Η Βέροια και ο κόσμος της μέσα από έναν ευαίσθητο αυτοβιογραφικό φακό, στο χρόνο
Μια αυτοβιογραφική διαδρομή νοσταλγικών τόνων, συναισθηματικών αποχρώσεων και ιστορικών αναφορών με «όχημα» τη μνήμη, που αφορούν τον τόπο, το χρόνο και τον κόσμο του «πριν» και του «μετά» της Βέροιας, ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου της Λένας Δημητριάδου: «Το καροτσάκι στον Αλιάκμονα», από τις Εκδόσεις του Οργανισμού «Μαλλιάρης-Παιδεία», το οποίο παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης 15 Ιουνίου 2022, στον «Πολυχώρο Sala Ελιά», από το βιβλιοπωλείο «Ηλιοτρόπιο».
Πρόκειται για την ιστορία ενός κοριτσιού που αποκαλύπτει μέσα από το βιβλίο, δυνατές στιγμές ζωής από την εφηβεία προς την ενηλικίωση της ίδιας, μέσα από το πρίσμα παράλληλων κοινωνικών και πολιτισμικών αλλαγών μιας ολόκληρης εποχής της Βέροιας και των ανθρώπων της.
Ανάμεσα στη δεκαετία του ’60 και στο κοντινό «σήμερα» των παρυφών της νέας χιλιετίας, σε ένα μεσοδιάστημα δεκαετιών του φάσματος από τη μεταπολίτευση μέχρι τη μετανεωτερικότητα, που η πρωταγωνίστρια έχει απουσιάσει από τον τόπο της, επιστρέφει, διαπιστώνει και διατυπώνει το «πώς», το «πόσο», αλλά και το «γιατί» μιας κοσμογονικής μεταβολής στο χρόνο που έφερε η ανοικοδόμηση του αστικού τοπίου αλλά και η αναδόμηση ηθών και αξιών!
Την εκδήλωση συντόνισε η Ελένη Λούκαρη – Καλαϊτσίδου (οικονομολόγος – συνταξιούχος εκπαιδευτικός), ενώ το πάνελ πλαισίωσαν οι ομιλητές: Παντελής Γουλάρας (διαχειριστής της ιστοσελίδας «Στείλε μου γράμμα»), Αλέκος Χατζηκώστας (Εκδότης, Δημοσιογράφος και Συγγραφέας) και ο ποιητής Ηλίας Τσέχος.
Προλογίζοντας η κ. Λούκαρη παρουσίασε το βιογραφικό της συγγραφέως και εκπαιδευτικού (Μαθηματικού) Λένας Δημητριάδου και μίλησε για τους ιδιαίτερους δεσμούς αγάπης που συνδέουν προσωπικά την ίδια τόσο με τη συγγραφέα, όσο και με τον ευρύτερο κύκλο των συμμαθητών και φίλων της εποχής που περιγράφεται με τα πιο χαρακτηριστικά γλαφυρά χρώματα των αναμνήσεων, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, του οποίου το λόγο χαρακτήρισε ως εξαιρετικά ρέοντα.
Ταυτόχρονα στάθηκε στην ανάδειξη της Βέροιας ως ενός πραγματικού κοσμήματος της Ιστορίας στο σταυροδρόμι των πολιτισμών και χαρακτήρισε την εκδήλωση ως μια αφορμή για ένα αντάμωμα αγάπης μεταξύ των ανθρώπων μιας ολόκληρης εποχής.
«Μα τι ωραίο βιβλίο έγραψες Λένα» ήταν τα λόγια του παλιού συμμαθητή και παιδικού φίλου της συγγραφέως, Παντελή Γουλάρα, ο οποίος, μην μπορώντας να κρύψει τη συγκίνησή του, αποκάλυψε πως ταξίδεψε από Δουβλίνο προς Βέροια, σε ένα ταξίδι αστραπή μετ’ επιστροφής, μόνο και μόνο για να τιμήσει με την παρουσία του την κ. Δημητριάδου στη βιβλιοπαρουσίαση. Μιλώντας ειδικότερα για το βιβλίο έδωσε μεγάλη έμφαση στη συναισθηματική ταύτιση του ιδίου με τη συγγραφέα στο νοερό flashback που παράγει εικόνες και στιγμές, μέσα από μια ισχυρή ανάκληση των μνημών της παιδικής και εφηβικής μαθητικής τους ζωής, στην τότε Βέροια της δεκαετίας του 60’.
Ο εκδότης, δημοσιογράφος και συγγραφέας Αλέκος Χατζηκώστας, χαρακτήρισε το βιβλίο ως ένα κατά κάποιον τρόπο συγγραφικό view master, με ιδιαίτερα ανάγλυφες εικόνες, ως μια συμβολική αναφορά που παραπέμπει στην απεικόνιση μιας Βέροιας που περνάει από το ασπρόμαυρο στο έγχρωμο και σήμερα έχει πια χαθεί, ίσως μαζί με την παιδική αθωότητα.
Παράλληλα ο κ. Χατζηκώστας αναφέρθηκε και στα ταξικά χαρακτηριστικά της κοινωνικής ανομοιογένειας που συνόδευε την Βέροια εκείνης της εποχής, ασχέτως αν αυτό δεν γίνεται ιδιαίτερα εμφανές μέσα από εικόνες που καταθέτει η συγγραφέας, περισσότερο μέσα από το αστικό κέντρο της πόλης, είτε ως αναμνήσεις, είτε ως αρχειακό φωτογραφικό υλικό που παρατίθεται στο βιβλίο (αρχείο Στ. Ζυγουλιάνου)
«Μια παραπάνω συγγραφέας στα ελληνικά γράμματα», δήλωσε ο ποιητής Ηλίας Τσέχος καλωσορίζοντας τη Λένα Δημητριάδου στον κόσμο της λογοτεχνίας με την έκδοση του πρώτου της βιβλίου. Ο κ. Τσέχος αναφέρθηκε στη δύναμη των εικόνων που παράγει η αφήγηση της συγγραφέως, να μεταφέρει τον αναγνώστη – θέλει δε θέλει – σε ένα κατά κάποιο τρόπο «ρεπεράζ» των αναφορών της μνήμης της, από γειτονιά σε γειτονιά, και από παρέα σε παρέα.
Παράλληλα αναφέρθηκε με έμφαση στην ατμόσφαιρα της αλλαγής, που μεταφέρει το βιβλίο, ενός κόσμου τον οποίον μεταμορφώνουν εισβάλλοντας, πολιτισμικά και πολιτικά σύμβολα και στερεότυπα, από την αλλοίωση του ενδυματολογικού κώδικα και της οικοσκευής προς το μοντέρνο, μέχρι την περιθωριοποίηση πολιτικών φωνών της δημοκρατίας εν μέσω δικτατορίας, προς το οπισθοδρομικό.
«Ξέρει να γράφει η Λένα Δημητριάδου… από μικρό παιδί. Εκεί που σηκώνει τους ποδόγυρους, με σκέρτσο, και δείχνοντας στη μοίρα το φόρεμα που διάλεξε, να σεναριογραφεί η ίδια, να σκηνοθετεί, να παίζει το ρόλο της… να δημιουργεί την τέχνη ως θεραπεία…», είπε χαρακτηριστικά.
Ακόμη μίλησε για την ιδιαιτερότητα του τίτλου του βιβλίου, ο οποίος κατά τον κ. Τσέχο κρύβει ένα εν δυνάμει λογοπαίγνιο, μπερδεύοντας πολλές φορές, μέσα από έναν αναγραμματισμό οφθαλμαπάτης το καροτσάκι με …κοριτσάκι! Μια διαφορά που, όπως είπε, δε θα άλλαζε σε τίποτα τη σύνδεση τίτλου και περιεχομένου του βιβλίου.
Τέλος, παίρνοντας το λόγο η συγγραφέας Λένα Δημητριάδου, φανερά συγκινημένη χαρακτήρισε την εκδήλωση της βιβλιοπαρουσίασης ως μια γιορτή – αντάμωμα με αγαπημένα πρόσωπα και αναμνήσεις και ασφαλώς με συνδετικό κρίκο το βιβλίο της, οι ιστορίες του οποίου, όπως αποκάλυψε, στριφογύριζαν στο νου της για πολλά χρόνια, καταγράφηκαν σε πρόχειρα σημειωματάρια, εν μέσω επαγγελματικών ταξιδιών, για να καταλήξουν ως ημερολόγιο σε κάποιο συρτάρι, που αποφάσισε μετά από πολλά χρόνια να ανασύρει, κατόπιν παρότρυνσης του παιδικού της φίλου και συμμαθητή Παντελή Γουλάρα, ο οποίος, όπως είπε, πίστεψε από την αρχή σε εκείνη.
«Μέσα στο βιβλίο αυτό μάζεψα όλες μου τις αναμνήσεις από τα πιο ευτυχισμένα και τρυφερά χρόνια της ζωής μου. Το βιβλίο δεν είναι μόνο μια κατάθεση ψυχής. Είναι συγχρόνως και ένα οδοιπορικό στα χρόνια της Βέροιας του ’50 και του ’60 και χαίρομαι πάρα πολύ γιατί οι περισσότεροι που το διάβασαν μου λένε ότι ανακαλύπτουν κομμάτια του εαυτού τους μέσα σε αυτό…», κατέληξε.
Στο περιθώριο της εκδήλωσης, η «οικοδέσποινα» της βιβλιοπαρουσίασης και ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου «Ηλιοτρόπιο» Αναστασία Χριστοδούλου μίλησε στη «Φαρέτρα» τόσο για το βιβλίο, όσο και για τη Λένα Δημητριάδη, την οποία χαρακτήρισε πολύ αγαπητή και πάνω από όλα γλυκό και τρυφερό άνθρωπο, που αγάπησε πολύ τη Βέροια. Μάλιστα η κ. Χριστοδούλου εστίασε στον Αλιάκμονα τον οποίο η ίδια είδε, μέσα από την ανάγνωση, ίσως ως ένα σύμβολο – φυσικό μεθόριο ανάμεσα στις όχθες του «χθες» και του σήμερα της πόλης και του κόσμου της, ενώ δεν παρέλειψε να αναφέρει τη γοητεία που της προξένησαν τα «βροχερά» κεφάλαια του βιβλίου.
Φωτογραφίες: faretra.info
