τους ας το έχει αυτό υπόψη της.
Τελικά…
«Οι πιο γενναιόδωροι άνθρωποι είναι αυτοί που δίνουν σιωπηλά, χωρίς ελπίδα κολακείας ή ανταμοιβής» (Κάρολ Ρίρι Μπρινκ).
Όλα είναι θέμα προσωπικής ευαισθησίας και ατομικής ευθύνης. Η θέση του Ν. Καζαντζάκη είναι πάντοτε διαχρονική:
“Εσύ θα σώσεις τον κόσμο και αν δεν σωθεί εσύ θα φτaις”
* ΠΗΓΗ: Blog “ΙΔΕΟπολις” Ηλία Γιαννακόπουλου
