Υπάρχει λοιπόν κάτι κοινό ανάμεσα στη Λιβύη, την πρώην Γιουγκοσλαβία και την Ουκρανία. Άλλοτε ονομάζεται «Αραβική Άνοιξη», άλλοτε «Πορτοκαλί Επανάσταση». Σε κάθε περίπτωση έχει την ίδια υπογραφή: είναι η προσπάθεια της Δύσης να ανατρέψει καθεστώτα και συστήματα που για διάφορους λόγους δεν της ήταν αρεστά ή για να επιβάλει τη δική της ατζέντα
Ο πόλεμος «δι’ αντιπροσώπων» και οι μνήμες από τα… γήπεδα
Η Λιβύη είναι βυθισμένη στον εμφύλιο και οι τελευταίες μάχες για τον έλεγχο της Τρίπολης στοίχισαν τη ζωή δεκάδων ανθρώπων. Η χώρα είναι πρακτικά διχοτομημένη και οι πολέμαρχοι των δύο αντίπαλων στρατοπέδων είναι σαφές ότι ενδιαφέρονται να κρατήσουν τα κεκτημένα και όχι να συνεργαστούν για την εθνική συμφιλίωση.
Θα νοσταλγήσουν… τον Καντάφι
Στη Λιβύη αυτή τη στιγμή δύο στρατόπεδα μάχονται για την εξουσία: το ένα έχει έδρα στην Τρίπολη, υπό τον Αμπντελχαμίντ Ντμπέιμπα, και το άλλο τελεί υπό τον Φάτι Μπατσάγα, που υποστηρίζεται από το στρατόπεδο του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης. Οι τελευταίες συγκρούσεις ξέσπασαν από τη δεύτερη προσπάθεια του Μπατσάγα να εκτοπίσει τον αντίπαλό του από την εξουσία, η οποία απέτυχε.
Τον Ιούνιο του 2020 είχε γίνει η εκστρατεία του στρατάρχη Χάφταρ με στόχο να καταλάβει στρατιωτικά την πρωτεύουσα, στο απόγειο της εμφύλιας σύρραξης που ακολούθησε την πτώση του καθεστώτος του συνταγματάρχη Μουάμαρ Καντάφι το 2011. Και αυτή κατέληξε σε ένα λουτρό αίματος.
Η ενότητα που επέβαλε ο Καντάφι, κρατώντας το ξίφος πάνω από το κεφάλι των φυλάρχων, φαίνεται πως ήταν η «λυδία λίθος» για την αραβική χώρα. Η λεγόμενη «Αραβική Άνοιξη» όμως οδήγησε τη Λιβύη σε έναν παρατεταμένο χειμώνα.
Κρίση κρυμμένη κάτω απ’ το χαλί
Την ίδια ώρα, στα σύνορα Κοσόβου – Σερβίας οι πάντες κρατούν την ανάσα τους, καθώς αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή μία νέα έκρηξη. Η συμφωνία των δύο πλευρών για την αναγνώριση των σερβικών ταυτοτήτων που έχουν οι Σέρβοι του Κοσόβου αποδείχτηκε σωτήρια, αλλά υπάρχει κίνδυνος αναζωπύρωσης των εθνικιστικών εντάσεων ανά πάσα στιγμή.
Το πόσο περίπλοκο είναι το σκηνικό αποδεικνύεται από τη δήλωση που έκανε ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ότι στην περιοχή διεξάγεται ένας πόλεμος «δι’ αντιπροσώπων» ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση με θύμα την ευρωπαϊκή πορεία του Βελιγραδίου.
Από τη μία οι Ευρωπαίοι, που με την τακτική του μαστιγίου και του καρότου προσπαθούν να σύρουν το Βελιγράδι στο κλαμπ, αλλά με το χρονοδιάγραμμα που εξυπηρετεί τις Βρυξέλλες. Κι από την άλλη το Πεκίνο – ο κυριότερος στρατηγικός επενδυτής στη Σερβία – και η Ρωσία, ο παραδοσιακός σύμμαχος του Βελιγραδίου. Το Πεκίνο και η Μόσχα υποστηρίζουν τη σερβική αντίθεση στην ανεξαρτησία του Κοσόβου, για το οποίο οι Σέρβοι πολέμησαν το 1998-99, αλλά την ατζέντα επιβάλλουν Αμερικανοί και Ευρωπαίοι.
«Προσπαθούμε να επιβιώσουμε με όσο γίνεται λιγότερα τραύματα» εξήγησε ο Βούτσιτς, ο οποίος από το στρατόπεδο των εθνικιστών βρέθηκε στην άλλη όχθη και υιοθέτησε φιλοευρωπαϊκές θέσεις. Αλλά σήμερα ανησυχεί ότι οι Ευρωπαίοι τον εγκαταλείπουν.
Αξιοσημείωτο είναι πως οι δηλώσεις του Βούτσιτς έγιναν ύστερα από μια διαδήλωση στο Βελιγράδι με ρωσικές σημαίες και πορτρέτα του Πούτιν, και συνθήματα κατά του προγραμματιζόμενου gay parade. Πράγματα του σατανά δηλαδή, όπως θα έλεγαν κάποιοι υπερεθνικιστές και φανατικοί ορθόδοξοι, που βλέπουν τον Πούτιν σαν τον αρχάγγελο της σωτηρίας έναντι της δυτικής διαφθοράς…
Κάτι ανάλογο γινόταν και στα χρόνια πριν ξεσπάσει ο πόλεμος για τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Μόνο που τότε την αφορμή για διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις έδιναν οι οπαδικές διαφορές και τα γήπεδα είχαν μετατραπεί σε πεδία αντιπαράθεσης διάφορων εθνικιστικών τάσεων.
Η διαδικασία ένταξης της Σερβίας στο κλαμπ της Ε.Ε. παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες και το Βελιγράδι φαίνεται παγιδευμένο ανάμεσα στην ευρωπαϊκή προοπτική, τις παραδοσιακές σχέσεις με τη Ρωσία, τον πόλεμο «δι’ αντιπροσώπων» που κατήγγειλε ο Πρόεδρος Βούτσιτς και το μόνο καλό φαίνεται πως είναι η νοσταλγία για την ενωμένη Γιουγκοσλαβία.
Yugo–nostalgia
Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, ναι, υπάρχει κι αυτό. Ο «Guardian» έγραψε πως παρατηρείται το φαινόμενο «Yugo-nostalgia» και εξηγεί ότι, την ώρα που πολλοί πολίτες στην πρώην Γιουγκοσλαβία νοσταλγούν τις χαμηλές τιμές και τη διεθνή αναγνώριση της εποχής του Τίτο, άλλοι προειδοποιούν πως δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπερβολικό ρομαντισμό το παρελθόν.
Πριν από λίγες μέρες, περιγράφει ο ρεπόρτερ του «Guardian», λεωφορεία σταματούσαν έξω από το Μουσείο της Γιουγκοσλαβίας, στο Βελιγράδι, που είναι ένα εντυπωσιακό κτήριο. Αποβιβάζονταν άνθρωποι που κρατούσαν λουλούδια και σημαίες της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Είχαν έρθει για να επισκεφτούν το μαυσωλείο του Γιόζιπ Μπροζ Τίτο, του ιδρυτή της σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας.
Οι περισσότεροι είχαν μεγαλώσει στο προηγούμενο καθεστώς και είχαν έρθει για να γιορτάσουν τα γενέθλια του Τίτο, που ήταν μια μεγάλη γιορτή πριν διαλυθεί η Γιουγκοσλαβία. Ανάμεσά τους και ένας 18χρονος, ο Μίλος Τόμτσιτς, που φορούσε το καπελάκι των «πιονιέρων», της νεολαίας της σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας.
«Ήθελα να δω εικόνες αυτής της εποχής», είπε ο Μίλος, «ήταν σπουδαία εποχή. Όλοι αγαπούσαν ο ένας τον άλλον». «Αισθάνεσαι Σέρβος ή Γιουγκοσλάβος;» τον ρώτησε ο δημοσιογράφος του «Guardian». «Γιουγκοσλάβος» απάντησε χωρίς δισταγμό. «Η μαμά μου είναι Σέρβα, ο μπαμπάς Μαυροβούνιος, η γιαγιά Κροάτισσα. Η οικογένειά μου έχει ρίζες σε όλη τη Γιουγκοσλαβία».
Το αφήγημα της Δύσης ήταν ότι ο Τίτο επί μισό αιώνα κρατούσε διά της βίας ενωμένους διαφορετικούς λαούς, παρά τη θέλησή τους. Μέχρι σήμερα όμως υπάρχουν πολλοί που νοσταλγούν μια χώρα η οποία πλέον δεν υπάρχει και δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για τη διάλυση της άλλοτε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
Η διάλυση δεν προέκυψε ως ανάγκη της Ιστορίας. Για την ακρίβεια την ιστορία της διάλυσης την έγραψαν κάποιοι στην Ευρώπη και την υποδαύλισαν με προβοκάτσιες και άλλες γνωστές τακτικές.
● Σήμερα στη Σερβία το 81% πιστεύει ότι η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν κακή για τη χώρα.
● Στη Βοσνία, την πιο πολυεθνοτική από τις πρώην Γιουγκοσλαβικές Δημοκρατίες, έχει αντίστοιχες απόψεις το 77% των πολιτών.
● Ακόμα και στη Σλοβενία, που ήταν η πρώτη από τις πρώην Γιουγκοσλαβικές Δημοκρατίες που εντάχθηκε στην Ε.Ε., το 45% των πολιτών θεωρεί ότι ήταν καταστροφική η διάλυση.
● Μόνο στο Κόσοβο είναι αντίθετη η εικόνα: εκεί μόνο το 10% συμμερίζεται την άποψη πως η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήταν κακό γεγονός.
Ο εφιάλτης των όπλων
Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει επιστροφή στην εποχή της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Όπως είναι επίσης προφανές ότι δεν υπάρχει επιστροφή στην περίπτωση της Ουκρανίας. Όποιοι συντηρούν τις ελπίδες για εκδίωξη των ρωσικών δυνάμεων που έχουν εισβάλει στο Ντονμπάς απλώς συντηρούν το εμπόριο όπλων…
Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες φοβούνται ότι τα όπλα που πάνε στην Ουκρανία θα περάσουν στη μαύρη αγορά
Αλήθεια, πού πηγαίνουν αυτά τα όπλα που έχει στείλει η Δύση για να εξοπλίσει τους Ουκρανούς; Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες φοβούνται ότι τα σύγχρονα αυτόματα όπλα που έχουν σταλεί στην Ουκρανία θα «επαναπατριστούν» προοδευτικά και πολλά θα καταλήξουν στα χέρια συμμοριών στη Βρετανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Πηγές της Εθνικής Εγκληματολογικής Υπηρεσίας της Βρετανίας (NCA), που λέγεται και «βρετανικό FBI», ανέφεραν στη «Sun» ότι είναι σε συναγερμό επειδή πολλά όπλα θα καταλήξουν σε μαφιόζικες ομάδες, όπως ακριβώς έγινε όταν είχαν ξεσπάσει οι πόλεμοι που οδήγησαν στη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Και τότε η Δύση είχε σπεύσει να στείλει υπερσύγχρονα όπλα σε όποιον δήλωνε ότι πολεμούσε κατά του Βελιγραδίου, με συνέπεια, εκτός από τον εμφύλιο σπαραγμό και το αιματοκύλισμα στην καρδιά των Βαλκανίων, να εξοπλιστούν στη συνέχεια και διάφορες συμμορίες ανά την Ευρώπη.
Στη Βρετανία παρατηρείται αύξηση του αριθμού των ένοπλων επιθέσεων αυτό το καλοκαίρι και οι αστυνομικές αρχές θεωρούν ότι αρκετά από τα όπλα που έχουν χρησιμοποιηθεί προέρχονται από την Ουκρανία. Πηγή της NCA δήλωσε στη «Sun» πως «θα ήταν ανόητο να πεις ότι, με δεδομένη την αποστολή 100.000 αυτόματων όπλων στην ουκρανική κυβέρνηση, το κάθε ένα από αυτά τα όπλα θα μείνει στην Ουκρανία».
«Όπως γίνεται σε κάθε πόλεμο, τα όπλα μπορεί να ‘‘διαρρεύσουν’’ και να χρησιμοποιηθούν από οργανωμένες εγκληματικές ή άλλες ομάδες» ανέφερε η ίδια πηγή. «Γι’ αυτό είμαστε σε ετοιμότητα για το ενδεχόμενο να αρχίσει η διαρροή τέτοιων όπλων από την εμπόλεμη ζώνη στην Ευρώπη και στη Βρετανία, όπως έγινε και με τους πολέμους στα Βαλκάνια».
«Χρησιμοποιώντας πληροφορίες από την αντικατασκοπία, αναπτύσσουμε δυνάμεις και ετοιμαζόμαστε δυναμικά για να αντιμετωπίσουμε τις απειλές που προκύπτουν. Εργαζόμαστε στενά με τους εταίρους μας στη Βρετανία και στο εξωτερικό για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια στα σύνορα» δήλωσε πηγή της βρετανικής συνοριοφυλακής, που το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει και τις εντεινόμενες ροές μεταναστών που περνούν το κανάλι της Μάγχης.
Πάντα η ίδια υπογραφή
Υπάρχει λοιπόν κάτι κοινό ανάμεσα στη Λιβύη, την πρώην Γιουγκοσλαβία και την Ουκρανία. Άλλοτε ονομάζεται «Αραβική Άνοιξη», άλλοτε «Πορτοκαλί Επανάσταση». Σε κάθε περίπτωση έχει την ίδια υπογραφή: είναι η προσπάθεια της Δύσης να ανατρέψει καθεστώτα και συστήματα που για διάφορους λόγους δεν της ήταν αρεστά ή για να επιβάλει τη δική της ατζέντα.
Το αποτέλεσμα είναι δραματικό για τις χώρες αυτές. Πόλεμοι, εμφύλιος σπαραγμός, χρεοκοπία των χωρών αυτών, υπερεξοπλισμός ομάδων που τελικά δεν ελέγχονται και χιλιάδες όπλα που περνούν στα χέρια συμμοριών και της μαφίας. Κι όλα αυτά στο όνομα της… δημοκρατίας!