Γράμματα & Τέχνες Παρενθέσεις Πολιτισμός

Πωλ Γκωγκέν / Ζωγραφική και αποικιοκρατία

04/12/2022, 17:08

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Γκωγκέν της διαφορετικότητας του καλλιτέχνη, που δεν μπαίνει σε στεγανά και δεν υπακούει σε νόρμες, σκορπίζοντας γύρω του πολλές φορές πόνο ή δημιουργώντας πόνο στον εαυτό του, θεωρείται ένας από του μεγαλύτερους μεταϊμπρεσιονιστές του 19ου αιώνα.

Με έργα που χαρακτηρίζονται από πάθος και ανατρεπτικότητα, κάτι που ενοχλεί την Εκκλησία της εποχής του – το να ζωγραφίσει για παράδειγμα τον εαυτό του με φωτοστέφανο -ο Γκωγκέν δεν συμπεριφέρεται μόνο στη γυναίκα του σκαιά αλλά προδίδει και τον καλύτερό του φίλο, τον Βαν Γκογκ, με αποτέλεσμα τη γνωστή κρίση του Βαν Γκογκ, που τον οδήγησε, όπως λένε, στο να κόψει το αυτί του.

Κυνηγημένος από εσωτερικούς δαίμονες αλλά και τα άθλια οικονομικά του, μαζί με τη στέρηση της αναγνώρισης της καλλιτεχνικής του αξίας, καταφεύγει στη Γαλλική Πολυνησία, όπου γυρίζει θεματικά σελίδα.

Τα χρώματά του χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη τώρα λαμπρότητα και έντονα περιγράμματα. Και η θεματολογία του εστιάζει τώρα σχεδόν αποκλειστικά στην ανθρώπινη φιγούρα, όπως τη συλλαμβάνει γύρω του, με εμμονή στις γυναίκες της Ταϊτής.

Το ντύσιμο αλλά και η ηρεμία που αντανακλούν αυτά τα πορτρέτα, σε αντίθεση με τα άλλα του “πολιτισμένου” κόσμου, χάρισαν τελικά στον Γκωγκέν την καλλιτεχνική του ταυτότητα, χωρίς αυτό, βέβαια, να γίνει αμέσως, όσο ζούσε.

Στη συνέχεια αυτά ήταν που τον χαρακτήρισαν ως έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της εποχής , χωρίς όμως να αποφύγει και τη μομφή, πως ουσιαστικά έμμεσα ανέδειξε τη Γαλλική Αποικιοκρατία.

Γεγονός αναμφισβήτητο πάντως αποτελεί το ότι, αν και χωρίς να το θέλει αποτυπώνει την αποικιοκρατία στους πίνακές του, αυτή και τα θέματά της τον κάνουν αναγνωρίσιμο στο κοινό, από τότε μέχρι και σήμερα.

……………………..

*Οι «Παρενθέσεις» είναι μικρά κείμενα, μικρές πινελιές, σε θέματα πολιτισμού ή ζωής, που φωτίζουν γωνιές από μεγαλύτερα θέματα, λειτουργώντας σαν παρ-εν-θέσεις.

………………………