“Οι 423 νόμοι της κυβέρνησης Μητσοτάκη: Μια αντιδραστική παρακαταθήκη 4 ετών” / γράφει ο Γεράσιμος Λιβιτσάνος
Πολύ πιο σημαντικό στοιχείο όμως από την ποσότητα των νομοσχεδίων που ψήφισε κατά την διάρκεια της θητείας της η κυβέρνηση είναι το περιεχόμενό τους, το οποίο συμβόλισε και χαρακτήρισε μια συνολική επίθεση στα εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα, επίσης μια σειρά αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων σε σημαντικούς τομείς
Γεράσιμος Λιβιτσάνος
Το Μαξίμου επαίρεται για ένα ευρύ νομοθετικό έργο επίθεσης στα εργασιακά – δημοκρατικά δικαιώματα, προκλητικής ενίσχυσης του κεφαλαίου και παραπάνω ενσωμάτωσης στους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς.
Με την λήξη των εργασιών της Ολομέλειας της Βουλής την περασμένη Τρίτη, αφού πλέον μένουν «τα τυπικά» της διάλυσής ενόψει της προκήρυξη των εκλογών της 21ης Μαίου, η κυβέρνηση ξεκίνησε να επαίρεται για το πλούσιο νομοθετικό έργο, δηλώνοντας πως έχει ψηφίσει 423 συνολικά νομοσχέδια.
Το αριθμητικό αυτό στοιχείο – που προβάλλεται ως δείγμα «εργατικότητας» από το Μέγαρο Μαξίμου – αποτελεί όμως μία αφορμή για να υπενθυμιστεί η αντιλαϊκή ουσία του νομοθετικού έργου που ενέκριναν οι συσχετισμοί του απερχόμενου κοινοβουλίου. Γιατί συνιστά ένα σύνολο νομοσχεδίων που χαρακτηρίστηκαν από αντιδραστικού χαρακτήρα αλλαγές και μία γενικευμένη επίθεση στα λαϊκά δικαιώματα.
Επικοινωνιακά κόλπα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το προεδρείο της Βουλής, από τις 17 Ιουλίου του 2019 έως και τις 11 Απριλίου του 2023 στην Βουλή ψηφίστηκαν συνολικά 423 νομοθετήματα. Τα αντιπαραβάλλει μάλιστα με την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ όπου ψηφίστηκαν 284 νομοθετήματα εκτιμώντας πως η «νομοθετική παραγωγικότητα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη ήταν αυξημένη κατά 49%.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχει το ποιοτικό στοιχείο των νομοθετημάτων αφού από τα 423 νομοσχέδια μόλις 270 αποτέλεσαν «εγχώρια παραγωγή» μιας και τα υπόλοιπα αποτελούσαν Διεθνείς Συμβάσεις. Στην πλειοψηφία τους οι διεθνείς αυτές συμβάσεις ήταν είτε κυρώσεις αποφάσεων των χωρών μελών της Ε.Ε, είτε ΝΑΤΟϊκά μνημόνια, είτε διακρατικές συμφωνίες.
Επίσης, η κυβέρνηση επαίρεται για την μείωση της επείγουσας νομοθέτησης λέγοντας πως κατέθεσε μόλις 10 κατεπείγοντα νομοσχέδια έναντι 47 της περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ και 717 τροπολογίες έναντι 1422 επί ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό που η κυβέρνηση αποκρύπτει βέβαια είναι πως κατά την θητεία της χρησιμοποίησε κατά κόρον τον θεσμό των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, ιδίως την περίοδο της πανδημίας. Επίσης ότι εισήγαγε την πρακτική των «ερανιστικών νομοσχεδίων» (την πατρότητα του όρου διεκδικεί ο Μάκης Βορίδης). Δηλαδή νομοσχέδια δίχως «αρχή» και «σπονδυλική στήλη» που περιλάμβαναν άσχετες διατάξεις πολλών υπουργείων, αντικαθιστώντας με αυτό τον τρόπο τυπικά την πρακτική των άσχετων τροπολογίων, όχι όμως και την ουσία της. Είναι ενδεικτική ότι την Τρίτη 11 Απριλίου στις 2.45 τα ξημερώματα κατατέθηκαν στην Βουλή 4 τροπολογίες 40 περίπου σελίδων οι οποίες και ψηφίστηκαν με διαδικασίες fast track.
Ο «τύπος» και η ουσία
Πολύ πιο σημαντικό στοιχείο όμως από την ποσότητα των νομοσχεδίων που ψήφισε κατά την διάρκεια της θητείας της η κυβέρνηση είναι το περιεχόμενό τους, το οποίο συμβόλισε και χαρακτήρισε μια συνολική επίθεση στα εργασιακά και δημοκρατικά δικαιώματα, επίσης μια σειρά αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων σε σημαντικούς τομείς καθώς και την περεταίρω πρόσδεση στις επιδιώξεις της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Δίχως να γίνει αναλυτική παρουσίαση του νομοθετικού έργου της κυβέρνησης Μητσοτάκη μπορεί κανείς να το κατηγοριοποιήσει ως εξής:
Αντιδραστικές Αναδιαρθρώσεις: Σε αυτή την κατηγορία έχει βέβαια περίοπτη θέση το εργασιακό νομοσχέδιο του Κωστή Χατζηδάκη που ψηφίστηκε τον Ιούνιο του 2021:
Προέβλεπε περιληπτικά την κατάργηση του 8ωρου μέσω της ανακατανομής του εργασιακού χρόνου σε 6μηνιαία βάση, τον περαιτέρω περιορισμό του απεργιακού δικαιώματος, παρεμβάσεις στην συνδικαλιστική δράση και σειρά άλλων ανάλογου πνεύματος διατάξεων.
Επίσης το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας την ιδιωτικοποίηση των επικουρικών ταμείων και την διάθεση του αποθεματικού του στους επιχειρηματικούς ομίλους με στόχο την «ανάπτυξη», όπως και το νομοθέτημα για την αναδιοργάνωση του ΕΦΚΑ. Ο Κωστής Χατζηδάκης νωρίτερα ως υπουργός Ενέργειας είχε προωθήσει αναδιαρθρωτικά νομοσχέδια και στη περιβαλλοντική προστασία δηλώνοντας πως «στρώνουμε κόκκινο χαλί στους επενδυτές».
Συνολικά 4 νομοσχέδια «αναδιάρθρωσης» κατατέθηκαν και στον χώρο της Παιδείας από την Νίκη Κεραμέως που μεταξύ άλλων προώθησαν την περαιτέρω παράδοση των ΑΕΙ στα επιχειρηματικά συμφέροντα ενώ θεσμοθέτησαν και νέους ταξικούς φραγμούς στην μόρφωση, αντιδραστικές και αναχρονιστικές ρυθμίσεις και στις 3 βαθμίδες της εκπαίδευσης όπως και την συνολική υπο-χρηματοδότηση της Παιδείας. Ενδεικτική είναι επίσης η προώθηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης με την διάταξη περί αναγνώρισης των πτυχίων των ιδιωτικών σχολών.
Τέλος ο Κώστα Σκρέκας ως υπουργός Περιβάλλοντος όπως και ο Άδωνις Γεωργιάδης ως υπουργός Ανάπτυξης νομοθέτησαν αναλόγως στην ενέργεια και στην αγορά διασφαλίζοντας τα συμφέροντα των «καρτέλ» και των πολυεθνικών επιχειρήσεων και θεσμοθετώντας την λειτουργία των καταστημάτων Κυριακές ή αργίες οξύνοντας τον ανταγωνισμό σε βάρος των μικρών καταστημάτων.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης δεν … «έμεινε πίσω» στην αντιλαϊκή νομοθέτηση. Αντιθέτως ολοκλήρωσε το «πακέτο» διασφάλισης των κερδών των τραπεζών σε βάρος των δανειοληπτών που είχαν δρομολογήσει οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις με τον περίφημο «πτωχευτικό νόμο» που εισηγήθηκε ο Χρήστος Σταϊκούρας και σειρά άλλων νομοσχεδίων. Δεκάδες ήταν τα νομοθετήματα του ΥΠΟΙΚ που αφορούσαν φοροαπαλλαγές στο κεφάλαιο (ιδίως τους εφοπλιστές) όπως και την κατεύθυνση που περίφημου Ταμείου Ανάκαμψης ως «αιμοδότη» της «επιχειρηματικότητας».
Περιστολή δημοκρατικών δικαιωμάτων: Πρόκειται για ένα πεδίο που η κυβέρνηση Μητσοτάκη «διέπρεψε» νομοθετικά, δημιουργώντας ένα κατασταλτικό πλαίσιο υποστήριξης των προαναφερόμενων αναδιαρθρώσεων και προσαρμόζοντας αναλόγως και την ποινική νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό – με εισηγητή υπουργό τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη- ψήφισε (μαζί με το ΠΑΣΟΚ) και στα πρότυπα χουντικών νόμων τον περίφημο νόμο για τον περιορισμό των διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων τον Ιούλιο του 2020 που προέβλεπε και ειδικό αστυνομικό σώμα για την εφαρμογή του.
Επίσης τον Φεβρουάριο του 2021 ψήφισε το περίφημο νομοσχέδιο για την παρουσία της αστυνομίας στα πανεπιστήμια, αφού είχε προηγηθεί η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Αμφότερα τα νομοθετήματα προκάλεσαν γενικευμένη κινηματική αντίδραση και αξίζει να σημειωθεί ότι κατ’ ουσίαν δεν έχουν καταφέρει να εφαρμοστούν εξαιτίας των κοινωνικών αντιδράσεων. Παρ’ όλα αυτά παραμένουν στο «νομικό οπλοστάσιο» των όποιων μελλοντικών κυβερνήσεων.
Αντίστοιχης λογικής ήταν και το νομοσχέδιο το Μάκη Βορίδη που προέβλεπε αποφασιστική ενίσχυση του κατασταλτικού χαρακτήρα της δημοτικής αστυνομίας όπως και την τοποθέτηση απόστρατων αξιωματικών και την δημιουργία ενός «στρατιωτικού τύπου» μηχανισμού σε κάθε υπουργείο.
Παράλληλα η κυβέρνηση νομοθέτησε και σειρά διατάξεων περιστολής των δημοκρατικών δικαιωμάτων όπως για παράδειγμα το νομοσχέδιο για την «φίμωση» των απόψεων που εκφράζονται δια του τύπου την περίοδο της πανδημίας με το σκεπτικό της «προστασίας της δημόσιας υγείας». Όπως επίσης νομοθέτησε και – με αφορμή το λεγόμενο Σκάνδαλο των Υποκλοπών- την γενικευμένη δυνατότητα της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφορίων να παρακολουθεί πολιτικά πρόσωπα και πολιτικές δραστηριότητας όπως και οποιονδήποτε πολίτη επικαλούμενη την «έννοια – λάστιχο» της «προστασίας του δημόσιου συμφέροντος». Τέλος στην ίδια κατηγορία μπορούν να ενταχθούν και τα νομοσχέδια θεσμοθέτησης του ακαταδίωκτου για σειρά κομβικών παραγόντων του συστήματος όπως για παράδειγμα τα τραπεζικά στελέχη και τα μέλη των ανεξάρτητων αρχών.
Εξοπλιστικά – παραπέρα ιμπεριαλιστική ενσωμάτωση: Πρόκειται για μία 3η κατηγορία του νομοθετικού έργου της κυβέρνησης, η οποία προωθήθηκε τα τελευταία 4 χρόνια με πολιτικό υπόβαθρο αφενός την διακύμανση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και αφετέρου την ευρύτερη πολιτική συμφωνία για τον προσανατολισμό της χώρας στο «δυτικό πλαίσιο» που στηρίζουν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ.
Σε αυτά τα νομοθετήματα «πρώτη και καλύτερη» έρχεται βέβαια η ψήφιση της αμυντικής συμφωνίας Ελλάδας – ΗΠΑ που ψηφίστηκε στις 12 Μαίου του 2022 με τον υπουργό Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο να αναφέρει υποστηρίζοντας την πως «δεν είναι κακό να είσαι δεδομένος και αξιόπιστος». Η συμφωνία προβλέπει μεταξύ άλλων την παραμονή επ’ αόριστον των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα όπως και την επέκταση του δικτύου των αμερικανικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων και σε άλλες περιοχές της χώρας με έμφαση στην Αλεξανδρούπολη. Αντίστοιχου πνεύματος ήταν και η περίφημη ελληνο-γαλλική αμυντική συμφωνία που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2021 και συνδέθηκε άρρηκτα με την αγορά 24 αεροσκαφών τύπου Ραφαλ όπως και των φρεγατών Μπελαρά. Προβλήθηκε από την κυβέρνηση ως μια κίνηση θωράκισης των ελληνικών συμφερόντων έναντι της Τουρκίας αν και μεταξύ άλλων προβλέπει την συμμετοχή ελληνικών στρατευμάτων στην περιοχή του ΣΑΧΕΛ στην Αφρική όπου η Γαλλία έχει γεωπολιτικά συμφέροντα.
