Έργο «φάντασμα» η διαχείριση κυκλοφορίας τρένων: Οι εγκληματικές παραλείψεις

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του για την τραγωδία στα Τέμπη έσπευσε να βγάλει πόρισμα: Μίλησε για «απάνθρωπο λάθος». Ωστόσο, τα γεγονότα φανερώνουν μια σειρά κυβερνητικών παραλείψεων, συντηρώντας τα τρένα στην Ελλάδα σε τροχιά απαξίωσης. Οι ειδήσεις, που αναδεικνύουν το τεράστιο έλλειμμα ασφάλειας στην κίνηση των τρένων στην Ελλάδα, ήρθαν μετά την πολύνεκρη τραγωδία που βύθισε στο πένθος τη χώρα.

Τα προβλήματα, ωστόσο, τα έχουν επισημάνει κατά καιρούς φορείς εργαζόμενων στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Έχουν μιλήσει για πολλά ζητήματα, όπως:

1. «Πάγωμα» έργων σχετικών με τους σιδηροδρόμους και την ασφάλεια εργαζομένων και επιβατών.
2. Απαξίωση του σιδηρόδρομου ως κύριο ή εναλλακτικό μέσο μετακίνηση για χιλιάδες πολίτες της χώρας.
3. Όλο και πιο συχνές «περιπέτειες» για τους επιβάτες με αλλαγή από συρμό σε συρμό ή από συρμό σε λεωφορείο.
4. Εξώδικα από τους εργαζόμενους για την εγκληματική αμέλεια όσον αφορά στην ασφάλεια.
5. Παραίτηση, τον Απρίλιο του 2022, του υπεύθυνου του έργου τηλεδιοίκησης, Χρήστου Κατσιούλη. Στην δισέλιδη επιστολή παραίτησής του, είχε εκφράσει τη διαφωνία του για ενέργειες του Οργανισμού επί θεμάτων ανάταξης των γραμμών και των συστημάτων ασφαλείας.
6. Μηδενικές επενδύσεις από το δημόσιο – κάτοχο υποδομής και δικτύου (ΟΣΕ), σχεδόν μηδενική εξέλιξη έργων όπως σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης.
7. Απομείωση υποχρεώσεων επενδύσεων του ιδιώτη χρήστη της υποδομής (ΤΡΑΙΝΟΣΕ / Hellenic Train) υπό τις ευλογίες της κυβέρνησης: Από 750 εκατ. ευρώ έπεσαν στα 150 εκατ. ευρώ
8. Εξαγγελίες για έργα δισ. ευρώ που δεν προχώρησαν.

Το σύστημα – «φάντασμα» για τη διαχείριση της κυκλοφορίας των τρένων

Το σύστημα διαχείρισης σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ήρθε εκ νέου στην επικαιρότητα μετά την πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη. Θα έπρεπε να έχει παραδοθεί εδώ και χρόνια, αλλά ακόμα το έργο πλανάται ως «φάντασμα». Το σύστημα γραμμής ETCS «Επιπέδου 1 Αχαρναί – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (πλην Τιθορέα – Δομοκός) και Οινόη – Χαλκίδα» ξεκίνησε το 2007 και επρόκειτο, έπειτα από διάφορες «εμπλοκές» να ολοκληρωθεί το 2020.

Αντικείμενο του έργου είναι ο εξοπλισμός των κύριων γραμμών του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (πλην Τιθορέα – Δομοκός) με Σύστημα Γραμμής ETCS Επιπέδου 1. Το Σύστημα Γραμμής σχεδιάστηκε ως εποικοδόμημα στο υφιστάμενο σύστημα σηματοδότησης, οι βασικές αρχές του οποίου δεν επρόκειτο να τροποποιηθούν.

Αλλά οι σχετικές συμβάσεις ανάταξης και σήμανσης καθυστέρησαν σημαντικά. Όπως λένε, ενώ θα έπρεπε να παραδοθούν την περίοδο 2019 – 2020 κάποιες, έχουν χαθεί 3,5 χρόνια, με κάποιες συμπληρωματικές δεν συμβασιοποιήθηκαν την τελευταία τριετία.

Μάλιστα, τον Απρίλιο του 2022 ο υπεύθυνος του έργου τηλεδιοίκησης Χρήστος Κατσιούλης στη δισέλιδη επιστολή παραίτησής του, είχε εκφράσει τη διαφωνία του για ενέργειες του Οργανισμού επί θεμάτων ανάταξης των γραμμών και των συστημάτων ασφαλείας.

Κατέγραφε την ημιτελή συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου και έκρουε κώδωνα κινδύνου για την ασφάλεια, αναφέροντας ότι συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου, στο οποίο θα γίνεται «κυκλοφορία τρένων με 200 km/h, χωρίς σε αυτό να υπάρχει καμία ένδειξη της κατάστασης της γραμμής, ακόμα και θραύση αυτής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων».

Συγκεκριμένα στην επιστολή του τότε ο Χρήστος Κατσιούλης διαφωνούσε στα εξής:

1. Στη μη τήρηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 και του τρόπου υλοποίησης του ETCS στα τμήματα Αχαρνές – Οινόη, Δομοκός — Λάρισα και Λάρισα — Πλατύ, διότι καταργούνται συμβατικά δρομολόγια και συμβατικές ενδείξεις φωτοσημάτων.
2. Στη μη τήρηση του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης 717 με την αναίτια αποξήλωση των εν λειτουργία (χρηματοδοτούμενων με ευρωπαϊκά κονδύλια) υφιστάμενων συστημάτων αλληλεξάρτησης στους Σ. Σ.Τανάγρα, Ελεώνα, Θήβα, Σφίγγα, Αλίαρτο, Αλαλκομενές, Λιβαδειά, Δαύλεια και την αντικατάστασή τους με ένα σύστημα αλληλεξάρτησης, διότι επιφέρουν τεράστιες καθυστερήσεις στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
3. Στην κακοδιαχείριση της σύμβασης ανάταξης της σηματοδότησης στο τμήμα Δομοκός — Λάρισα και τις τεράστιες καθυστερήσεις που αυτή ακόμα επιφέρει στη σύμβαση του ETCS επί γραμμής.
4. Στη μη τήρηση του συμβατικού αντικειμένου της σύμβασης 717 στο τμήμα Οινόη — Τιθορέα με την κατάργηση της συμβατικά προβλεπόμενης τμηματοποίησης της γραμμής και την αντικατάσταση των συμβατικά προβλεπόμενων κυκλώματων γραμμής με μετρητές αξόνων, διότι με την υλοποίηση του ETCS θα επιτρέπεται η κυκλοφορία των τρένων στο εν λόγω τμήμα με 200Κm/h, χωρίς σε αυτό να υπάρχει καμία ένδειξη της κατάστασης της γραμμής, ακόμα και θραύση αυτής’ με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια κυκλοφορίας των τρένων.
5. Και στις δεσμεύσεις προς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προς την αποπεράτωση του ETCS τον Οκτώβριο του 2022, δεδομένου ότι η παράταση της σύμβασης ανάταξης της σηματοδότησης (Σ.717) λήγει το Μάιο του 2022, χωρίς να έχει σημειωθεί πρόοδος στην εξέλιξή της.

Τι κάνει το ERTS για την κυκλοφορία των τρένων

Το διευρωπαϊκό σύστημα ERTMS (European Railways Traffic Management System) συνίσταται από τα συστήματα ETCS (European Traffic Control System) και GSM – R (Global System Mobile for Rail). Είναι ένα σύστημα που αυξάνει δραστικά την ασφάλεια της κυκλοφορίας, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει την απαιτούμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση διαλειτουργικότητα μεταξύ σιδηροδρομικών δικτύων.

Το σύστημα ETCS (αυτόματης προστασίας συρμών) αποτελείται από δύο υποσυστήματα, το Σύστημα Συρμού και το Σύστημα Γραμμής, τα οποία επιτρέπουν:

1. τη συνεχή επιτήρηση της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας των συρμών
2. την αυτόματη προστασία έναντι παραβιάσεων ταχύτητας με την εφαρμογή πέδησης λειτουργίας ή πέδησης ανάγκης, καθώς και την αυτόματη ακινητοποίηση του συρμού με πέδηση ανάγκης, σε περίπτωση παραβίασης ερυθρού φωτοσήματος
3. την απεικόνιση των ενδείξεων των φωτοσημάτων στο θάλαμο μηχανοδήγησης με χρήση ηλεκτρονικών μονάδων γραμμής LEU (Lineside Electronic Units) και ραδιοφάρων (Εurobalises).

Το σύστημα GSM-R (σύστημα ραδιοκάλυψης) αποτελεί ένα ψηφιακό σύστημα επικοινωνίας, το οποίο στηρίζεται στο παγκοσμίως διαδεδομένο και αποδεδειγμένα αξιόπιστο σύστημα κινητής τηλεφωνίας GSM, που καλύπτει όλες τις ανάγκες ασφαλούς επικοινωνίας ενός σύγχρονου σιδηροδρομικού δικτύου.

Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη συμβάσεις για την εγκατάσταση σιδηροδρομικών συστημάτων:

1. Ανάταξη Σηματοδότησης ΣΚΑ – Θεσσαλονίκη (πλήν Τιθορέα – Δομοκός) (Εργολαβία 717)

Το έργο αφορά κυρίως στην αποκατάσταση (ανάταξη) των συστημάτων Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης, ώστε αυτά να επανέλθουν στην καλή λειτουργική τους κατάσταση αλλά και στην αναβάθμιση μέσω προσθήκης δυνατοτήτων και νέων λειτουργιών.

1. Σύστημα Γραμμής ETCS Επιπέδου 1 Αχαρναί – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (πλην Τιθορέα – Δομοκός) και Οινόη – Χαλκίδα

Αντικείμενο του έργου είναι ο εξοπλισμός των κύριων γραμμών του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (πλην Τιθορέα – Δομοκός) με Σύστημα Γραμμής ETCS Επιπέδου 1. Το Σύστημα Γραμμής θα σχεδιαστεί ως εποικοδόμημα στο υφιστάμενο σύστημα σηματοδότησης, οι βασικές αρχές του οποίου δεν θα τροποποιηθούν.

Αν οι τεχνολογίες αυτές δεν εφαρμόζονται, δεν υλοποιούνται, δεν αναπτύσσονται και δεν αφομοιώνονται, όπως γίνεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι πιθανότητες ανθρώπινου λάθους αυξάνονται και οι συνέπειες μπορεί να είναι δραματικές. Αυτό συνέβη και με την τραγωδία στα Τέμπη.

 ieidiseis.gr