Προϋπολογισμός 2023: φτωχοποίηση λόγω λιτότητας και κυρώσεων, μέσω ρεκόρ κερδών των εισηγμένων, λόγω πληθωρισμού
Η κυβέρνηση είχε να υπερηφανεύεται ότι ο νέος προϋπολογισμός είναι ο πρώτος που καταρτίζεται εκτός του πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης ή ενισχυμένης εποπτείας. Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι ότι η βαθμολογία της Ελλάδας από τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας εξακολουθεί να είναι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, κοινώς σε επίπεδο «σκουπιδιών». Οι αναβαθμίσεις της επενδυτικής θέσης της Ελλάδας δεν κατάφεραν να την βγάλουν από τον επενδυτικό βάλτο στον οποίο είναι ταξινομημένη. Ως αποτέλεσμα, το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου έφτασε το 4,79%!
Καθόλου τυχαία δεν είναι η αύξηση που καταγράφεται στα ποσά που θα δοθούν για τόκους, βάσει του προϋπολογισμού: Από 5,5 δισ. περίπου το 2021 και το 2022, τον επόμενο χρόνο θα φτάσουν τα 7 δισ. ευρώ! Σχεδόν το ήμισυ των χρημάτων που θα δοθούν για παροχές σε εργαζόμενους (13,67 δισ.).
Η άλλη μισή αλήθεια που κρύβει η κυβέρνηση είναι ότι η λιτότητα και οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, η πεμπτουσία δηλαδή της μνημονιακής επιτήρησης και της ενισχυμένης εποπτείας, εξακολουθούν να είναι παρόντες.
Μάρτυρας η αυξημένη φορολογία. Συνολικά, για το 2023 προβλέπονται φόροι ύψους 56,19 δισ. ευρώ, από 50,05 δισ. που ήταν ο προϋπολογισμός για το τρέχον έτος· πρόκειται για αύξηση ύψους άνω του 12% που ξεπερνάει κατά πολύ τις προβλέψεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού. Στον προϋπολογισμό έχουν ενσωματωθεί προβλέψεις για αύξηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα κατά 3% (στόχος εντελώς εξωπραγματικός που αποδεικνύει την προσπάθεια εντυπωσιασμού που κρύβεται πίσω από τις προβλέψεις του) και ανάπτυξη κατά 2,1% σημαντικά μικρότερη της φετινής ανάπτυξης που αναμένεται να κλείσει στο 5,3%. Η αύξηση της φορολογίας επομένως, κατά 4 φορές ταχύτερα του πληθωρισμού, μόνο φυσιολογική δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί. Η υπέρμετρη αύξησή της υποδηλώνει ακόμη μεγαλύτερη φορολογική αφαίμαξη για να πληρωθούν, μεταξύ άλλων, οι τόκοι του δημόσιου χρέους που το 2022 θα φτάσει τα 392 δισ. ευρώ ή 187% του ΑΕΠ.
Ανάπτυξη και κέρδη χωρίς θέσεις εργασίας
Ακόμη κι έτσι όμως, με έναν ρυθμό ανάπτυξης ομολογουμένως πολύ υψηλό για το 2022, το ποσοστό ανεργίας δεν αναμένεται να πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό. Το μοναδικό όφελος στην απασχόληση θα είναι η μείωση της ανεργίας μόλις κατά μία ποσοστιαία: από 13,9% στο 12,9%! Η ασήμαντη, σχεδόν μηδενική, επίπτωση της ανάπτυξης στην απασχόληση δείχνει πόσο βαθιά έχει αποσυνδεθεί η εξέλιξη της οικονομίας από την κατάσταση των εργαζομένων. Η ψήφιση μιας ατελείωτης σειράς αντεργατικών μέτρων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με κορυφαία την περαιτέρω ελαστικοποίηση της εργασίας που δίνει τη δυνατότητα στην εργοδοσία να γλυτώνει τις υπερωρίες κι έτσι οι αυξημένοι κύκλοι εργασιών να μην οδηγούν σε επιπλέον προσλήψεις ούτε καν σε αυξημένες αποδοχές, οδήγησε στην ανάπτυξη χωρίς νέες θέσεις εργασίας, χωρίς βελτίωση της θέσης των εργαζομένων, χωρίς κανένα κοινωνικό μέρισμα.
Η απασχόληση ωστόσο δεν «ανεξαρτητοποιήθηκε» μόνο από την ανάπτυξη. Ανεξαρτητοποιήθηκε και από τα κέρδη των εισηγμένων εταιρειών που κατέγραψαν αύξηση ρεκόρ για το πρώτο εξάμηνο του 2022. Οι επιδόσεις των εισηγμένων ήταν τόσο θεαματικές που σε όσους παρακολουθούν στενά την εξέλιξη του ελληνικού χρηματιστηρίου παρέπεμπε στην χρυσή πενταετία 2004-2008. Μια πενταετία όμως που οι μισθοί, η απασχόληση και το διαθέσιμο εισόδημα ήταν πολύ υψηλότερα από τα σημερινά, ενώ ακόμη και οι πρωταγωνιστές του χρηματιστηρίου τότε ήταν διπλάσιοι σε σχέση με σήμερα. Τα καθαρά κέρδη που κατέγραψαν οι 152 εισηγμένες το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους έφτασαν τα 5,46 δις. ευρώ. Ήταν δηλαδή υπερδιπλάσια των κερδών ολόκληρου του 2021 όταν έφτασαν τα 2,5 δισ. ευρώ. Σε σύγκριση δε, με το πρώτο εξάμηνο του 2021 η αύξηση των καθαρών κερδών που καταγράφτηκε έφτασε το 333,5% και ήταν πολύ μεγαλύτερη από την άνοδο του τζίρου (49,1 δισ. έναντι 32,3 δισ. ευρώ) που σημαίνει ότι τα επιπλέον κέρδη προήλθαν από εντατικότερη εκμετάλλευση, εξοικονομήσεις, οικονομίες κλίμακας και τις μοναδικές …ευκαιρίες που προσέφερε το 2022.
Μια πιο προσεκτική ματιά στον κατάλογο των εταιρειών που «έκοψαν το νήμα» δείχνει ότι η αύξηση των κερδών έγινε στην πλάτη μας, σε βάρος της κοινωνίας. Πρωταθλητές των κερδών ήταν δύο κλάδοι: οι ενεργειακές και κυρίως διυλιστήρια και εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών και οι τράπεζες.
Φορολογικός παράδεισος η Ελλάδα για τις τράπεζες
Ο χρηματοοικονομικός κλάδος πιστώνεται την μεγαλύτερη σε όγκο αύξηση κερδών το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους καθώς έφτασαν τα 3,18 δισ. ευρώ, έχοντας αυξηθεί κατά 89,5%. Η έκρηξη των κερδών οφείλεται κατά κύριο λόγο στις τράπεζες που από ζημιές 4,04 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2021, κατέγραψαν κέρδη ύψους 2,3 δισ. ευρώ! Τα τραπεζικά ωστόσο κέρδη δεν θα κατέγραφαν τέτοιες επιδόσεις αν δεν συνέτρεχαν τρεις λόγοι: Πρώτο, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που ανεξαρτήτως του ολιγάρχη στον οποίο καταλήγουν έχουν ως ενδιάμεσο σταθμό τα ζόμπι των τραπεζών για να εισπράξουν την δέουσα προμήθεια.
Δεύτερο, τους πλειστηριασμούς. Οι τράπεζες με την βοήθεια του σχεδίου Ηρακλής 1 και 2 και της «πλάτης» που έβαλε το κράτος αναλαμβάνοντας την παροχή εγγυήσεων, εν αγνοία τις περισσότερες φορές των δανειοληπτών «ξεφόρτωσαν» στις θυγατρικές τους «κόκκινα» και «πράσινα» δάνεια που πολύ γρήγορα θα μετατραπούν σε αναγκαστικές εξώσεις. Έτσι όμως καθάρισαν τους ισολογισμούς τους. Ενδεικτικά, και με βάση την Τράπεζα Ελλάδας, τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια στο τέλος Μαρτίου 2022 ανήλθαν σε 17,7 δισ. ευρώ μειωμένα κατά 0,7 δισ. σε σχέση με το τέλος του 2021 και κατά περίπου 91 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου του 2016, όταν είχε καταγραφεί το υψηλότερο επίπεδο Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.
Τέλος, οι χρεοκοπημένες στην πραγματικότητα τράπεζες δεν θα εμφάνιζαν τόσο ρόδινα αποτελέσματα αν υπόκειντο στην υποχρέωση που φέρουν όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα κι όλο τον κόσμο: Αν πλήρωναν φόρους! Οι τράπεζες με νόμο της κυβέρνησης του δοτού Παπαδήμου, που έκτοτε όχι μόνο έμεινε ανέγγιχτος αλλά κι ενισχύθηκε από όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν, δεν πληρώνουν φόρους! Το αποτέλεσμα;
Το περιγράφει πάλι, ο φύλακας – άγγελός τους, η Τράπεζα της Ελλάδας: «η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών επιδεινώθηκε περαιτέρω, καθώς τον Δεκέμβριο του 2021 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ανέρχονταν σε 14,4 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύοντας το 64% των συνολικών εποπτικών ιδίων κεφαλαίων»! Κατά συνέπεια οι τράπεζες εμφανίζουν κέρδη επειδή δεν πληρώνουν φόρους, έχοντας μετατρέψει την Ελλάδα σε φορολογικό παράδεισο! Μάλιστα, η Ελλάδα για τους τραπεζίτες είναι φθηνότερη από τα νησιά Κεϊμάν, καθώς η μεταφορά των κερδών τους εκεί όλο και με κάποιους απειροελάχιστους φόρους θα επιβαρυνόταν. Στην Ελλάδα ούτε αυτοί…
Αύξηση κερδών η Μότορ Όιλ κατά 468% και τα ΕΛΠΕ 324%
Από τις ενεργειακές ξεχωρίζουν τα Ελληνικά Πετρέλαια, που τα 205 εκ. ευρώ κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας το πρώτο εξάμηνο του 2021, έναν χρόνο μετά τα υπερτριπλασίασαν (η αύξηση ήταν 324% για την ακρίβεια) για να φτάσουν τα 869 εκ. ευρώ. Ξεχωρίζει επίσης η Μότορ Όιλ του ομίλου Βαρδινογιάννη που κέρδη ύψους 121 εκ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2021 τα οδήγησε έναν χρόνο μετά στα 686 εκ. ευρώ· αύξηση κατά 468%! Από κοντά και η ΤΕΡΝΑ που μετέτρεψε ζημιά 65 εκ. ευρώ του πρώτου εξαμήνου του 2021 σε κέρδη ύψους 34 εκ. ευρώ!
Τα κέρδη των ενεργειακών αποτελούν πρόκληση γιατί από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά βάζουν το χέρι όλο και πιο βαθιά στην τσέπη για να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας. Οι αυξήσεις επιταχύνθηκαν από τον Μάρτιο του 2022, λόγω των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία. Μόνο που το αποτέλεσμα ήταν οι τιμές φυσικού αερίου και κιλοβατώρας στην Ευρώπη να τεθούν εκτός τροχιάς, με την ενέργεια να εξελίσσεται σε σπινθήρα μιας πολύ ευρύτερης πληθωριστικής ανάφλεξης, την ίδια ώρα που η Ρωσία δεν έχει υποστεί καμία σοβαρή επίπτωση από τις κυρώσεις. Κι ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη συνεχώς αυξάνονται, όπως παραστατικά φαίνεται στο διάγραμμα που προέρχεται από την εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού, οι ΗΠΑ δεν έχουν δει καμία αύξηση! Νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην άλλη όχθη του Ατλαντικού συνεχίζουν να απολαμβάνουν τα ίδια ή σχεδόν τα ίδια ενεργειακά κόστη με το 2021 και το 2020, βεβαιώνοντας ότι ο μεγαλύτερος κερδισμένος των κυρώσεων είναι οι ΗΠΑ κι ο μεγαλύτερος χαμένος η Ευρώπη! Γιατί το ΝΑΤΟ να μη συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι τελευταίου Ουκρανού;
Οι κυρώσεις έτσι κατά της Ρωσίας εξελίχθηκαν σε έναν ακόμη παράγοντα φτωχοποίησης των ευρωπαϊκών λαών. Η ανάγκη άρσης των κυρώσεων δεν προκύπτει μόνο από την παταγώδη αποτυχία κι αποδεδειγμένη αναποτελεσματικότητά τους. Ούτε από μια θέση αρχών που θεωρεί τις κυρώσεις όργανο καταπίεσης των λαών και οικονομικής τρομοκρατίας που υποσκάπτει την αναγκαία διπλωματική επίλυση των συγκρούσεων. Η άρση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας επιβάλλεται επειδή οι ευρωπαϊκοί προϋπολογισμοί και σε τελική ανάλυση οι ευρωπαϊκοί λαοί καλούνται τελικά να σηκώσουν το βάρος των απαγορεύσεων εισαγωγής ενεργειακών αγαθών.
Τέλος, η αύξηση των φόρων, η γενικευμένη άνοδος των τιμών και το πάρτι των κερδών στο χρηματιστήριο δείχνουν ότι το πληθωριστικό περιβάλλον έχει εξελιχθεί σε μια πρώτης τάξης ευκαιρία για να λεηλατηθούν τα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων. Επιχειρήσεις ελάχιστα ενεργοβόρες έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις διψήφιου ποσοστού εκμεταλλευόμενες τόσο το διάχυτο κλίμα όσο και την ανοχή της κυβέρνησης, που έχει δώσει το περιθώριο για την λεηλασία των μισθωτών…
