Άννα Κοκοζίδου: Σπουδές σε νεκρές φύσεις και πρόσωπα / Κοινωνικές καταθέσεις

Η Άννα Κοκοζίδου, εκπαιδευτικός, ζει και εργάζεται  στη Βέροια, παρακολουθώντας μαθήματα ζωγραφικής από το 2006 μέχρι σήμερα, στα τμήματα Ζωγραφικής της Αντωνιαδείου Στέγης, με δασκάλους τον Γαβριηλίδη Πασχάλη, τον Στέλιο Αυγέρη και την Σταματία Κατσιγιαννοπούλου, με την οποία εξακολουθεί να κάνει μαθήματα και την οποία είχε δασκάλα το μεγαλύτερο διάστημα της μαθητείας της,(πάνω από 10 χρόνια).

Έστειλε στη Φαρέτρα  κομμάτια από τη δουλειά της, μιλώντας διεξοδικά γι’ αυτήν. Ποια είναι η θεματολογία της, από πού πηγάζει η ανάγκη της να ζωγραφίζει, γιατί ο ανθρώπινος πόνος και η παιδική εργασία  την συγκινούν όχι μόνο ως άνθρωπο αλλά και ως καλλιτέχνη. Ποιος είναι τελικά ο ρόλος του καλλιτέχνη στη δύσκολη εποχή που ζούμε; Γράφει:

“Η ενασχόλησή μου με τη ζωγραφική προέκυψε ως ανάγκη έκφρασης μιας εσωτερικής έντασης για τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα (φτώχεια, εκμετάλλευση, παιδική εργασία, προσφυγικό, πείνα), την οποία, θεωρώ ότι κατάφερα να αποτυπώσω σε ικανοποιητικό βαθμό στα έργα μου και νιώθω ικανοποίηση, όταν κάποιος κόσμος, στους πίνακές μου, αναγνωρίζει και προσωπικούς του προβληματισμούς και άγχη.

Η ενασχόληση με την Τέχνη, ως απλή Δημιουργία, μάλλον, αρχικά, προκύπτει ως Αυτοέκφραση, όμως εξελίσσεται και σε Κάθαρση (αυτό που αποκαλούν «Βουβό Πόνο ή Σιωπηλή Κραυγή»), Ύμνο και Καταγγελία, κατάθεση προσωπικής άποψης, αλλά περνάει και μηνύματα. Συνεπώς, δεν ασπάζομαι τις θεωρίες ότι «η Τέχνη είναι Αυτοσκοπός» και «η Τέχνη για την Τέχνη». Η Τέχνη δεν μπορεί να είναι θεατής στα κοινωνικά δρώμενα/φαινόμενα.

Κάποιοι αυτό το ονομάζουν «Στρατευμένη Τέχνη», επειδή προβληματίζει και θίγει τα κακώς κείμενα, καλώντας σε κοινωνικές αλλαγές και ανατροπές και το θεωρούν μία ανελεύθερη διαδικασία, μία προπαγάνδα. Είναι κάποιοι, που, μιλώντας για «Απολίτικη Τέχνη», κάνουν ύπουλη πολιτική και υπηρετούν το Σύστημα και την Αστική Εξουσία.

Κάθε δημιουργός έχει μια συγκεκριμένη οπτική/φιλοσοφία για τον κόσμο και διακατέχεται από κάποιες ιδέες, τις οποίες προβάλλει μέσα από το έργο του. Όταν ο δημιουργός επιλέγει συνειδητά, ν’αφυπνίσει το κοινωνικό σύνολο, «αυτοεκφραζόμενος», τον κατηγορούν για προδοσία του «αποκλειστικού σκοπού της Τέχνης, δηλαδή του Αισθητικού μόνο κομματιού» και απαιτούν από αυτόν ν’ αποκλείσει την κοσμοθεωρία του από τη δημιουργική του δραστηριότητα, διαφορετικά δεν μπορεί να θεωρείται καλλιτέχνης. Πώς όμως αποκαλούν τον δημιουργό που συντάσσεται με τις κυρίαρχες «αστικές αξίες» και ιδεολογία και την υπηρετεί, την προπαγανδίζει;

Άλλα, όμως, θεωρώ πιο βασικά προβλήματα της Τέχνης: όπως την εμπορευματοποίησή της, τη στράτευσή της στις ανάγκες της επιχειρηματικότητας και της κερδοφορίας, που απαιτούν Τέχνη που να πουλάει, υπαγορεύοντας στο δημιουργό περιεχόμενο και μορφή.

Ο δημιουργός, στον Καπιταλισμό, εγκαταλελειμμένος στην τύχη του, υπό το άγχος της επιβίωσης (καθώς ο Πολιτισμός, όπως απέδειξε και η Πανδημία, είναι το αποπαίδι της κοινωνικής ζωής/δράσης, αντί για εργαλείο διαπαιδαγώγησης), αναλώνεται στην αγωνιώδη προσπάθεια να ξεχωρίσει, να καινοτομήσει, να νεωτερίσει, προκειμένου να τραβήξει πάνω του τυχόν φώτα δημοσιότητας ή να τύχει της προσοχής ενός χορηγού/μαικήνα, που θα χρηματοδοτεί την καλλιτεχνική του πορεία/καριέρα, αντί να αφήνεται απρόσκοπτα να δημιουργεί και να στηρίζεται από το Κράτος σ’ αυτή του την ερασιτεχνική ενασχόληση ή επαγγελματική του επιλογή.

Η επαφή με την Τέχνη δεν μπορεί ν’ αποτελεί «μια ελιτίστικη συνήθεια που αφορά τους λίγους, τους εκλεκτούς του πνεύματος». Γι αυτό και οφείλει η Πολιτεία να είναι συνεχής η επαφή του μαθητή με τις καλλιτεχνικές δημιουργίες και το σχολείο  να είναι ανοιχτό στα πολιτιστικά δρώμενα της κοινωνίας, μέσα στην οποία βρίσκεται. Κάθε σχολική Μονάδα ν’ αποτελεί ένα πολιτιστικό κύτταρο για την κοινωνία, ώστε η Τέχνη να διαπαιδαγωγεί και να συμβάλλει στην αισθητική βελτίωση του κόσμου γύρω μας. Απρόσκοπτα, με τους ειδικούς εκπ/κούς σε οργανικές θέσεις εντός όλων των βαθμίδων της Εκπ/σης.

Δεν μπορώ να μιλήσω περισσότερο για τον ορισμό/περιεχόμενο της Τέχνης, δεν είμαι ειδική, δεν έχω τις γνώσεις. Ούτε καν για το τι είναι Τέχνη, για εμένα. Όλα είναι Δημιουργία και οφείλουμε να είμαστε δημιουργικοί και για την προσωπική μας ισορροπία και για τη νοηματοδότηση της ύπαρξής μας ως κοινωνικού και πολιτικού όντος.

Παλεύω λοιπόν κι εγώ να είμαι δημιουργική και στην επαγγελματική μου ζωή και στην ερασιτεχνική μου πορεία ως μαθητευόμενης ζωγράφου. Η κοινωνική θεματολογία θα παραμείνει ως έχει, απλά, το επόμενο διάστημα, θα δουλέψω πάνω σε κάποιες ιδέες που έχω, μ’ έναν διαφορετικό τρόπο, όπως έκανα με τη σειρά με τα λουλούδια («Άνοιξη φυλακισμένη»), που προέκυψε την περίοδο του εγκλεισμού της Πανδημίας, όταν οργίαζε η φύση και δεν μπορούσαμε να την απολαύσουμε όπως συνηθίζαμε και μου έδωσε την ευκαιρία να πειραματιστώ σε τεχνικές (φόντο και όγκος) που δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω στην κλασσική θεματολογία μου.”

Άννα Κοκοζίδου

………………