ΒΕΡΟΙΑΣ, ΝΑΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ
Ἀρ. Πρωτ.: 721
Βέροια, 13 Δεκεμβρίου 2021
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ
† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καὶ Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας
ΠΡΟΣ
τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
«Ἐπίγειον τό φαινόμενον καί ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον· διά λουτροῦ σωτηρία, δι᾽ ὕδατος τό Πνεῦμα, διά καταδύσεως ἡ πρός Θεόν ἡμῶν ἄνοδος γίνεται».
Μέ αὐτούς τούς λόγους περιγράφει ὁ ἱερός ποιητής τῶν Αἴνων τῆς μεγάλης Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων, ἅγιος Γερμανός πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ὅσα συμβαίνουν στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου καί ἑορτάζει σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία. Ὁ πρό ὀλίγων ἡμερῶν νηπιάσας γιά χάρη τῶν ἀνθρώπων Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐμφανίζεται σήμερα στόν Ἰορδάνη ποταμό γιά νά βαπτισθεῖ ἀπό τόν τίμιο Πρόδρομο. Ὄχι γιατί ἔχει ἀνάγκη ὁ ἴδιος τό βάπτισμα. Ἐκεῖνος εἶναι ὡς Θεός καθαρός καί «πάσης ἐπέκεινα καθαρότητος» καί δέν ἔχει ἀνάγκη νά λάβει τό βάπτισμα τῆς μετανοίας καί τῆς καθάρσεως πού προσφέρει ὁ ἅγιος Ἰωάννης. Βαπτίζεται ὅμως γιά δύο ἄλλους λόγους.
Ὁ πρῶτος εἶναι γιά νά δώσει σέ ὅλους μας ἕνα ἀκόμη μάθημα ταπεινώσεως. Τό πρῶτο ἦταν ἡ γέννησή του στό φτωχικό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ καί στή φάτνη τῶν ἀλόγων ζώων. Ἐκεῖ ὅπου «ἔκλινεν οὐρανούς καί κατέβη» ὁ Θεός στή γῆ «λαβών δούλου μορφήν».
Ἐλάχιστοι ἔμαθαν ὅτι ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος γιά χάρη τῶν ἀνθρώπων. Ἐλάχιστοι εἶδαν τό ἄστρο καί ἄκουσαν τούς ὕμνους τῶν ἀγγέλων. Ἐλάχιστοι κατάλαβαν ὅτι τό βρέφος πού γεννήθηκε ἀπό τήν Παρθένο ἦταν ὁ Μεσσίας, ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου. «Ἐπίγειον τό φαινόμενον καί ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον», θά μπορούσαμε νά ἐπαναλάβουμε καί ἐμεῖς γιά τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ.
Καί τώρα ἔρχεται νά δώσει τό δεύτερο μάθημα τῆς ταπεινώσεως, ἐνώπιον τοῦ τιμίου Προδρόμου, ἀλλά καί τῶν ἀνθρώπων πού βρίσκονται στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου, κλίνοντας τόν αὐχένα ὁ Θεός ἐνώπιον τοῦ ἀνθρώπου καί βαπτιζόμενος. «Ἐπίγειον τό φαινόμενον καί ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον». Γιατί τί μᾶς διδάσκει μέ τή βάπτισή του ὁ Χριστός; Μᾶς διδάσκει ὅτι ἡ ταπείνωση ἀνυψώνει τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, ἀνυψώνει τόν ἁμαρτωλό, τόν ἀνεβάζει στόν οὐρανό καί τόν ἀποκαθιστᾶ ὡς τέκνο Θεοῦ.
Ὁ Χριστός ὅμως βαπτίζεται σήμερα στόν Ἰορδάνη καί γιά ἕναν δεύτερο λόγο. Καί αὐτός εἶναι γιά νά ἁγιάσει τά ὕδατα καί νά προετοιμάσει τό δικό μας «λουτρόν σωτηρίας». Βαπτίζεται ὁ Χριστός γιά νά δείξει καί σέ μᾶς τόν δρόμο τῆς καθάρσεως καί τῆς σωτηρίας. Γιά νά μᾶς δείξει ὅτι ἡ νέα ζωή, τήν ὁποία ἦλθε στή γῆ γιά νά μᾶς χαρίσει, ἀρχίζει, ὅπως καί ἡ δική του δημόσια ζωή, μέ τή βάπτισή μας στήν κολυμβήθρα τῆς Ἐκκλησίας, μέ τό λουτρό τῆς παλιγγενεσίας, πού μᾶς χαρίζει διά τοῦ ὕδατος τό Πνεῦμα τό Ἅγιο καί διά τῆς καταδύσεως τήν ἄνοδό μας πρός τόν Θεό, ὅπως ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος. Γιά νά μᾶς δείξει ὅτι γιά τήν ἄνοδό μας πρός τόν Θεό ἀπαιτεῖται ἡ κατάδυσή μας διά τῆς ταπεινώσεως στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, στό μυστήριο τοῦ ἁγίου βαπτίσματος, ἀλλά καί στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως, μέ τό ὁποῖο ἀνανεώνουμε τό βάπτισμά μας καί καθαίρουμε τήν ψυχή μας ἀπό τίς ἁμαρτίες.
«Ἐπίγειον τό φαινόμενον καί ὑπέρ τούς οὐρανούς τό νοούμενον». Στή γῆ βαπτίζεται ὁ Χριστός, ἀλλά ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ-Πατρός ἀπό τόν οὐρανό καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιο «ἐν εἴδει περιστερᾶς», βεβαιώνει τήν ταυτότητά του.
Βαπτίζεται στή γῆ ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά τό ὄνομά του ἐγγράφεται «ἐν βίβλῳ ζωῆς», γίνεται υἱός Θεοῦ κατά χάριν καί λαμβάνει τίς δωρεές τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Δέχεται λουτρό καί λαμβάνει σωτηρία. Βαπτίζεται σέ νερό καί λαμβάνει Πνεῦμα, καταδύεται καί ἀναβιβάζεται πρός τόν Θεό.
Ἀδύνατο νά τό συλλάβει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς! Καί ὅμως τό ἀκατανόητο γίνεται κατανοητό, τό ἀδύνατο γίνεται δυνατό γιά ὅποιον θελήσει νά τό πιστεύσει καί νά τό προσεγγίσει μέ τήν πίστη.
Ὁ Χριστός μᾶς ἀναμένει στά ρεῖθρα τοῦ νοητοῦ Ἰορδάνου, μᾶς ἀναμένει στήν Ἐκκλησία γιά νά μᾶς προσφέρει τή σωτηρία. Ἄς προσεγγίσουμε μέ ταπείνωση, ἄς σπεύσουμε νά λάβουμε τόν ἁγιασμό καί τήν κάθαρση πού μᾶς προσφέρει. Ἄς μήν παραμείνουμε στά ρεῖθρα, ἀλλά ἄς ἀκολουθήσουμε τόν δι᾽ ἡμᾶς βαπτισθέντα Χριστό καί ἄς ἀγωνισθοῦμε νά ζήσουμε τήν ἐν Χριστῷ ζωή μαζί του γιά νά οἰκειοποιηθοῦμε τή σωτηρία πού μᾶς προσφέρει.
Διάπυρος πρός τόν δι᾽ ἡμᾶς ἐν τοῖς ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου
βαπτισθέντα Χριστόν εὐχέτης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΙΜΒΝΚ
