Μία μικρή γεύση από την ερωτική αύρα της γραφής του Παπαδιαμάντη, έτσι όπως την απολαμβάνουμε στο παπαδιαμαντικό σύμπαν, πάντα ωστόσο σε δεύτερο πλάνο… Ένας έρωτας εξαγνισμένος, ανιδιοτελής και παράλληλα απόκρυφος, ανεκπλήρωτος, αισθησιακός, έτσι όπως ανάγλυφα αισθητοποιείται μέσα από τις πληθωρικές περιγραφές του. Έρως ήρως, Έρωτας στα χιόνια, Ρόδινα ακρογιάλια, Ολόγυρα στη λίμνη, Όνειρο στο κύμα… βρίθουν σκηνών, μέσα από τις οποίες το καταπιεσμένο ερωτικό συναίσθημα του Παπαδιαμάντη αναβλύζει ασυγκράτητο με τη συνδρομή της ιδιότυπης γραφής του προσφέροντας στον αναγνώστη μια μοναδική αισθητική απόλαυση, μια διαφορετική ερωτική εμπειρία. .
Είναι ο ερωτικός Παπαδιαμάντης…
Ώ, πώς θα έπεφταν αφανισμένοι, μισοπνιγμένοι, στάζοντες θάλασσαν, επάνω εις την άμμον. Αναπλασμένοι και αναβαπτισμένοι. Νέος Αδάμ και νέα Εύα, φέροντες τους χιτώνας θαλασσοβρεγμένους κολλητά εις την επιδερμίδα των, περισσότερον παρά γυμνοί.
“Εκεί εις τον βράχον είναι μία σπηλιά. Ύπαγε εκεί μέσα, φιλτάτη μου, ν’ αλλάξης”. Εκείνη, αν είχε δύναμιν να τον ακούη, θα τον εκοίταζε κατάπληκτος. Ν’ αλλάξη με τί; “Να στέγνωσης, θα σου φέρω εγώ φύλλα, απ’ όλα τα δένδρα του δάσους, αγάπη μου, να σκεπασθής”.
Έρως Ήρως
Όταν έχη τις πληγήν βαθείαν, κρυφήν, εις την θάλασσαν πρέπει να πλέη, μόνος, ολομόναχος.»
Ρόδινα Ακρογιάλια
Ἡ ξανθοπλόκαμος κόμη ἀτημέλητος ὀλίγον, ὡς νὰ ἐβιάσθη νὰ καλλωπισθῇ διὰ νὰ ἐξέλθῃ καὶ ἀπολαύσῃ τὴν θαλασσίαν αὔραν καὶ τὸν τερπνὸν τῆς ἀμμουδιᾶς περίπατον, ἀερίζετο ἀπὸ τὴν πνοὴν τοῦ Βορρᾶ, καὶ τὸ ὄμμα της, μὲ τὰ μακρὰ ματόκλαδα ὡς πτεροφόρος οϊστός, σ᾽ ἐσαΐτευε γλυκὰ εἰς τὴν καρδίαν.
Ολόγυρα στη λίμνη
Ἦτον ἀπόλαυσις, ὄνειρον, θαῦμα. …… Ἦτον πνοή, ίνδαλμα, ἀφάνταστον, ὄνειρον ἐπιπλέον εἰς τό κῦμα· ἦτο νηρηίς, νύμφη, σειρήν, πλέουσα, ὡς πλέει ναῦς μαγική, ἡ ναῦς τῶν ὀνείρων…
Όνειρο στο κύμα
− Νὰ εἶχεν ὁ ἔρωτας σαΐτες!… νὰ εἶχε βρόχια… νὰ εἶχε φωτιές… Νὰ τρυποῦσε μὲ τὶς σαΐτες του τὰ παραθύρια… νὰ ζέσταινε τὶς καρδιές… νὰ ἔστηνε τὰ βρόχια του ἀπάνω στὰ χιόνια… Ἕνας γερο−Φερετζέλης πιάνει μὲ τὶς θηλιές του χιλιάδες κοτσύφια.
Ἐφαντάζετο τὸν ἔρωτα ὡς ἕνα εἶδος γερο−Φερετζέλη, ὅστις νὰ διημερεύῃ πέραν εἰς τὸν ὑψηλόν, πευκόσκιον λόφον, καὶ ν’ ἀσχολῆται εἰς τὸ νὰ στήνῃ βρόχια ἐπάνω εἰς τὰ χιόνια, διὰ νὰ συλλάβῃ τὶς ἀθῷες καρδιές, ὡς μισοπαγωμένα κοσσύφια, τὰ ὁποῖα ψάχνουν εἰς μάτην, διὰ ν’ ἀνακαλύψουν τελευταίαν τινὰ χαμάδα μείνασαν εἰς τὸν ἐλαιῶνα.
Έρωτας στα χιόνια
Και αν το ανθρωπιστικό βάθος του Παπαδιαμάντη ανιχνεύεται σε όλα του τα έργα, με το ίδιο ανθρωπιστικό μεγαλείο επενδύεται και το ερωτικό συναίσθημα στον παπαδιαμαντικό μικρόκοσμο. Αν μη τι άλλο, μπορούμε να βαδίσουμε στα χνάρια του… σε πείσμα των καιρών.