Ελισάβετ: Η άβολη σχέση της βασίλισσας με την Ελλάδα και τον ελληνισμό / η υπόθεση Ευαγόρα Παλληκαρίδη
Παρά το γεγονός ότι το βασίλειό της ήταν στην άλλη πλευρά της Ευρώπης, εμείς εδώ στην Ελλάδα την πενθήσαμε και παρακολουθήσαμε βήμα – βήμα όλο το τελετουργικό τού πένθους. Άλλωστε ο άντρας της ο πρίγκηπας, επίσης συχωρεμένος, είχε γεννηθεί και μεγαλώσει σε τούτον εδώ τον τόπο.
Ναι, ναι, θα μπορούσε να ήταν ένα ωραίο παραμύθι. Μόνο που έχει… δράκο. Και δράκος ήταν η σχέση της βασίλισσας με την Ελλάδα και τον ελληνισμό. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Έχει γραφτεί πολλές φορές ότι στα 70 χρόνια της βασιλείας της η Ελισάβετ δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα, αν και είχε ταξιδέψει σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.
Ως αρχηγός κράτους, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ήταν ίσως η πιο πολυταξιδεμένη μονάρχης στην ιστορία. Είχε επισκεφθεί 116 από τα 193 κράτη – μέλη των Ηνωμένων Εθνών – πολλά από τα οποία ήταν δεκάδες χιλιάδες μίλια μακριά από τη χώρα της. Από το μικροσκοπικό νησιωτικό έθνος Τουβαλού στον Ειρηνικό, στη Ρωσία, την Κίνα, τη Χιλή, την Γκάνα, την Αυστραλία και σχεδόν παντού στο ενδιάμεσο. Γιατί λοιπόν η Ελισάβετ δεν επισκέφθηκε επίσημα ποτέ ως βασίλισσα την Ελλάδα;
Βαρύ παρελθόν
Ο λόγος είναι η βαριά ιστορία της μοναρχίας στην Ελλάδα, η οποία επηρέασε την άμεση οικογένεια του πρίγκηπα Φιλίππου. Και προφανώς η αγαπημένη του σύζυγος μας κράταγε μούτρα. Ο Φίλιππος είχε γεννηθεί στην ελληνική βασιλική οικογένεια το 1921, στο νησί της Κέρκυρας. Μετά τον πόλεμο εξορίστηκε επειδή ο τότε θείος του, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τον θρόνο. Ο πρίγκηπας ήταν μόλις 18 μηνών και ο θρύλος τον θέλει να έφυγε μέσα σε ένα… καφάσι.
Ο πατέρας του Φιλίππου, Ανδρέας, συνελήφθη από το στρατιωτικό καθεστώς που είχε επιβληθεί στην Αθήνα λόγω της εμπλοκής στη Μικρασιατική Καταστροφή. Το βρετανικό πολεμικό πλοίο «HMS Calypso» παρέλαβε την οικογένεια του Ανδρέα με τον Φίλιππο. Μητέρα του πρίγκιπα Φιλίππου ήταν η πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάτενμπεργκ. Μεγάλωσε στη Γερμανία και στην Αγγλία, καθώς ο πατέρας της ήταν ναύαρχος του αγγλικού στόλου και η μητέρα της εγγονή της βασίλισσας Βικτωρίας…
Μετά την απελευθέρωση, η Αλίκη ζούσε στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι και ντυνόταν ως μοναχή. Μετακόμισε για λίγους μήνες στην Τήνο, όπου προσπάθησε να ιδρύσει μοναστήρι, και έκανε ταξίδια σε όλο τον κόσμο για να συγκεντρώσει χρήματα για φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου η Ελισάβετ ενδιαφέρθηκε μόνο να στείλει τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας να μεταφέρουν την Αλίκη στο Μπάκιγχαμ. Αυτή ήταν η μοναδική αντίδρασή της στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Η Αλίκη έφυγε όντως από την Ελλάδα με τη βοήθεια πρακτόρων και πέθανε τρία χρόνια αργότερα, σε ηλικία 84 ετών.
Κάποια χρόνια νωρίτερα, το 1963, ο Έλληνας βασιλιάς Παύλος είχε πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στη Βρετανία, αλλά ήταν αρκετά αμφιλεγόμενη. Σύντομα μετά την επίσκεψη ο Παύλος πέθανε και ο διάδοχός του, βασιλιάς Κωνσταντίνος, ανιψιός του πρίγκηπα Φιλίππου, εκδιώχθηκε με την κατάργηση της μοναρχίας το 1973.
Ζούσε στο Λονδίνο θεωρώντας τον εαυτό του βασιλιά και είχε στενή σχέση με τη βασίλισσα σύμφωνα με τον Μάικλ Μπίνιον, ειδικό διεθνών σχέσεων στην εφημερίδα «The Times». Ίσως αυτό να την έκανε να μουτρώσει περισσότερο και να μην ήθελε να έρθει στη χώρα μας.
Η υπόθεση Παλληκαρίδη
Η Ελισάβετ είχε σκοτεινό ρόλο και στην υπόθεση του Κυπριακού. Ήταν δε καταλυτικός ώστε να απαγχονιστούν εννέα Ελληνοκύπριοι αγωνιστές της ΕΟΚΑ το 1955-1957. Η μη απονομή χάριτος από τη νεαρή τότε βασίλισσα στους Κύπριους αγωνιστές Μιχαλάκη Καραολή, Ανδρέα Δημητρίου και Ευαγόρα Παλληκαρίδη κατά τη δεκαετία του 1950 στιγμάτισε την πορεία της και τη σχέση της με τους Έλληνες.
Η ιστορία του Παλληκαρίδη σχετίζεται με την ίδια τη στέψη της Ελισάβετ τον Ιούνιο του 1953. Στην Κύπρο τότε, όπως και σε πολλές άλλες αποικίες, είχαν φροντίσει να στολίσουν όλες τις πόλεις για το μεγάλο γεγονός. Ο 15χρονος Ευαγόρας ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο Πάφου και εξοργίστηκε όταν είδε ότι στο σχολείο του μπήκαν οι βρετανικές σημαίες. Ήταν η εποχή που το αίτημα για την απελευθέρωση της Κύπρου και την Ένωση με την Ελλάδα ξεσήκωνε τα πλήθη στη Μεγαλόνησο.
Ο Παλληκαρίδης έσκισε τη βρετανική σημαία και από τότε ξεκίνησε η αντιστασιακή του δράση, με αποκορύφωμα την εγκατάλειψη του σχολείου στην ηλικία των 17 ετών και την ένταξή του στην Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ).
Τον Ιανουάριο του 1957 συνελήφθη χωρίς ένταλμα και έπειτα από μια δίκη – παρωδία, κατά την οποία κανείς δεν έδωσε σημασία στα φρικτά και απάνθρωπα βασανιστήρια που κατήγγειλε, του απέσπασαν ομολογία και καταδικάστηκε σε θάνατο. Την επομένη της καταδίκης του Παλληκαρίδη όλος ο κόσμος άρχισε μια προσπάθεια να σώσει τον νεαρό μαθητή.
Οι δικηγόροι του έστειλαν τηλεγράφημα στη νεαρή τότε Ελισάβετ, η οποία θα μπορούσε να δώσει χάρη με μία της λέξη. Η βασίλισσα, όμως, δεν απάντησε καν στο τηλεγράφημα.
Στις 13 Οκτωβρίου 1993 η Ελισάβετ βρέθηκε στην Κύπρο για την 29η Σύνοδο Κορυφής της Κοινοπολιτείας. Οι επίσημες αρχές τής απέδωσαν τις τυπικές τιμές, για τον λαό όμως ήταν δολοφόνος και «Αλισαβού», η επικεφαλής της εγκληματικής αποικιοκρατίας, και ήταν ανεπιθύμητη. Κατά την παραμονή της στο νησί πραγματοποιήθηκαν πολλές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Ανάμεσα στους διαδηλωτές βρισκόταν και ο γιατρός Χάρης Αριστείδου, ο οποίος δεν δίστασε να σπάσει το τζάμι της λιμουζίνας της.
Ο Αριστείδου, οργισμένος από την επίσκεψη της «δολοφόνου βασίλισσας», όπως τη χαρακτήρισε, δεν δίστασε να επιτεθεί – όχι μία αλλά τρεις φορές. Ήταν μάλλον μία διδακτική επίσκεψη για τη βασίλισσα, που βίωσε τα ειλικρινή συναισθήματα των άλλοτε υπηκόων της.
Και ζήσαμε εμείς καλά…
