Έχουμε και λέμε: Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορόζια κατασκευάστηκε στους σοβιετικούς χρόνους, στη δεκαετία του 1980, και μαζί του χτίστηκε και η πόλη Ενεργοντάρ, στη νότια όχθη της λίμνης Καχόβκα στον ποταμό Δνείπερο, στην οποία μένουν σχεδόν αποκλειστικά οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο και οι οικογένειές τους. Οι πρώτοι πέντε αντιδραστήρες μπήκαν διαδοχικά στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ 1985 και 1989 και μόνον ο έκτος προστέθηκε το 1995, δηλαδή μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Να σημειωθεί δε πως, μετά την τραγωδία στο εργοστάσιο του Τσερνομπίλ το 1986, η Ζαπορόζια απέκτησε πρόσθετα συστήματα ασφαλείας και ιδίως ψύξης των πυρήνων σε περίπτωση βλάβης, συστήματα που τροφοδοτούνται με ηλεκτρισμό από το δίκτυο ή από ντιζελοκίνητες γεννήτριες. Διαθέτει έξι αντιδραστήρες με συνολική ισχύ 5.700 μεγαβάτ, που την καθιστούν τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό στην Ευρώπη και τον ένατο μεγαλύτερο στον κόσμο. Πρακτικά, παράγεται εκεί το ένα πέμπτο της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας.
Στις 4 Μαρτίου 2022, μόλις οχτώ μέρες μετά την έναρξη της εισβολής και έπειτα από μια σύντομη μάχη οπισθοφυλακής μερικών ωρών, στον δρόμο που οδηγούσε στο εργοστάσιο, οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν όχι μόνον τον πυρηνικό σταθμό, αλλά και ολόκληρη την περιοχή στη νότια όχθη του μεγάλου ποταμού, που έκτοτε αποτελεί το σύνορο ανάμεσα στους εμπολέμους. Σχεδόν αμέσως βέβαια, στις 12/3, οι ουκρανικές δυνάμεις έπληξαν γραφεία και υποδομές γύρω από το εργοστάσιο με αντιαρματικές ρουκέτες και οβίδες και κατηγόρησαν τους Ρώσους γι’ αυτό, πυροδοτώντας την πρώτη διεθνή ανησυχία για «νέο Τσερνομπίλ». Ακολούθησε μια πολύμηνη περίοδος ηρεμίας, με το εργοστάσιο να λειτουργεί κανονικά και να τροφοδοτεί ολόκληρο το ουκρανικό δίκτυο, προτού οι Ουκρανοί το χτυπήσουν ξανά με drones-καμικάζι, στις 17/7, τραυματίζοντας αρκετούς εργαζομένους.
Αλλά χρειάστηκε να μπει ο Αύγουστος, για να δούμε το πραγματικό πρόσωπο του ουκρανικού εκβιασμού – με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κατηγορεί τη Ρωσία για «πυρηνική τρομοκρατία» σε βάρος των στρατευμάτων της και του ντόπιου ρωσόφωνου, στην πλειονότητά του, πληθυσμού, την ώρα που οι δυνάμεις του Κιέβου βομβάρδιζαν ξανά και ξανά το εργοστάσιο! Ένας εξωφρενικός ισχυρισμός, τον οποίο δυστυχώς τα περισσότερα αμερικανικά και ευρωπαϊκά (περιλαμβανομένων των ελληνικών) ΜΜΕ κατάπιαν αμάσητο, χωρίς καν να αναρωτηθούν, έτσι για το γαμώτο: «Γιατί να βομβαρδίσει κάποιος ένα εργοστάσιο που ελέγχει;», οέο; Που δεν είναι μάλιστα ένα απλό εργοστάσιο, αλλά το μεγαλύτερο στην Ευρώπη;
Οι ισχυρισμοί του Κιέβου περί προβοκάτσιας δεν πείθουν παρά μόνο τους πωρωμένους ή τους αδαείς – το εργοστάσιο λειτουργεί όλο αυτό το διάστημα, και μάλιστα με τους αυθεντικούς Ουκρανούς τεχνικούς, που έχουν και τους περισσότερους τραυματίες (έντεκα μόνο στην επίθεση του Ιουλίου), αφού οι δικές τους εγκαταστάσεις είναι που πλήττονται. Και ευτυχώς, παρά τα πυραυλικά πλήγματα, το σύμπλεγμα συνεχίζει να τροφοδοτεί το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ουκρανίας, δηλαδή τον… αντίπαλο, έστω και με μειωμένη ισχύ σε κάποιους αντιδραστήρες, λόγω των βλαβών στο ηλεκτρικό δίκτυο και σε έναν αγωγό νερού. Και παρακολουθείται συνεχώς τόσο από το ειδικευμένο προσωπικό του όσο και από τεχνικούς της ρωσικής Rosatom και του στρατού. Άλλωστε οι πάντες γνωρίζουν ότι ο μόνος πραγματικός κίνδυνος θα προέκυπτε από μια τυχόν αποκάλυψη του πυρήνα σε έναν ή περισσότερους αντιδραστήρες, και αυτό είναι πρακτικά αδύνατο να συμβεί, ακόμη και με μια εύστοχη απευθείας βολή στο εξαιρετικά παχύ τσιμεντένιο «κέλυφος». Το θέμα είναι να μην αχρηστευτούν «κατά λάθος» τα συστήματα ψύξης…
Αυτό που παρακολουθούμε, λοιπόν, είναι –όπως υποστήριξε και η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα– ένας συνολικός «πυρηνικός εκβιασμός» της Ουκρανίας σε βάρος της Ρωσίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.
Όσον αφορά τα κίνητρα της επίθεσης, δεν περιορίζονται μόνο στην (πιθανότατα μάταιη) απαίτηση του Ζελένσκι για διεθνές εμπάργκο στις ρωσικές ράβδους σχάσιμου ουρανίου. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση από ρωσικής πλευράς ότι το εργοστάσιο θα αποσυνδεθεί από το ουκρανικό δίκτυο ηλεκτροδότησης και θα συνδεθεί με αυτό των ρωσόφωνων επαρχιών στο Ντονμπάς. Και δεν είναι μόνο αυτό: οι διορισμένες από τη Μόσχα αρχές μοιράζουν ρωσικά διαβατήρια στον πληθυσμό και ετοιμάζονται να διεξαγάγουν μέσα στον Σεπτέμβριο τα πρώτα δημοψηφίσματα, τόσο στο ελεγχόμενο από αυτούς κομμάτι της επαρχίας Ζαπορόζια, σε πόλεις όπως η Μελιτόπολη και το Ενεργοντάρ, όπου ζουν, όπως είδαμε, οι περισσότεροι τεχνικοί του εργοστασίου και όπου πάνω από τους μισούς κατοίκους είναι ρωσόφωνοι/ρωσόφιλοι, αλλά και στη Χερσώνα. Και το κεντρικό ερώτημα του δημοψηφίσματος θα είναι βέβαια αν οι κάτοικοί της θέλουν ή όχι να ενωθούν με τη Ρωσία.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι Ουκρανοί συνεχώς ανακοινώνουν, αλλά προφανώς αδυνατούν να εξαπολύσουν, την πολυθρύλητη μεγάλη αντεπίθεση στη Χερσώνα: για να σταματήσουν αυτές τις πολιτικές διεργασίες, που στα μάτια τους είναι η σφραγίδα για την οριστική δημιουργία της «Νοβαροσίγια» και την απώλεια για πάντα των συγκεκριμένων εδαφών για το Κίεβο. Και αφού δεν μπορούν να ανακαταλάβουν με τα όπλα τις χαμένες επαρχίες, προσπαθούν να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους και να εκβιάσουν ολόκληρη την Ευρώπη με ένα νέο Τσερνομπίλ, ρίχνοντας ρουκέτες δίπλα στους αντιδραστήρες… Με τον Ζελένσκι μάλιστα να απαιτεί την άμεση επιστροφή του εργοστασίου στην Ουκρανία, έχοντας και την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ και της «Ομάδας των Επτά». Αλλιώς, αλήθεια, τι θα συμβεί; Ο εκβιασμός είναι προφανής – ή μας το επιστρέφετε ή προκαλούμε πυρηνικό ατύχημα!
Το ρωσικό ΥΠΕΞ φυσικά αρνήθηκε κάθε συζήτηση για να εγκαταλείψουν οι ρωσικές δυνάμεις το εργοστάσιο που ήδη ελέγχουν, αποκαλώντας την πρόταση «εξωφρενική», ενώ επανέλαβε πως η Μόσχα είναι ανοιχτή στην επίσκεψη εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ και της ΙΑΕΑ στο εργοστάσιο, την οποία υποστήριξε ότι «μπλοκάρει» –για ευνόητους λόγους– το Κίεβο. Και βέβαια οι Ρώσοι δεν περιορίζονται στις δηλώσεις, αλλά πυκνώνουν τους βομβαρδισμούς στο κομμάτι της επαρχίας Ζαπορόζια που δεν ελέγχουν ακόμη, στη βόρεια όχθη του Δνείπερου, προκειμένου να ακυρώσουν στην πράξη την απειλή των ουκρανικών πυροβολαρχιών και εκτοξευτήρων ρουκετών ενάντια στον σταθμό και να τερματίσουν οριστικά αυτή την πυρηνική αν-ισορροπία του τρόμου!
