Άρθρα Κόσμος

“Πραξικόπημα και μια τερατώδης προβοκάτσια ενόψει;” / γράφει ο Θέμης Τζήμας

Εντελώς ξαφνικά (ή τουλάχιστον φαινομενικώς ξαφνικά) ο επικεφαλής της Wagner, Γιεβγκένι Πριγκόζιν ανακοίνωσε το βράδυ της 23ης Ιουνίου ότι ο ρωσικός στρατός βομβάρδισε στρατόπεδο της μισθοφορικής εταιρείας του και ότι συνεπεία αυτού του υποτιθέμενου γεγονότος, η Wagner θα καταλάβει (περίπου) τη Μόσχα όπως και ότι σε κάθε περίπτωση θα εξοντώσει τον υπουργό Άμυνας της Ρωσίας ή και άλλους Ρώσους αξιωματούχους. Ο εκπρόσωπος του Κρεμίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ανακοίνωσε ότι όλα τα κατάλληλα μέτρα λαμβάνονται, ενώ ο Πριγκόζιν (και οι συνεργοί του υποθέτουμε) διώκονται για ένοπλη στάση, εν μέσω πολέμου. Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα μπορεί να περιγραφεί η κίνηση Πριγκόζιν ως οτιδήποτε άλλο πέρα από στάση εν καιρώ πολέμου και ως (αντικειμενικώς) βοήθεια προς τον εχθρό. Μιλούμε για στάση σε ό,τι αφορά τη Wagner και όχι για πραξικόπημα, διότι παραμένει θολό το καθεστώς της Wagner στη ουσία του, σε ό,τι αφορά τη θέση της μέσα στο στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο της Ρωσίας.

Όλη αυτή η χορογραφία είναι τόσο δραματική και παράλογη, ώστε οι φήμες αρχικώς ήταν ανεξέλεγκτες, ενίοτε και εντυπωσιακές. Μία εξ αυτών υποστήριζε ότι χάκερς υπέκλεψαν το λογαριασμό του Πριγκόζιν και ότι με χρήση τεχνητής νοημοσύνης παρήγαγαν ένα deep fake βίντεο. Μία άλλη ότι όλα έγιναν σε συνεννόηση με το Κρεμλίνο και ότι πρόκειται για ψυχολογική επιχείρηση πριν από αιφνιδιαστική ρωσική επίθεση. Μέχρι αποδείξεως του εναντίου θα την θεωρήσουμε ένοπλη στάση, η οποία πιθανότητα προέκυψε από ένα συνδυασμό της μεγαλομανίας του Πριγκόζιν, στράτευσης ορισμένων (ή και του ίδιου;) στο πλευρό ξένων υπηρεσιών ή/και ρηγμάτων στο εσωτερικό του ρωσικού κατεστημένου, με αποτέλεσμα κινήσεις αναίρεσης ή τουλάχιστον περιορισμού της ισχύος Πούτιν. Αν ένα από όλα αυτά ή όλα αυτά μαζί είναι που οδήγησαν σε ένοπλη στάση της Wagner εναντίον της ρωσικής ηγεσίας, μένει να φανεί.

Όπως και να έχει, η συγκυρία είναι παραπάνω από ύποπτη. Αγγίζει τα όρια του παραλόγου. Η ουκρανική αντεπίθεση δείχνει να αποτυγχάνει. Ο ρωσικός στρατός, χωρίς τη Wagner σε πρώτο πλάνο, τα καταφέρνει μάλλον καλά στο μέτωπο. Ποιοι είναι αυτοί λοιπόν που αποφάσισαν να βγάλουν τον Πριγκόζιν μπροστά ως επίδοξο σφετεριστή της ρωσικής εξουσίας; Διότι ενώ σε ό,τι αφορά τη Wagner μπορούμε να μιλούμε για στάση, είναι εξαιρετικά απίθανο να έδρασε μόνη της η ηγεσία της. Ακόμα και αν η Wagner διαθέτει εμπειροπόλεμες δυνάμεις κάποιων χιλιάδων ανδρών (περίπου 25.000 κατά τον Πριγκόζιν), είναι απίθανο να ελπίζει να ελέγξει τη Ρωσία με αυτές τις δυνάμεις. Όταν λοιπόν ψάχνουμε ποιοι φαντάζονται την επιβολή ελέγχου συνολικώς επί των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και της ρωσικής ηγεσίας είναι που μπαίνουμε στη συζήτηση περί πραξικοπήματος. Εκεί δεν μπορεί παρά να υπάρχουν τμήματα του ρωσικού κατεστημένου και πιθανώς ξένος δάκτυλος, που θέλουν αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία.

Στην πραγματικότητα (και αυτό είναι επίσης ύποπτο σε ό,τι αφορά σχέσεις με ξένες υπηρεσίες) δεν γνωρίζουμε τίποτα για το πολιτικό πρόγραμμα των στασιαστών μέχρι αυτήν τη στιγμή. Ο Πριγκόζιν κατά καιρούς έχει απευθύνει διάφορες κατηγορίες για ανικανότητα και διαφθορά εναντίον των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων. Το τελευταίο όμως διάστημα προέβη σε πρωτοφανείς κατηγορίες εναντίον του προέδρου Πούτιν επί της ουσίας, κατηγορώντας τον ούτε λίγο ούτε πολύ ότι φέρει την ευθύνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πιάστηκε δε, αρκετές φορές ψευδόμενος, όπως όταν μίλησε τις προηγούμενες ημέρες για κατάρρευση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στο μέτωπο. Όλα αυτά, και προφανώς το ίδιο το γεγονός της στάσης, μας δείχνουν προς ΗΠΑ μεριά.

Σε κάθε περίπτωση, η όλη αυτή κίνηση Πριγκόζιν πλήττει ευθέως τον Πούτιν. Η ρωσική ηγεσία δεν μπορεί παρά να θυμάται ότι πραξικοπήματα και αντιπραξικοπήματα σήμαναν τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Μια ένοπλη στάση εν καιρώ πολέμου συνιστά το υψηλότερο στάδιο αμφισβήτησης ενός ηγέτη και ενός συστήματος εξουσίας, ακόμα και αν ο ίδιος ο ηγέτης, τυπικώς μένει σχετικώς στο απυρόβλητο. Η Ρωσία ξαφνικά δίνει την εικόνα μη αναπτυγμένης χώρας. Μη σύλληψη του Πριγκόζιν δε, όπως και αποτυχία καταστολής της στάσης θα αποτελεί καταστροφή για το κύρος αλλά για την επί της ουσίας δυνατότητα του Πούτιν να ασκεί τα προεδρικά του καθήκοντα. Είναι δε, σχεδόν βέβαιο ότι εάν ο Πούτιν κατορθώσει να καταστείλει τη στάση, θα κατηγορήσει κατόπιν τις ΗΠΑ ως (συν-)υπεύθυνες για την προσπάθεια ανατροπής του και θα πρέπει να αποφασίσει να κινηθεί αντιστοίχως.

Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει ότι αυτά τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα ενώ το τελευταίο διάστημα έχουμε ένα διαγωνισμό τυχοδιωκτισμού από την πλευρά των ΗΠΑ. Έχουμε γράψει πολλές φορές, ότι στις ΗΠΑ, εν μέσω παγκοσμίου υριδικού πολέμου, το διακομματικό «κόμμα» των γερακιών είναι αυτό που έχει πάρει τον έλεγχο ή τουλάχιστον εκείνο που βρίσκεται ενόψει του να ελέγξει πλήρως τις δομές του κατεστημένου στην Ουάσιγκτον. Έχουμε επίσης γράψει ότι οι ΗΠΑ τρέχουν στο δρόμο της πολιτικής εκείνης, η οποία δεν τους αφήνει οδό διαφυγής από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ήδη, προταθέν διακομματικό ψήφισμα στη Γερουσία των ΗΠΑ καλεί σε κήρυξη πολέμου από πλευράς ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας, εφόσον η τελευταία θεωρηθεί υπεύθυνη για πυρηνική μόλυνση στην Ουκρανία και επομένως και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πρόκειται για πρωτοφανή πράξη επέκτασης του Άρθρου 5 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, η οποία, εφόσον λάβει χώρα, θα στρώσει το δρόμο για τον κατακλυσμιαίο πόλεμο. Θα αρκεί μια προβοκάτσια στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια προκειμένου να υποστηριχθεί από τη Δύση ότι οι νατοϊκές δυνάμεις μπορούν να επέμβουν στην Ουκρανία. Μια Ρωσία σε αναταραχή εσωτερική ή και σε εσωτερική σύγκρουση θα αποτελέσει ιδεώδη λεία σε μια τέτοια συγκυρία.

Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε καλέσει σε ανατροπή του Πούτιν ήδη ένα χρόνο πριν. Η εσωτερική αλλαγή καθεστώτος είναι επί της αρχής προτιμητέο για τις ΗΠΑ έναντι της εναλλακτικής που ξεκινά από μια τερατώδη προβοκάτσια στη Ζαπορίζια ή αλλού και εξελίσσεται σε έναν εν δυνάμει κατακλυσμιαίο πόλεμο. Οι ώρες είναι κρίσιμες και καθορίζουν το μέλλον της ανθρωπότητας.

banner-article

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΙΑΒΑΣΜΕΝΑ